İqtisadi Şura prioritetləri müəyyən edir: Kənd təsərrüfatı sektoru və İslam bankçılığı

Aprelin 8-də Azərbaycanın Baş naziri Əli Əsədovun rəhbərliyi ilə İqtisadi Şuranın növbəti iclası keçirilib, iclasda makroiqtisadi sabitlik və maliyyə dayanıqlığı ilə bağlı mühüm əhəmiyyət kəsb edən məsələlərə baxılıb, deyə hökumət portalı xəbər verir.

Pul siyasətinin əsas istiqamətləri, bank və sığorta sektorunun təkamülü, kənd təsərrüfatı istehsalının dinamikası, ərzaq təhlükəsizliyi ilə bağlı çağırışlar, torpaqlardan səmərəli istifadə və kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracının mövcud vəziyyəti ilə bağlı müzakirələr gündəmin əsasını təşkil edib. Qeyd edək ki, Şura 2024-2030-cu illər üçün strateji hədəfləri və maneələri, o cümlədən İslam bankçılığının inkişafına və gömrük sistemində süni intellektdən istifadə etməklə avtomatlaşdırılmış risk təhlili sisteminin tətbiqinə yönəlmiş təşəbbüsləri diqqətlə araşdırıb.

Fikir mübadiləsi zamanı Mərkəzi Bankın sədri Taleh Kazımov, kənd təsərrüfatı naziri Məcnun Məmmədov, Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri Şahin Bağırov və iqtisadiyyat nazirinin müavini Səməd Bəşirli müvafiq sahələri izah edən geniş məruzələrlə çıxış ediblər.

“Turan”ın hesabatında kənd təsərrüfatında narahatlıq doğuran tendensiya vurğulanır. Belə ki, son illərdə əsas kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında əhəmiyyətli çatışmazlıqlar olub. 2023-cü ildə taxıl istehsalının, o cümlədən buğda, yaşıl çay yarpaqları, tütün və barama istehsalının kəskin artmasına baxmayaraq, son 5 ildə kartof, bostan bitkiləri, günəbaxan və pambıq da daxil olmaqla bir neçə əsas kateqoriyada istehsalın ümumi azalması müşahidə olunub.

İslam bankçılığının - konsepsiyanın inkişaf perspektivlərinə gəlincə, o, tarixən institusional maneələrlə üzləşib. 2017 və 2020-ci illər arasında hüquqi bazanın yaradılmasında erkən irəliləyiş əldə olunsa da, mövcud vəziyyət qismən ənənəvi kreditləşdirmə üsullarına üstünlük verən möhkəm bank qaydalarına görə faizlərin nəzərəçarpacaq dərəcədə azaldığını göstərir.

Hazırda İslam maliyyəsinə marağın stimullaşdırılması istiqamətində səylər davam etdirilir və Mərkəzi Bank maliyyəyə inklüziv çıxış prinsipləri əsasında 2026-cı ilə qədər konseptual yol xəritəsini hazırlayır. Malayziya və Türkiyə kimi qlobal nümunələrdən ilham alan Azərbaycan ilkin olaraq ənənəvi banklarda “İslam pəncərəsi” yaratmaqla İslam bankçılığını tətbiq etməyə çalışır.

Bununla belə, İslam bankçılığına olan sönük həvəs ənənəvi kreditləşdirmə paradiqmalarının hökm sürdüyü yerli maliyyə dairələrində daha geniş qapalılığı vurğulayır. Bununla belə, ideyanın tərəfdarları hesab edirlər ki, bank təcrübələrinin şaxələndirilməsi Azərbaycanın gələcək iqtisadi təlatümlərə qarşı dayanıqlığını gücləndirə bilər, bunu 2010-cu il böhranından əldə olunan dərslər sübut edir.