Kulinariya diplomatiyasının təntənəsi: Avropa yeməkləri Bakı festivalında ön planda

Bir çox insan üçün xarici ölkələri ziyarət etmək əlçatmaz bir xəyala çevrildiyi bir dünyada, yeməklərin mədəni körpü kimi rolu Azərbaycanın paytaxtında keçirilən “Avropa Yeməkləri Festivalı”nda aydın şəkildə nümayiş etdirildi. Festival, Avropa İttifaqına üzv olan 13 ölkənin məşhur yeməklərini təqdim edərək, Avropaya duyğusal bir səyahət təklif etdi və geniş miqyasda nəzərə alınmayan bir mövzuya - ərzaq tullantılarına diqqət çəkdi.

Həftə sonu baş tutan tədbir, Bakıda Avropanın dadlarını səyahət etmədən yaşamaq istəyən yerli sakinlər və əcnəbi vətəndaşları bir araya topladı. Hər bir səfirlik, Avropa İttifaqı ölkələrinin bayraqları ilə bəzədilmiş böyük ağ çadırın altında stendlər quraraq ənənəvi yeməkləri və qitənin kulinariya irsi ilə bağlı məlumatları təqdim etdi.

“İnsanların mədəniyyətimizi yeməklər vasitəsilə tanımasını istəyirik, çünki mətbəx insanları bir araya gətirən universal bir dildir,” deyə Azərbaycandakı Avropa İttifaqı nümayəndəsi, səfir Peter Mikhalko festival ziyarətçilərinə müraciətində bildirdi. O, qastronomiyada davamlılığın vacibliyini vurğuladı və tədbirin mövzusunu COP29 sammiti ərəfəsində qlobal iqlim müzakirələri ilə əlaqələndirdi. “Ərzaq tullantılarının azaldılması çox mühümdür və bu kimi festivallar bu mövzuda maarifləndirmə aparmaq üçün bir fürsət yaradır.”

Həqiqətən də, ərzaq tullantıları mövzusu yalnız söhbət mövzusu deyil, tədbirin əsas mövzusu idi. Azərbaycanlı tanınmış aşpaz Yaqub Zeybnalzadə, artıq qalan məhsullardan istifadə edərək hazırladığı innovativ reseptləri nümayiş etdirdi. O, çörək qırıntılarından hazırlanan ləzzətli pudinq və tərəvəz qabıqlarından bişirilən şorba ilə tamaşaçıları heyrətləndirdi. “Bu, tullantı kimi qəbul etdiyimiz şeylərə necə baxdığımızı yenidən dəyərləndirmək haqqındadır,” deyə qaynar şorbanı qarışdıran Zeybnalzadə izah etdi. “Onları ləzzətli bir yeməyə çevirmək mümkündür.”

Ancaq festival yalnız kulinariya nümayişi ilə kifayətlənmirdi. Tədbir həm də bir yarışma idi, həvəskar aşpazlar Avropa yeməklərinin öz şərhlərini təqdim edərək iştirakçı 13 ölkənin səfirlərindən ibarət münsiflər heyətinə təqdim etdilər. Hər komanda həm yeməyin tarixçəsini, həm də hazırlanma prosesini təqdim etdi və bəziləri Azərbaycan torpağında yetişdirilən məhsullardan istifadə edərək yeməklərə özünəməxsus yerli dad qatdılar.

Yerli və beynəlxalq dadların kəsişməsi günün ən yaddaqalan anlarından biri oldu. “İrlandiya şorbamızda Azərbaycan quzusundan istifadə etdik,” İrlandiya Səfirliyinin stendində dayanan aşpazlardan biri qeyd etdi. “Burada ət keyfiyyəti yüksəkdir və bu, ənənəvi yeməyimizə yeni bir ölçü qazandırır.”

Festival həmçinin müxtəlif ölkələrdən gəlmiş peşəkar aşpazların təzə makaronun sıfırdan hazırlanması və mükəmməl suflenın hazırlanması kimi texnikaları nümayiş etdirdiyi canlı masterklassları ilə yadda qaldı. Xüsusilə maraqla izlənilən sessiyalardan biri Fransa Səfirliyi tərəfindən təşkil olundu və iştirakçılar ənənəvi baget çörəyinin hazırlanmasını öyrəndilər ki, bu da tamaşaçıların böyük rəğbətini qazandı.

Tədbirdə Azərbaycan mətbəxi də diqqətdən kənarda qalmadı. Yerli aşpazlar dolma və plov kimi milli yeməklər hazırlayaraq festival iştirakçılarına ev sahibi ölkənin zəngin kulinariya irsi haqqında məlumat verdilər.

Qastronomiyadan kənarda isə yerli sənətkarlar festivalın girişində stendlər quraraq əl işləri, keramika və tekstil məhsulları satdılar. Bu, ziyarətçilərə Azərbaycan sənətkarlığının bir parçasını evlərinə aparmaq imkanı yaratdı və əcnəbi qonaqlara ölkənin mətbəxindən kənar canlı mədəni həyatını daha yaxından tanımağa şərait yaratdı.

Festivalın ümumi uğuruna baxmayaraq, bir neçə logistik problem iştirakçıların narahatlığına səbəb oldu. Hazırlanan yeməklərin məhdud sayda olması səbəbindən bəzi stendlərdə qida tez bir zamanda tükəndi və bu, gec gələn qonaqların məyus olmasına səbəb oldu. Bundan əlavə, Bakının isti havası açıq havada keçirilən tədbirin bəzi ziyarətçilər üçün narahatlıq yaratdığı üçün gələcək tədbirlərdə temperaturun daha yaxşı idarə olunması təklif edildi.

Bununla belə, festival mədəni diplomatiyanın uğuru kimi qiymətləndirildi, həm yerli sakinlərin, həm də əcnəbi qonaqların baxış bucağını genişləndirərək əlaqələrin qurulmasına təkan verdi. Gün sona çatarkən və havada ətirli sousların və təzə şirniyyatların qoxusu hələ də qalarkən, "Avropa Yeməkləri Festivalı"nın əsas məqsədinə çatdığı aydın oldu: insanları bir loxma yemək vasitəsilə bir araya gətirmək.

“Belə tədbirlər vacibdir,” deyə Mikhalko çıxışının sonunda qeyd etdi. “Onlar bir-birimizi daha yaxşı anlamağımızı təmin edir və yalnız hökumətlər arasında deyil, insanlar arasında da daha geniş dialoqa və əməkdaşlığa yol açır.”

Siyasətlərin tez-tez insanları bir-birindən ayırdığı bir dünyada, yaxşı yeməklərə olan ümumi sevgimiz ortaq insanlığımızın güclü bir xatırladıcısı olaraq qalır.