HRWF: Azərbaycanda toplaşma azadlığı hüququ ciddi şəkildə pozulur

Sərhədsiz  İnsan Hüquqları  (Human Rights Without Frontlines) strukturunda birləşən Avropa İttifaqı ölkələri hüquq-müdafiə şəbəkəsi Azərbaycanda vəziyyətlə bağlı bəyanatla çıxış edib. Oktyabrın 3-də qurumun yaydığı sənəddə deyilir ki, sərbəst toplaşma hüququ demokratik cəmiyyətdə əsas hüquqdur.

Qeyri-hökumət təşkilatının yaradılması bu hüququn əsas ifadələrindən biridir. Lakin buna baxmayaraq, Azərbaycanda minədək QHT illərlə heç bir əsas olmadan dövlət qeydiyyatına alınmır. Hətta qeydiyyata alınmış QHT-lər hüquqlarının pozulması ilə bağlı ciddi problemlərlə üzləşirlər.

HRWF ölkə qanunvericiliyinin araşdırılması üzrə məlumatları toplayaraq QHT-nin qeydiyyatı məsələsi ilə bağlı Azərbaycan hökumətinə tövsiyələr verib.

Əsasən qanunvericilikdə ölkə Konstitusiyasının 58-c maddəsinin mahiyyətini əks etdirən dəyişikliklər edilməlidir. Yəni, birləşmə hüququnun tənzimlənməsini müəyyən edən qanunvericilik hazırlanmalıdır.

Mövcud qanunvericilikdə birləşmə azadlığını məhdudlaşdıran prosedurlar var.

Sonra bəyanatda 16 bənddən ibarət konkret tövsiyələr irəli sürülür. Bunlar aşağıdakıları nəzərdə tutur: geniş ictimaiyyətin iştirakı ilə QHT-lər və fondlar haqqında qanunun hazırlanması; bir həftə ərzində QHT-nin qeydiyyatı prosesinin maksimum sadələşdirilməsi və sürətləndirilməsi; QHT-nin fəaliyyətinin yalnız məhkəmə yolu ilə dayandırılmasını nəzərdə tutan qanunvericiliyə dəyişikliyin edilməsi. Bu zaman QHT-nin fəaliyyətinin dayandırılması üçün əsasları və hüquqi dəyərləri olmayan “süni səbəblər” qanunvericilikdən çıxarılmalıdır; QHT-nin prezident və parlament seçkiləri də daxil  olmaqla, seçkilərin monitorinqi hüququnu, həmçinin exit-poll-un keçirilməsini məhdudlaşdıran  müddəaların qanunvericilikdən çıxarılması; QHT-nin  aldığı qrantların qeydiyyatı sisteminin sadələşdirilməsi və dövlət orqanları tərəfindən qrantların qeydiyyatı ilə bağlı tələblərin ləğvi; QHT məcburi auditə şamil edilən təşkilatlar siyahısından çıxarılması; xarici QHT nümayəndəliklərinin və filiallarının qeydiyyatı prosedurunun sadələşdirilməsinin və onların Azərbaycan QHT-ə bərabər hüquqlarının təmin edilməsinin vacibliyi; QHT-nin illik maliyyə hesabatlarını təqdim etməsi və digər tövsiyələr. 

*HRWF 1989-cu ildən fəaliyyət göstərir və Brüsseldə yerləşir. Beynəlxalq şəbəkəyə Avropa ölkələrindən yüzlərlə QHT daxildir. -02D-