Daha yaxşı yaşamağa başlamışıq?

Yerli KİV kütləvi şəkildə bir mövzunu şişirtməyə başlayıblar - sən demə, Azərbaycan 121 ölkə arasında ən aşağı yaşayış qiymətləri olan ölkələr iyirmiliyinə düşüb. Buna məşhur araşdırma portalı olan Numbeo-nun tərtib etdiyi Yaşayış Dəyəri İndeksinin (Cost of Living Index 2017) göstəriciləri əsas verib.

Numbeo portalının göstəriciləri baş nazirin müavini Əli Əhmədovun ölkədə qiymətlərin narahatlıq doğurmadığı barədə dəfələrlə səsləndirdiyi bəyanatından sonra yada düşüb. Yəni, reytinq bizim deyil.

"Ən bahalı həyat Bermud, habelə İsveçrə, İslandiya, Norveç və Baham adalarındadır", yerli informasiya resursları Azərbaycanlıları belə təsəlli edirlər.

 Bu məlumatların mənşəyi ilə bağlı analitik mülahizələr yürütmədən belə, bir şey aydındır - Azərbaycanda sosial-iqtisadi şəraitin səviyyəsi ürəkaçan deyil. Azərbaycanda minimum əmək haqqı 116 manat, Yunanıstanda isə 800 avrodur. "Hər bir ölkənin öz meyarları var. Onların nə dərəcədə əsaslı olduğunu demək çətindir, amma İsveçrə və Azərbaycanda həyat səviyyələri müqayisəolunmazdır. Beynəlxalq reytinqlərin məlumatlarına görə, ən yüksək əmək haqqını Cenevrədə və Sürixdə alırlar - sabit iqtisadiyyatı olan şəhərlər arasında ən yüksək əmək haqqı səviyyəsi də burada qeydə alınır", deyə iqtisadçı Natiq Cəfərli Azadlıq Radiosuna bildirib.

Bu siyahını kifayət qədər uzatmaq olar. Amma qeyd etmək lazımdır ki, bütün dünyada qiymətləri əmək haqqı, həyat səviyyəsi və keyfiyyətini nəzərə almadan, yalnız rəqəmlərə əsasən müqayisə etmək çox da doğru deyil", ekspertlər belə hesab edirlər. Rəsmi məlumatlara diqqət yetirməsək, 2015-ci ilin əvvəllərindən əhalinin istehlak qabiliyyətinin səviyyəsi xeyli azalıb və azalmağa davam edir. Yeri gəlmişkən, işsizlik haqqında heç kimdə - nə əmək birjasında, nə Əmək Nazirliyində, nə Dövlət Statistika Komitəsində dəqiq məlumat yoxdur. Yəni bu problem üzrə düzgün monitorinq sadəcə olaraq aparılmır. Bunsuz isə bütün göstəricilər yanlış olacaq, iqtisadçılar bundan əmindirlər.

"Azərbaycanlıların minimum əmək haqqı Lüksemburqda olduğundan (2000 avro) 30 dəfə və Almaniyada olduğundan (1498 avro) 25 dəfə azdır", deyə iqtisadçı Qubad İbadoğlu bildirib. Azərbaycanı həyat səviyyəsinin yüksək olduğu ölkələrlə müqayisə etmək, yumşaq desək, doğru deyil. "Deyək ki, Avropa İttifaqının keçmiş sovet ölkələrində minimum əmək haqqı 500 avro səviyyəsindədir. Bolqarıstanda daha az - 235 avro, Rumıniyada 275 avro, Latviya və Litvada 380 avro, Çexiyada 407 avro, Xorvatiyada 433 avro və s.-dir.

Yaşayış minimumuna və minimum əmək haqqına görə MDB ölkələri sonuncu sıralardadır və Azərbaycan bu reytinqdə qonşularından geridə qalır. Azərbaycanda inimum əmək haqqı - işçi qüvvənin qiymətinin alt həddi 116 manat təşkil edir. Müqayisə üçün, Qazaxıstanda bu göstərici 71 avro, Rusiyada 121 avrodur və s. Dollara çevirdikdə manatın devalvasiyası ilə əlaqədar ölkədə bu göstərici aşağı düşüb. Belə ki, hazırki məzənnə ilə 116 manat 63 dollara bərabərdir. Müqayisə üçün, Rusiyada minimum əmək haqqı 85 dollar, qabaqcıl Avropa ölkələrində isə 1300-1500 avrodur.