Bakıda özbək tarixçinin “Daşnaklar: Fərqanədən Qarabağadək” adlı kitabı dərc edilib

Bakı/18.11.19/Turan: Bakıda Özbəkistanlı publisist və tarixçi Şuhrat Barlasın (Salamovun) “Daşnaklar: Fərqanədən Qarabağadək” adlı araşdırması dərc edilib. Kitabda daşnakların türk xalqlarının yaşadıqları ərazilərdə törətdikləri cinayətlər işıqlandırılır.

Müəllif 1992-ci ildən etibarən daşnakların cinayətləri haqqında faktları toplamağa başlayıb. Kitabda təsvir olunan Mərkəzi Asiyadakı hadisələr Rusiyanın Türkistanı müstəmləkələşdirməsi fonunda baş verib. Ən böyük zorakılıq dalğası erməni silahlı dəstələrinin bolşeviklərlə birlikdə regiona gəlməsi ilə başlayıb.

1917-ci ildən 1918-cu ilə qədər “Türkistan muxtariyyəti” mövcud olub, o, “Daşnaksütun”lu terrorçular tərəfindən dağıdılıb, deyə müəllif yazır. Türkistan ideyası daşıyıcılarını məhv etmək üçün barbarlıq metodlarından istifadə olunub. Tarixdə 1918-ci ildə Fərqanə vadisində daşnak qırğını məlumdur.

Bu illərdə daşnaklar Azərbaycan torpaqlarının alınması ideyasını fəal şəkildə təşviq ediblər, bu da Zəngəzurda 30-dan çox Azərbaycan kəndinin tamamilə məhv edilməsinə gətirib çıxarıb. Hazırda bu soyqırımın təşkilatçısı Qaregin Njdenin xatirəsi Ermənistanda əbədiləşdirilib.

XIX əsrin ikinci yarısında – XX əsrin əvvəllərində ermənilər fəal şəkildə Türkistana yerləşdirilib. Erməni məsələsi birinci dünya müharibəsi ərəfəsində Rusiya üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edirdi. Bununla belə, rus zabitlər çoxsaylı sənədlərdə ermənilərin dinc müsəlman əhaliyə qarşı cinayətlərini qeyd ediblər. Belə ki, Kokandda daşnakların gəlməsindən sonra bütün mağazalar talan edilib... kütləvi qətllər baş verib. Andijanda axtarış bir həftə davam edib, talan, qətllər və zorlamalarla müşaiyət olunub”. Kokand əhalisi 1897-ci ildə 120 min nəfərdən 1926-cı ildə 69300 nəfərə qədər azalıb. Şəhər dağıdılıb və yandırılıb. Daşnaklar xəstəxananı xəstələr və heyətlə birlikdə yandırıblar. Kokand Pambıq Zavodunun 50 işçisi ailələri ilə birlikdə öldürülüb. -0-