Ukrayna inqilabı avtoritar rejimlərin nəticə çıxarmaları üçün dərs sayılıb

Cümə günü Müsavat Partiyasının qərargahında “Ukrayna inqilabı və onun postsovet məkanına təsiri” mövzusunda dinləmələr keçirilib. 

Öncə inqilabi prosesdə həlak olanların xatirəsi anılıb. Onların milli ləyaqət uğrunda mübarizə apardıqları xüsusi vurğulanıb. Amma prosesin hələ başa çatmadığı, Ukraynanın Rusiyanın təhdidlərinə məruz qaldığı nəzərə çatdırılıb.  

Müsavat Partiyası başqanı İsa Qəmbər dünya birliyinin Rusiyanın bu təhdidlərinə ciddi qarşılıq verməli və qəti mövqe nümayiş etdirməli olduğunu qeyd edib.

İ.Qəmbərə görə, inqilabi proseslərin motivi daxili situasiya yox, məhz geosiyasi duruma münasibət idi. Rəsmi Kiyevin “anti-Avrointeqrasiya kursu”nun inqilabi proseslərin başlanmasına səbəb olduğu nəzərə çatdırılıb. Bu mübarizədə Ukrayna xalqının meydanlara çıxması “Avrointeqrasiya yönündə mövqeyini ortaya qoyması” kimi dəyərləndirilib. Ukrayna siyasi qüvvələrinin fəaliyyəti yüksək qiymtələndirilib. “Ukrayna inqilabı diktatura və avtoritar rejimlərə nəticə çıxarmaq üçün dərsdir”, - deyə Müsavat lideri Ukrayna inqilabının ümumi nəticələrinə toxunub. Ukraynanın 3 eks-prezidentinin Ukrayna hadsələrilə bağlı bəyanatı xatırladılıb, xalqın qanını tökdüyü üçün Yanukoviçin bu eks-prezidentlər və Ukrayna xalqı arasında yeri olmadığı xüsusi vurğulanıb. Azərbaycan iqtidarının da avtoritar xarakterli olduğu qeyd edilərək, rəmi Bakıya Ukrayna hadisələrindən dərs almaq çağırışı edilib.

Politoloq Zəfər Quliyev Rusiyanın Ukraynanın daxili işlərinə qarışmasını əsas gətirərək, prosesin hələ bitmədiyinə diqqət çəkib. Amma Rusiyanın Ukraynanı birmənalı və birdəfəlik itirməsinin fakt olduğu vurğulanıb. Ukraynasız isə Rusiyanın Avrasiya İttifaqı, Gömrük İttifaqı kimi layihələrinin ciddi görünmədiyi nəzərə çatdırılıb. Ukraynanın daxili işlərinə qarşımaq isə Rusiyanın əsəblərinə hakim ola bilməməsi kimi qeyd edilib. Natiqə görə, Ukrayna hadisələri avrointeqrasiyadan daha çox Rusiyanın “neoimperilaizm iddiaları”na etiraz idi.    

Azərbaycanda Rusiyanın adı çəkilən layihələrinə dövlət başçısının müqavimət göstərdiyi iddia edilib. Azərbaycanda “Avromaydan” kimi hərəkat yarada biləcək gücə malik vətəndaş cəmiyyəti olmadığı ifadə edilib. Rusiyanın təzyiqlərindən qorunmaq üçün rəsmi Bakının Qərbyönlü xarici siyasət yürütməyə sadəcə məcbur olduğu qeyd edilib. Ölkənin taleyinin Ukraynadakı kimi xalqdan yox, bir nəfərin iradəsindən asılı olması özü anormal adlandırılıb. Qərbin rəsmi Bakıdan Azərbaycanın demokratikləşməsi tələbinə ölkə iqtidarının “demokratikləşməyən modernləşmə” mövqeyi ortaya qoyduğu iddia edilib. Azərbaycan iqtidarı Yanukoviçin məğlubiyyətinə sevinsə də, bunun xalqın, demokratik qüvvələrin qələbəsi olmasının “təhlükəsi”ni yaşayır. Rəsmi Bakının önündə islahatlarla yumşaq siyasətə üstünlük vermək, ya da daha sərt davranmaq kimi iki yol olduğu deyilib. Amma iqtidarın davranışından xalqa qarşı sərt siyasi xəttə üstünlük verəcəyi ehtimalının önə çıxdığı bildirilib. 

Politoloq Leyla Əliyevaya görə, avrointeqrasiya Ukraynada qüvvələrin hərəkətə gəlməsi mexanizmi idi, əsas səbəb daxili problemlərdən yaranıb. Rəsmi Kiyevin dialoqdan qaçması hadisələri danışıqlar masasından döyüş meydanına gətirib. Oxşar ssenari Azərbaycanda da ola bilər. Avtoritar rejimlər olan yerdə siyasi proqnozlar verməyin çətin olduğu vurğulansa da, bunun hadisələrin təkrarlanmayacağı demək olmadığı qeyd olunub. Regionda durumun mürəkkəb olduğunu deyən L.Əliyeva bununla bağlı Qərbin rəsmi Bakıya dəstək verdiyini nəzərə çatdırıb.
Politoloq Ərəstun Oruclu rəsmi Bakının Avrasiya İttifaqına, Gömrük İttifaqına qoşulmaq üçün Kremlin təzyiqlərinə məruz qaldığını deyib. Dövlət başçısı İlham Əliyevin buna müqavimət göstərdiyi vurğulanıb. “Bu ittifaqlara qoşulmaq iqtidarın gəlir mənbəyi olan gömrük gəlirlərindən əlini üzməsi, özünə “ölüm hökmü” verməsi kimi bir şeydir”, - deyə Ə.Oruclu rəsmi Bakının bu layihələrə qoşulmamasının səbəblərini açıb. Ə.Orucluya görə, Azərbaycan hakimiyyəti daxilində Rusiya çox güclənib, konkret tapşırıq olarsa, dövlət başçısına qarşı da çıxacaqları bəyantı səsləndirib. Bundan sonra Qərbin Rusiya siyasətini dəyişdiyi iddia edilib. Bundan sonra anti-Rusiya meylli addımlara Qərbin ciddi dəstək verəcəyinin siaysi xəttə döndüyü vurğulanıb. -05C-