Azərbaycan-Ermənistan yeni dialoq modelləri axtarışında

Bakı/02.08.19/Turan: Bakı və Yerevan mətbuat klubları ABŞ Dövlət Departamentinin dəstəyi ilə Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin nizamlanması məsələsində mülki diplomatiyanın potensialı ilə bağlı araşdırma aparıblar. Avqustun 2-də Bakıda ekspert və jurnalistlərin iştirakı ilə bu işin yekunları müzakirə olunub.

Həm Azərbaycanda, həm də Ermənistanda fokus qruplarının və dərin müsahibələrin iştirakçılarının əksəriyyəti qeyd edib ki, əvvəllər mülki diplomatiya müəyyən rol oynayırdı, hazırda bu rol xeyli azalıb. Azərbaycanlı respondentlər ən əlverişli dövr kimi 1993-2000-ci illəri göstəriblər, həm də belə bir fikir səslənib ki, həmin vaxt "ikinci plan diplomatiyası" məzmununa və səmərəliliyinə görə rəsmi danışıqlar planını arxada qoyurdu, deyə araşdırmada qeyd edilir.

İşin əsas məqsədi Track2-nin ("ikinci plan diplomatiyası") canlandırılmasının məntiqəuyğunluğunu araşdırmaq və müvafiq tövsiyələr hazırlamaqdır. Araşdırma çərçivəsində 14 ay ərzində iş həyata keçirilib.

Araşdırma təsdiq edib ki, hazırda Qarabağ münaqişəsi tərəfləri arasında qeyri-formal dialoqun intensivliyi və məzmunluluğu 1988-ci ildə qarşıdurmanın başladığı andan etibarən ən aşağı səviyyədədir. Beynəlxalq təşkilatların dəstəklədiyi və müəyyən erməni və azərbaycanlı qruplarını cəlb edən ayrı-ayrı təşəbbüslər geniş ictimaiyyət nümayəndələri arasında az tanınır.

Etimadsızlıq erməni və Azərbaycan cəmiyyətləri arasında münasibətlərin xarakterini müəyyən edən mühüm amildir.

Araşdırmanın tövsiyələr hissəsində qeyri-formal səviyyədə erməni-Azərbaycan dialoqunun canlandırılmas zərurəti haqqında fikir əksini tapıb.

Beynəlxalq vasitəçilərə rəsmi danışıqların yekunları üzrə sənədlərə mülki təşəbbüslərin dəstəklənməsi haqqında bəndlər salınmasına şərait yaratmaq təklif edilir.

Qonşu ölkələrin münaqişə zonalarına qarşılıqlı səfərlərinə, "ilk əldən" məlumat almalarına, peşə problemlərini müzakirə etmələrinə şərait yaradılması təklif olunur.

Beynəlxalq təşkilatlara, o cümlədən donor təşkilatlarına Ermənistan və Azərbaycan vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələrinin, ekspertlərin və jurnalistlərin layihələrin həyata keçirilməsinə görə üzərinə böyük məsuliyyət götürmək və müəyyən hallarda vasitəçilər olmadan qarşılıqlı fəaliyyət göstərmək marağını nəzərə almaq təklif edilir, deyə araşdırmada bildirilir.

Müzakirə zamanı iştirakçılar görülmüş işi yüksək qiymətləndiriblər və onun nəticələrini dəstəkləyiblər. Hər iki ölkənin vətəndaş cəmiyyətləri arasında dialoqun faydası haqqında ortaq fikir səslənib, bunun Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin nizamlanması yollarının axtarışına müsbət təsir edə biləcəyi qeyd edilib. -02D-