"Freedom House": Azərbaycan avtoritar rejimlər siyahısındaqalıb

Bakı/28.04.21/Turan: Mərkəzi ofisi Amerika Birləşmiş Ştatlarında yerləşən “Freedom House" hüquq müdafiə təşkilatı aprelin 28-də Avropa və Avrasiya regionunda demokratiyanın vəziyyətinə dair “Keçid Ölkələri 2021” adlı hesabatını açıqlayıb.

Bu hesabatda Mərkəzi Avropadan Orta Asiyaya qədər 29 ölkədə demokratik idarəçiliyin vəziyyəti dəyərləndirilir.

Hesabatın giriş hissəsində deyilir ki, demokratik institutlara hücumlar Avropa və Avrasiyada hər zamankından daha sürətli yayılır.

“Avropa və Avrasiyada demokratiyanın geriləməsi dərin narahatlıq yaradır. Avtoritarizm ancaq milli məsələ deyil, bütün regiona, hətta qitələrə yayıla bilər”, deyə qurumun Avropa və Avrasiya üzrə tədqiqat direktoru Jelike Çaki açıqlamasında bildirib.

Təşkilat qeyd edir ki, möhkəmlənmiş avtoritar rejimlər qapalı cəmiyyətlərdir, diktatorlar siyasi rəqabətə və plüralizmə mane olur, təməl siyasi, mülki və insan haqlarının irimiqyaslı pozuntularına görə məsuliyyət daşıyır.

“Bölgədəki bütün ölkələr demokratiyadan üz çevirir və ya geriləmə və qismən canlanma dövründə özlərini tapırlar. 2020-ci il hadisələrini əhatə edən “Keçid Ölkələri 2021” hesabatında ümumilikdə 18 ölkə demokratiya ballarında geriləmə yaşayıb. Yalnız 6 ölkənin göstəriciləri yaxşılaşıb, 5 ölkədə nəzərəçarpan dəyişiklik yaşanmayıb”.

Hesabatın Azərbaycana dair hissəsində qeyd edili rki, Azərbaycan hakimiyyəti ölkədə demokratik islahatlar aparıldığını deyir, təməl hüquqların pozulması ilə bağlı beynəlxalq qurumların tənqidlərini rədd edir, onları qərəzli mövqedə ittiham edir. Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Rusiya, Tacikistan, Türkmənistan və Özbəkistan da belə edir.

“Fridom Haus” Ermənistanı yarı-möhkəmlənmiş avtoritar rejimlər siyahısına salıb. Vaxtilə demokratiya yönündə böyük irəliləyişi qeyd olunan Ermənistan 2018-ci ilin məxməri inqilabından sonra ilk dəfə geriləyib. 2019-cu ildə Ermənistan tranzit rejimə keçib, bu, 2020-ci ildə də davam edib.

Gürcüstan tranzit, yaxud hibrid rejimlər sırasında yer alıb.

Bu hybrid rejimlər siyahısında Bosniya və Herseqovina, Macarıstan, Kosovo, Monteneqro, Moldova, Şimali Makedoniya, Serbiya və Ukrayna da var.

Hesabatda deyilir ki, regionda neqativ xəbərlərin üstünlük təşkil etməsinə baxmayaraq, diqqətçəkən nümunələri də var. Türkmənistan, Tacikistan və Azərbaycandan olan və mühacirətdə yaşayan jurnalistlər, blogerlər, diaspor fəalları öz ölkələrində baş verənlər haqda məlumatlar yayırlar.

“Jurnalistlər çətin şəraitdə işlərini davam etdirmək üçün innovativ üsullara əl atırlar. Məsələn, Belarusun müstəqil media orqanları hökumətin bloklamasından yayınmaq üçün kütləvi şəkildə Telegram şəbəkəsinə köçüb”, deyə hesabatda bildirilir.

Ümumiyyətlə isə 17 il ardıcıl olaraq regionda demokratiyanın ümumi gücünün zəiflədiyi vurğulanır. Hesabat ilk dəfə 1995-ci ildə açıqlanandan bəri demokratiya hesab olunan ölkələrin sayı ən aşağı həddə düşüb. -16D-