COP29 başa çatdı, lakin İqlim dəyişikliyi ilə bağlı narahatlıq hər zamankindən daha yüksək səslənir

COP29 başa çatmasına baxmayaraq, iqlim dəyişikliyi dövrümüzün ən vacib problemlərindən biri olaraq qalır. Sammitin sıx proqramı çərçivəsində, sənət və aktivizmi birləşdirən və düşüncələri hərəkətə gətirməyi hədəfləyən “Başqa bir iqlim” adlı unikal bir sərgi diqqət mərkəzində idi. Noyabrın 26-da sərgi çərçivəsində azərbaycanlı rəssam Ramil Əliyevin “Sərhədlər arasında” adlı əsərinin təqdimatı və iqlim dəyişikliyi ilə sənət arasındakı əlaqələri araşdıran bir panel müzakirəsi keçirildi.

Panel iştirakçılarından biri olan süni intellekt araşdırmaçısı və Yuva İncəsənət Məkanının təsisçisi Maral Qurbanzadə müzakirə ilə bağlı təəssüratlarını bölüşdü: “Çox gözəl bir müzakirə oldu,” deyə o bildirdi. “Hər mövzuya toxunduq və özümüzü azad ifadə etdik. Bu, həqiqətən faydalı idi.”

Qurbanzadə iqlim dəyişikliyi ilə bağlı elmi araşdırmalar və incəsənət arasında əməkdaşlığın vacibliyini vurğuladı. “Araşdırmaçılar faktlara malikdirlər, amma rəssamlar bu faktları ictimaiyyət üçün anlaşılan və mənalı bir formata çevirə bilərlər,” deyə o qeyd etdi. “Bu əlaqə çox vacibdir, çünki iqlim dəyişikliyi hamımıza təsir edir.”

İncəsənət tarixçisi Ülkər Əliyevanın moderatorluğu ilə keçirilən paneldə müstəqil kurator Aynur Abutalıbova və rəssamlar İlkin Hüseynov və Ramil Əliyev də iştirak etdilər. Onlar birgə iqlim elminin tez-tez abstrakt olan reallıqlarını işıqlandırmaq üçün incəsənətin necə istifadə edilə biləcəyini müzakirə etdilər.

COP29-a hazırlıq çərçivəsində Azərbaycan müxtəlif incəsənət sərgilərinə ev sahibliyi edərək, ölkənin yaradıcı mühitində iqlim dəyişikliyi mövzusuna diqqəti artırdı. Həm rəssamlar, həm də alimlər bir fikirdə razı idilər: əməkdaşlıq əsasdır. Vizual və emosional hekayəçilik iqlim məlumatlarını daha geniş auditoriya üçün daha əlçatan və cəlbedici edə bilər.

“İncəsənətin görünməz olanı görünən etmə gücü var,” deyə Qurbanzadə vurğuladı. “Bu, istər əriməkdə olan buzlaqlar, istərsə də dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi olsun, uzaq reallıqları daha yaxın edə bilər.”

Müzakirələr göstərdi ki, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üçün bütün mümkün yollar, o cümlədən incəsənət, səfərbər edilməlidir. İnsanlıq ən böyük mövcud təhlükə ilə qarşı-qarşıya olduğu bir zamanda, “Başqa bir iqlim” kimi sərgilər dialoqa təkan vermək və kollektiv məsuliyyət hissini artırmaq üçün vacib platformalardır.

Bu cür təşəbbüslər iqlim böhranının konkret təsirlərini vizual və emosional formada təqdim edərək insanları hərəkətə gətirir – istər karbon izi azaltmaq, istərsə də siyasət dəyişikliyini müdafiə etmək və ya sadəcə ətraf mühitlə əlaqələrini yenidən nəzərdən keçirmək.

COP29 sona çatsa da, onun əks-sədası incəsənət və aktivizm vasitəsilə bizə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin hələ başa çatmadığını xatırladır. Qurbanzadənin sözləri ilə desək, “Bu, hamımızı əhatə edən bir çağırışdır.”

Qlobal cəmiyyət həll yollarını araşdırarkən, incəsənət və elmin birləşməsi ümidverici bir yol təqdim edir: məlumat və insanlıq, fakt və hisslər arasında körpü yaradır. Azərbaycan üçün bu sintez, dünyanın ən təcili problemi ilə mübarizədə öz rolunun artan bir dərkini əks etdirir.