Hökumət neftin qiymətini $90-dan aşağı qoymayacaq

Azərbaycan hökuməti 2015-ci ilin dövlət büdcəsində neftin qiymətinə yenidən baxmayacaq, deyə Turan analitikləri hesab edir.

Büdcədə qiymət $90 nəzərdə tutulub. Amma ölkə rəhbərliyi əvvəllər onu $80 və daha az müəyyən etməkn istəyirdi. Ötən ilin payızında 2014-cü ilin büdcəsi müzakirə ediləndə iqtisadiyyat və sənaye nazirinin müavini Sevinc Həsənova demişdi ki, 2015-2017-cü illər üçün neftin qiyməti $80 planlaşdırılır.

Dünya konyunkturu ilə bağlı büdcədə neftin baza qiymətinin azaldılması barədə  8 oktyabrda Nazirlər Kabinetinin iclasında İlham Əliyev də danışmışdı. Amma qiymət cəmi $10 azaldılıb və Maliyyə Nazirliyi neftin baza qiymətini $90 kimi açıqlayıb.

Bunun bir neçə səbəbi ola bilər: əvvəla, neftin baza qiymətinin $80 müəyyən edilməsi büdcənin gəlirlər hissəsində neftin payının artmasına, qeyri-neft sektorunun payının azalmasına səbəb olar. Bu isə hökumətin iqtisadi strategiyasına uyğun deyil (gələn il büdcə mədaxilində neft sektorunun payı 65,3 % gözlənilir, 2014-cü ildə 66%-dir). Ikincisi, proqnozlaşdırılandan yüksək qiymək göstərmək hökumətə ilin əvvəlində Neft Fondundan çatışmayan milyardları büdcəyə keçirməyə imkan verəcək, ancaq bu pullar parlament, daha sonra isə prezident qanun layihəsini təsdiq edəndə tarixə düşməyəcək.

Milyardlar sonradan büdcəyə əlavə kimi düşəcək, bu da Azərbaycan iqtisadiyyatının uğurlu diversifikasiya mənzərəsini korlamayacaq. Büdcə kəsiri artıq 1 mlrd 662 mln manat həcmində müəyyən edilib. Turaın muxbiri ilə söhbətdə hökumət məmurları qeyd ediblər ki, hətta neftin qiyməti bir barrelə görə 90 dollardan aşağı olsa, büdcə üçün heç bir təhlükə yoxdur. “Lazım olsa, ilin əvvəlində büdcəyə yenidən baxmaq, Neft Fondundan transfertləri artırmaq olar. Ya da büdcə vəsaitlərinin rasional istifadəsini artırmaq olar – bu, büdcə gəlirlərini dəstəkləmək yollarından biridir”, - deyə agentliyin həmsöhbəti bildirib.

ÜDM faktorunu da qeyd etmək lazımdır. Maliyyə Nazirliyinin hesablamalarına görə, bir barrelə görə 90 dollar həcmində 2015-cü ilin proqnozunun reallaşdırılmasında neft-qaz ixracı 24,1 mlrd dollar, neft ÜDM-i isə 20,3 mlrd manat (25,88 mlrd dollar) təşkil edəcək. Qiymətin azalması ÜDM-də neftin payının azalmasına və formal olaraq qeyri-neft sektorunun payının artmasına gətirib çıxaracaq, bu da iqtisadiyyatın uğurlu diversifikasiyası kimi təqdim ediləcək.

Nazirliyin məlumatına görə, 2015-ci il üçün dövlət büdcəsinin gəirləri 19 mlrd 438 mln manat, xərcləri isə - 21 mlrd 100 mln manat həcmində proqnozlaşdırılır. 2014-cü ildə 2014-cü il üçün büdcə gəlirləri 18 384 mln manat, xərcləri isə - 20 083 mln manat həcmində proqnozlaşdırılıb.—0—