Kəmaləddin Heydərovun xalqdan gizlətdiyi 100 milyon

Zaqatalada “korrupsiya zəlzələsi”nin yeni təkanları hiss olunur

Son vaxtlar Fövqəladə Hallar Nazirliyində əməlli-başlı təşviş və həyəcan hiss olunur.Təxminən bir ay öncə “Kür” vətəndaş cəmiyyəti qərargahına Qax-Zaqatala bölgəsində baş vermiş zəlzələnin nəticələrinin aradan qaldırılması ilə bağlı ikinci hesabatında şok korrupsiya faktları ictimaiyyətə təqdim olunduqdan sonra uzun müddət susan nazirlik yenidən yalan statistikasını işə salıb. Ötən saylarımızın birində bunun anonsunu verərək, FHN-in təşviş içində olmasının səbəbini göstərmişdik.

FHN-in əlavə vəsait istəyi

Ötən yazılarımızda bildirmişdik ki, Zaqatalada zəlzələnin nəticələrinin aradan qaldırılması üçün büdcədən ayrılan vəsaitlərin hamısı xərclənib, amma nəzərdə tutulan işlərin böyük bir hissəsi qalır. Redaksiyamıza ötürülən məlumata görə FHN işlərin davam etdirilməsi və tamamlanması üçün əlavə olaraq dövlət büdcəsindən əlavə vəsait istəyib. Ancaq görülən işlər bu vaxta qədər ayrılan vəsaitlə uyğun gəlmədiyindən bu istək qəbul olunmayıb. Bir daha qeyd edirik ki, ayrılan vəsaitlə yerli şərait və tələblərə, eyni zamanda beynəlxalq təcrübəyə uyğun olaraq (məsələn, Türkiyənin Van təcrübəsi- red.) Qax- Zaqatala zəlzələsinin nəticələrini əsasən aradan qaldırmaq mümkün idi. Təbii ki, 320 milyon manatla bu işlərin görülməməsi, başa çatmaması və dövlət büdcəsindən əlavə vəsaitin tələb olunması ayrılmış vəsaitlərin səmərəli və təyinatı üzrə xərclənməməsinə dair şübhələrə yol açır.

Bizə olan  məlumata görə hazırda situasiyanı dəyişmək və büdcədən əlavə vəsait  əldə etmək üçün zəlzələ bölgəsində FHN-nin xüsusi qrupu işləyir: “Büdcə vəsaiti artıq tükənib, yüngül kosmetik işlər mənbəyi bəlli olmayan vəsait hesabına aparılır. Bundan başqa yeyintilərin gizlədilməsi mümkün olmadığından korrupsiyanın “günah keçiləri” axtarılır.” Ancaq hökumət içindəki mənbəmiz bu tədbirlərin bir nəticə verməyəcəyi qənaətindədir: “Seçki ilində əlavə vəsaitin ayrılacağı və bunun yeni söz-söhbətə yol açacağına imkan verilməsi inandırıcı görünmür. Həmçinin hakimiyyət əlavə sosial narazılıqların da baş qaldırmasnı, Zaqatala kimi həssas bölgədə etiraz aksiyalarının keçirilməsini istəmir. Buna görə də FHN qarşısında məsələ çox sərt qoyulub: əlavə heç bir vəsait olmayacaq, problemlərsə yaxın müddətdə tam şəkildə həll olunmalıdır!”. Son baş verənlər onu göstərir ki, büdcədən əlavə vəsaitin alınması üçün FHN bütün təsir rıçaqların işə salıb.

Hər şey İTV ekranından deyilən yalanla başladı

Həftə sonu Kəmaləddin Heydərovun emissarları "Kur"- ün hesabatına İTV- dən cavab verdi. Adını çəkməsə də efirə çaxan rəsmilərin əsas məqsədinin məhz “Kür” Vətəndaş Cəmiyyətinə cavab vermək olduğu aydın idi. Verlişdə qoyulan suallar və FHN təmsilçilərinin cavabları “Kür”ün hesabatının bölmələrinə bənd-bənd cavab vermək üzərində qurulmuşdu.

11 aprel 2013- cü il tarixdə İctimai TV- nin "Diqqət mərkəzi" verilişində FHN- nin nümayənədləri- Tikintiyə Nəzarət Dövlət Agentliyinin rəsi müavini Elxan Əsədov və Kamran Əliyev "Kür" Vətəndaş Cəmiyyətinin bir neçə gün öncə ictimaiyyətə açıqladığı hesabata cavab veriblər. Verilişdə "tərəf" kimi adı çəkilən qurum yox, hökümətə loyal münasibətdə olan təşkilatların - QHT rəhbərləri - Sahib Məmmədov və Məhərrəm Zülfüqarlı iştirak və çıxış ediblər.

Əslində bu verilişlə FHN hesabatın obyektiv və ciddi hazırlandığını etiraf etməklə ordakı ittihamlara cavab verməyə çalışdı. Amma bunu bacarmadı çünki əvvalə gerçək tərəfin iştirak etmədiyi verilişdə bunu etməyə çalışdı. Yəni tərəfsizlik prinsiplərini pozdu. Digər tərəfdən isə məcbur olub bir neçə faktları etiraf etdi. Məsələn, Kür Cəmiyyətinin hesabatında deyilirdi ki, Qax- zaqatala bölgəsində evlərin kvadratı 550- 600 manata tikilir. FHN nümayəndələri isə etiraf etdi ki, yox 500 manata tikilir. Onlar hesabatda yer almış bəzi faktlara da cavab olaraq dedilər ki, bunlar yaxında həll olunacaq. Məsələn şişirdilmiş evlərin siyahısı yaxın günlərdə FHN- nin saytında dərc ediləcək. Əldə etdiyimiz məlumata görə bu veriliş bir başa FHN şefi K. Heydərov tərəfindən hazırlatdırılıb və məqsəd onun mövqeyini son zamanlar hakimiyyət içində və cəmiyyətdə zəiflədən “Kür”ün hesabatına cavab vermək, onu neytrallaşdırmaq, eyni zamanda Qax- Zaqatala bölgəsində tikinti- inşaat işlərinin davam etdirilməsi üçün Maliyyə Nazirliyindən yeni vəsaitlər almaqdır. Çünki xəbər verildiyi kimi adı çəkilən nazirlik bu vəsaitlərin FHN ayrılmasına qadağa qoyub və zəlzələ bölgəsində araşdırmalar aprırır. FHN rəsmilərinin

Ardınca isə müəmmalı rəqəmlər ortaya çıxdı

İTV-də efirə gedən verilişin ardınca FHN Qax- Zaqatala bölgəsində zəlzələnin nəticələrinin aradan qaldırılması ilə bağlı görülən işlərlə əlaqədar növbəti hesabat- məlumat yayıb və bu məlumatları öz saytına yerləşdirib (http://fhn.gov.az/index.php?aze/pages/256). Həmin məlumata diqqət edək: “Bu il aprelin 1-nə qədər Azərbaycanın zəlzələ baş vermiş şimal-qərb bölgəsindəki üç rayonda 3177 fərdi yaşayış evinin tikintisi başa çatdırılıb, 1915 evin isə tikintisi davam etdirilir. Məlumata görə, baxış aktlarına əsasən müəyyən olunmuş 5725 qəzalı evdən Zaqatala rayonunda 2707, Qaxda 274, Balakəndə 196-sı artıq tikilərək təhvil verilib, 1915 evin isə tikintisi aparılır.

İndiyə qədər 5900 şagird yerlik 24 məktəb binası, 55 yerlik 1 uşaq bağçası istifadəyə verilib. Belə ki, 3360 şagird yerlik 11 məktəb və 55 yerlik 1 ədəd uşaq bağçası Zaqatala rayonunda, 380 şagird yerlik 2 məktəb binası Balakəndə və 1300 şagird yerlik 9 məktəb binası Qax rayonunda tikilib istifadəyə verilib. Qısa müddətdə Zaqatalada daha 9, Qaxda 2, Şəki şəhərində 1 məktəb binasının tikilib istifadəyə verilməsi planlaşdırılır.

 Bu il aprelin 1-nə qədər zəlzələdən ziyan çəkmiş əhaliyə bərpa işlərinin aparılması ilə əlaqədar olaraq  17 milyon 734 min manаt yardım ödənilib. Bu vəsait Zaqatala, Qax və Balakən rayonlarında ümumilikdə 5077 ailəyə poçt vasitəsilə ödənilib. 

Qeyd edək ki, 2012-ci il may ayının 7-də episentri Zaqatala rayonu ərazisi olmaqla zəlzələ baş verib. Həmin zəlzələ və daha sonra baş vermiş yeraltı təkanlar nəticəsində  Zaqatala, Balakən və Qax rayonlarında yaşayış evlərinə, sosial və infrastruktur obyektlərinə ziyan dəyib.

Zəlzələnin nəticələrinin aradan qaldırılması ilə bağlı operativ qərargah yaradılıb, qəzalı evlərin və obyektlərin müəyyənləşməsi ilə bağlı komissiyalar yaradılaraq, baxışlar keçirilib.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin göstərişinə əsasən, Nazirlər Kabinetinin 8 may  2012-ci il  tarixli sərəncamı ilə zəlzələnin nəticələrinin aradan qaldırılması üçün ilkin olaraq  Ehtiyat Fondundan 20 milyon manat vəsait ayrılıb.

Ölkə ərazisində baş vermiş fövqəladə halların aradan qaldırılması üçün isə 2012-ci il dövlət büdcəsindən 300 milyon manat və Nazirlər Kabinetinin 24 oktyabr 2012-ci ildəki sərəncamı ilə 100 milyon manat vəsait ayrılıb.”

Məlumatda diqqət çəkən çoxlu məqamlar, uyğunsuzluqlar var. Onlar içində ən önəmlisinin biri odur ki, indiyə qədər FHN- nin verdiyi məlumatlarda qeyd olunurdu ki, Qax- Zaqatala zəlzələsi ilə baqlı ümumilikdə 320 milyon manat vəsait ayrılıb. Amma bu hesabatda qeyd olunur ki, sən demə bu vəsaitlərdən əlavə FHN-ə 100 milyon manat da vəsait ayrılıbmış. Ümumilikdə 420 milyon manat... Maraqlıdır ki, nazirlik bu barədə ictimaiyyətə və ona ünvanlanan sorğularda hər hansı bildiriş verməyib. Yəni bir növ bu məlumatı ictimaiyyətdən gizlədib.

FHN-ni narahat edən hesabat

Ötən il Azərbaycanın Şimal-Qərb rayonlarında baş vermiş zəlzələ zonasında vəziyyət kritik olaraq qiymətləndirilir. “Kür” vətəndaş cəmiyyəti qərargahının koordinatoru Oqtay Gülalıyev tərəfindən təqdim edilən dörd rayonda – Şəki, Qax, Zaqatala və Balakən rayonlarındakı vəziyyət haqqında son hesabatda göstərilirdi ki, 2010-cü il Kür daşqını zamanı olduğu kimi, təbii fəlakətin nəticələrinin aradan qaldırılması yüksək səviyyədə korrupsiya, vəsaitlərin mənimsənilməsi və digər sui-istifadələrlə müşaiyət olunur.

Xatırladaq ki, ilk 6 bal gücündə zəlzələ 7 may 2012-ci ildə baş verib və episentri Zaqatalada olub. Episentri Balakəndə olmaqla eyni gücdə ikinci zəlzələ sentyabrda qeydə alınıb. FHN 8 may 2012-ci ildən 10 fevral 2013-cü ilədək 33 276 evə baxış keçirib və 5059 evin qəza vəziyyətində olduğu, 5905 evin əsaslı təmirə, 11027 evin isə yüngül təmirə ehtiyac olduğu barədə rəy verib.  32 kənd məktəbinin, habelə 200 sosial obyektin, həmçinin 90 ailə üçün çoxmənzillik evin tikintisi planlaşdırılıb. Hökumət zəlzələnin nəticələrinin aradan qaldırılması üçün 320 mln. manat ayırıb.

İlk günlər FHN xilasedici funksiyalar daşıyan təşkilat kimi hərəkət edərək, 10 min ailəni çadır, ərzaq və digər yardımla təmin edirdisə, sonradan vəziyyət kəskin şəkildə dəyişdi. Operativlik bəhanəsi ilə tendersiz yüksək vəzifəli məmurlara yaxın inşaat şirkətləri seçildi. İşlərə az ixtisaslı ucuz işçi qüvvəsi cəlb edildi. Əmək müqavilələri bağlanmadı, əmək haqqı isə müvafiq rəsmiləşdirmə olmadan ödənilir, fəhlələr mənzil və yeməklə təmin edilmir. İnşaatla bağlı sənədlər şəffaf deyil. Bu fonda inşaatçıların etiraz və intihar halları qeydə alınıb.

Kür daşqını zonasında da olduğu kimi, bir kvadrat metr mənzilin qiyməti ən az iki dəfə artırılaraq, 600 manat və daha çox göstərilib ki, bu da açıq-aşkar vəsaitlərin mənimsənildiyini göstərir. Bu, “AZ Dizayn İnşaat” şirkətinin Bakıda təklif etdiyi qiymətlərlə müqayisədə görünür. Bu şirkət hər kv. metri 335 manatdan sanitar qovşağı və mərkəzi isitmə sistemi olan evlər tikməyi təklif edir. FHN-in tikdiyi evlərdə isə sanitar qovşaq və mərkəzi isitmə sistemi yoxdur. Kür daşqını zonasında da eyni vəziyyət müşahidə olunurdu, burada rəsmi ekspertiza FHN-in inşaat təşkilatlarının qiymətləri həddindən artıq artırdığını müəyyən edib.

Lakin Nazirlər Kabineti, Maliyyə Nazirliyi, Baş Prokurorluq nəzdində Korrupsiyaya qarşı Mübarizə İdarəsi, Ramiz Mehdiyevin rəhbərliyi ilə Korrupsiyaya qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyası sui-istifadə və milyonlarca vəsaitin mənimsənilməsi faktlarını görmür.

Evlərin təmiri ilə bağlı da eyni vəziyyət hökm sürür. Zərərçəkmişlərə 3-7 min manat pul kompensasiyası verilir, bu pulla onlar özləri təmir etməlidir. Bir çox hallarda vətəndaşlar yardımı qeyri-adekvat hesab edərək, onu qəbul etməkdən imtina edirlər. Bunun üçün FHN özü əsas verir. “Kür” qərargahının üzvləri fevral ayında Zaqatalada monitorinq zamanı evlərin FHN eksperti tərəfindən formal qiymətləndirilməsinin şahidi olublar. Qiymətləndirmə vizual olaraq bir neçə dəqiqə ərzində həyata keçirilirdi.

Amma ən pisi odur ki, əvvəlcədən ayrılmış 320 mln., sonradan ayrılmış daha 20 mln. vəsait artıq xərclənib. Lakin işlərin yalnız bir hissəsi yerinə yetirilib – o qədər də yüksək keyfiyyəti olmayan 2 minə yaxın ev və 20 məktəb tikilib.

FHN-in məlumatına görə, evlərin tikintisinə 252,2 mln. manat, məktəblərin tikintisinə 61,16 mln. manat xərclənib, layihələşdirmə və ekspertiza 2,5 mln., kompensasiyalar 16,9 mln., mallar və avadanlıqlar 5,5 mln. manat, evlər üçün dəmir karkaslar 1,77 mln. manat təşkil edib.

Bütün bunlar milli tərkibi rəngarəng olan, Azərbaycan türklərinin, avarların, ləzgilərin, çeçenlərin, rusların və başqalarının yaşadığı regionun qanunauyğun narazılığına səbəb olur. Bu narazılıqlar indi də var və nə televiziya verlişləri, nə də reallıqdan uzaq rəsmi məlumatlar həmin narazılıqları aradan qaldıra bilməz. 

Birdaha tikilən evlərin sayı haqda

“Kür” Vətandaş Cəmiyəti Qərargahının üzvü, əslən Zaqataladan olan journalist Əfqan muxtarlı bölgədəki vəziyyətlə bağlı bizimlə söhbətində deyir: “Bizdə olan məlumata görə, Qax-Zaqatala zəlzələ bölgəsində evlərin tikilməsi prosesi demək olar ki dayanıb. Vəsait tükəndiyindən işlər də aparılmır. “Kür” Vətandaş Cəmiyəti Qərargahının baş verənlərlə bağlı iki  hesabatı olub. Həmin hesabatlarda bir sıra tənqidi məqamlara yer verilmişdi. Xüsusilə tikintinin zəif getməsi ilə bağlı vurğu edilmişdi. Son hesabatdan öncə biz Qax-Zaqatala bölgəsində olmuşuq. Aidiyyatı qurumların verdiyi məlumatlardan fərqli olaraq orada geniş tikinti işləri aparılmayıb. Bir sıra insanlar hələ də çadırlarda, ictimai binalarda yaşayırlar, kirayədə və qohumlarının evlərində qalırlar. Bəzən rəsmi məlumatlar verərkən bu rəqəmlər şişirdilir. Amma məsələlər o formada deyil. Yəni dəyən ziyanla müqayisədə, ayrılan yardımla müqayisədə tikinti işləri zəif gedir. Məlumat üçün deyim ki, hazırda növbəti hesabatı hazırlayırıq. Eyni zamanda bu yaxınlarda Qax-Zaqata bölgəsinə səfərimiz nəzərdə tutulub. Biz orada monitorinqləri davam etdirmək istəyirik”.  

Onu da bildirək ki, bölgədəki insanlardan aldığımız məlumatlarda da nazirliyin açıqladığı rəqəmlərin çox şişirdildiyi bildirilir. K.Heydərovun son rəqəmlərinin saxta olmasını statistik məlumatlar üzərində apardığımız araşdırmalar da ortaya qoyur. Rəsmi məlumatlarda bildirilir ki, zəlzələ nəticəsində 5939 evə ciddi ziyan dəyib. 3545 evin sökülüb yenidən tikilməsinə qərar verilib ki, noyabr ayında FHN- nin ən son rəsmi məlumatına görə artıq bu evlərin guya 3197- si tikilib istifadəyə verilib. Bu tikilməli olan evlərin yarısından bir az artıq edir. Görülməli olan işlər üçünsə ayrılan ilkin vəsait, yəni 320 milyon tükənib, hələ üstəlik büdcədən bu vaxta qədər ictimaiyyətə açıqlanmayan əlavə 100 milyon da ayrılıb.

Digər bir tərəfdən necə ola bilir ki, FHN ilk  7 aya 782 ev tikir (hərçənd ki, bu rəgəm də monitorinq nəticəsində təsdiqini tapmadı), amma sonradan 1 aya bu rəqəm 2300 olur. Növbəti 5 aya isə yenidən rəqəm artıb və 3197 olub. Bütün bunlar nazirin Zaqataladakı məlumatının həqiqətə söykənmədiyini göstərir.

Evlərin tikintisindəki maxinasiyalar

Zəlzələnin episentri olan Mamrux və Gözbarax kəndində digər kəndlərə nisbətən haqsızlıqlar çox olub. Hazırda Mamrux kəndində tikilən evlərin sayı 130 ev olsa da FHN-in rəsmi sənədlərində 132 ev yazılıb. Bu kəndlərdə aparılan tikinti işlərini əsasən LN şirkəti həyata keçirir. Maraqlıdır ki, müxtəlif axtarış sistemlərindən istifadə etsək də bu şirkət haqda heç bir məlumat əldə edə bilmədik. Bu şirkət Mamruxda 100 evi tikib başa çatdırırb Digər bir şirkət tərəfindən tikilən 30 ev isə yarımçıq vəziyyətdədir. Amma FHN bu evləri də istifadəyə verilmiş kimi təqdim edib. Əldə etdiyimiz məlumata görə Mamruxda 124 vətəndaşa evlərinin tikilib istifadəyə verilməsi haqda sənədə imza atdırıblar. Vətəndaşlara imza atdıran şirkət rəhbəri Rəşad adlı şəxs (soyadını müəyyənləşdirə bilmədik) ev sahiblərinə bildirib ki, evlərin istifadəyə verilməsi haqda sənədlərə imza atılmasa digər evlərin tikintisinə başlanması üçün şirkətə vəsait ayrılmayacaq. İnsanlar da həmkəndlilərinin mənafeyi naminə reallığı əks etdirməyən sənədi təsdiq etməli olublar.

Gözbarax kəndində də vəziyyət eynidir. Burda zəlzələdən ziyan çəkən və tikilməsi üçün 346 ev qeydə alınıb. 346 evdən 150 evin tikintisinə başlanıb. Hazırda 100 üç otaqlı ev tikilib istifadəyə verilib. Yerdə qalan 50 ev isə 4 və 5 otaqlı nəzərdə tutulub ki bunlar da hələ istifadəyə verilməyib.

Mamrux kəndində baş verənlərlə bağlı adının çəkilməsini istəməyən kənd sakinlərindən birinin redaksiyamıza verdiyi məlumatları olduğu kimi diqqətinizə çatdırırıq: “Mamrux kəndində vətəndaşların əsas narazılıq ünvanından biri də kənd bələdiyyəsinin üzvu Nadir Sulxayevdəndir. Bu şəxs FHN komissiyası ilə əlaqəyə girərək evlərin qiymətləndirilməsində böyük maxinasiyalar edib. Bələdiyyə üzvü ilk növbədə özünün bir otaqlı 46 kvadratmetrlik evini 146 kvadratmetr kimi yazdıraraq özünə 5 otaqlı ev tikdirib. O həmçinin bələdiyyə sədri Məhərrəm Həsənovun 86 kvadratmetrlik evini 5 otaqlıya uyğunlaşdırıb. Bundan başqa Əhmədov Mustafa adlı bir kənd sakininin həyətindəki navesi ev kimi qeyd edərək 5 min manat konpensasiya verib, ciddi ziyan çəkmədiyi halda  sökub ona 5 otaqlı ev tikiblər.

Mamrux kəndində baş verən qanunsuzluqların digər ünvanı isə keçmiş kənd icra nümayəndəsi Əhməd Ramazanovdur. Məhz onun sayəsində 270 evi olan Mamruxun evlərinin sayı 300-ə catdırıldı”.

Fəhlələrin maaş narazılığı...

Zəlzələ bölgəsində əsas problemlərdən biri də bölgədə çalışan işçilərin maaşlarının gecikdirilməsidir. İnşaat işlərinə cəlb olunmuş ustalar və fəhlələr bildirirlər ki, tikinti şirkətlərinin bir çoxu onları çox aşağı maaşla işlədərək, sonda əmək haqlarını ya gecikdirirlər, ya da ümumiyyətlə vermirlər. Hətta buna görə bir neçə dəfə işlədikləri kəndlərdə (məsələn, Danaçı, Mamrıx, Çobankol və s.) fəhlələr etiraz aksiyaları keçirib, müxtəlif qurumlara, o cümlədən Fövqəladə Hallar Nazirliyi və ”Kür" Cəmiyyətinə rəsmi müraciətlər edib kömək istəyiblər. Onlar daha çox “Azəri-Trans” MMC, LN MMC, “Forvard” MMC, “Azinko” MMC, “Trans-Beton” MMC və s. şirkətlərdən narazılıq edirlər. Tikinti şirkətləri onlarla heç bir müqavilə imzalamadığından fəhlələrin bir çox hüquqları da pozulur.

“Kür”ün hesabatında göstərilib ki, haqqını tələb edən, eyni zamanda, normal əmək haqqına işləmək istəyən bacarıqlı mütəxəssislər bəzən işdən kənarlaşdırlıb, onların yerinə səriştəsiz, tikintiyə aid olmayan adamlar cəlb edilib. Əksər hallarda podratçı təşkilatlar onlara münasib, yaxın və qohum olan şəxsləri tikinti işlərinə cəlb ediblər. Bir çox işçilərə əməkhaqqı qarşılığında gündəlik 10-12 manat günəmuzd verilib.

Müəmmalı 100 milyon

01.01.2013-cü il tarixinə əldə olan məlumata görə zəlzələnin nəticələrinin ləğvi üzrə  340 229,7 min manat   vəsait  xərclənmişdir:

1. Evlərin tikintisinə                            -  252 210,9  min manat

2. Məktəblərin tikintisinə                    -    61 169,7  min manat

4. Layihə,ekspertiza işlərinə                -      2 568,1 min manat

5. Kompensasiya                                   -   16 923,0 min manat

6. Mal və avadanlıqların alınmasına     -      5 581,3 min manat

7. Dəmir karkaslı evlərin alınmasına     -     1 776,7 min manat    

Amma indi FHN-nin təqdim etdiyi məlumatda Nazirlər Kabinetinin 24 oktyabr 2012-ci ildəki sərəncamı ilə 100 milyon manat vəsait ayrıldığı göstərilir. Xatırladaq ki, bu vaxta qədər FHN-nin  heç bir rəsmi hesabatlarında bu məlumat əks olunmayıb. “Kür” vətəndaş cəmiyyətinin sorğusuna cavabda dab u öz əksini tapmayıb. Bu ilin əvvəllərtində təşkilata verilən cavabda da vəsait 340 milyon kimi göstərilib. Əgər doğurdan da Nazirlər Kabinetinin 24 oktyabr 2012-ci ildəki sərəncamı ilə 100 milyon manat vəsait ayrılıbsa bu 2013-cü il FHN-nin rəsmi cavabında niyə əks olunmayıb? Bu vaxta qədər bu məlumat niyə heç harda yer almayıb? Dövlət vəsaitinin  gizlədilməsində məqsəd nə olub? Bütün bu suallara cavab verməli olan şəxs FHN rəhbəri Kamaləddin Heydərovdur.

Korrupsiya talanı

FHN- nin “Kür” Cəmiyyətinin informasiya sorğusuna verdiyi cavabda yuxarıda qeyd olunduğu kimi göstərilir ki, nazirliyin xətti ilə tikilən 2 otaqlı 71 kvadrat metr evin inşaasına 42.958,33 manat xərclənir. Yəni evin 1 kv-i 605 manata başa gəlir (!?). Təxminən 770 ABŞ dolları. 2 otaqlı 73 kvadrat metr sahəyə malik evin tikintisinin kvadrat metri üçün 582 manat “xərclənir”. Çox qəribə mənzərə alınır. Belə ki, kvadratı 770 ABŞ dollarına Bakı şəhərində, hətta şəhərin mərkəzinə yaxın ərazilərdə ev almaq mümkündür.  Bu kifayət qədər şişirdilmiş bir rəqəmdir və təbii ki, korrupsiyadan xəbər verir. «AZ Dizayn İnşaat» MMC şirkəti isə hər bir şəraiti, tualet- hamamı, sanitar qovşağı (bütün bunlar FHN- nin xətti ilə tikilən evlərdə nəzərdə tutulmur- red.) Bakı şəhərində sahəsi 75- 80 kvadrat metr olan fərdi yaşayış evini 27 min manata tikir (kvadratı 340 manata). “Əmlak Ekspert Sevris” Qiymətləndirmə Şirkətinin apardığı müstəqil araşdırmada isə məlum olur ki, FHN- nin xətti ilə Kür daşqınları ilə bağlı Saatlı rayonunda sahəsi 78,5 kvadrat metr olan evin inşaası üçün 23954 manat xərclənmişdir. FHN- nin elan etdiyi rəqəm isə bu məbləğdən təxminən 20 min manat çoxdur (!?). 3 otaqlı evin inşaası zamanı isə daha çox vəsait korrupsiyanın qurbanı olur. Hər evin inşaası zamanı mənimsənilən vəsaiti orta hesabla 25 min manatdan götürsək təkcə tikintisi nəzərdə tutulan 5 min evdən əldə olunan “çirkli pulların” həcmi 125 milyondan artıq edir.  Korrupsiyanın səviyyəsi göz qabağındadır.

FHN- nin zəlzələ bölgəsində evlərin  tikintisinə xərclədiyi son qiymətlər isə Qax- Zaqatalada dövlət büdcəsinin həqiqətən talan edilməsindən xəbər verir. Belə ki, FHN bildirir ki, evlərin tikintisi üçün 01 yanvar 2013- cü ilə qədər 252 milyon manat vəsait xərcləyib. Elə həmin vaxt KİV- üçün verdiyi açıqlamada Fövqəladə Hallar naziri Kəmaləddin Heydərov qeyd etmişdi ki, zəlzələ bölgəsində artıq 2984 ev tikilib istifadəyə verilib. Biz evlərin tikintisinə xərclənən ümumi vəsaiti, yəni 252 milyon manatı tikilən evlərin ümumi sayına, yəni 2984- ə böldükdə bir evin inşaası üçün çəkilən xərci müəyyənləşdiririk- bu rəqəm 84 400 manat edir (!?). Yox, əgər biz xərclənmiş ümumi vəsaiti, yəni 252 milyon manatı zəlzələ bölgəsində tikilməkdə olan ümumi evlərin sayına, yəni 3545-ə böldükdə isə 71 min manat edir (!?). Yəni nəticə budur ki, bir evin tikilməsi üçün FHN dövlət büdcəsindən nə az, nə çox 70- 84 min manat arasında vəsait “xərcləyir”. Nəzərə alaq ki, bu vəsaitə tikintinin  layihələndirilməsi və həyata keçirilməsi üçün mal və avadanlıqların alınması daxil deyil. Dövlət vəsaitinin açıq- aşkar talan edilməsi faktı ortadadır. Belə çıxır ki, FHN, konkret ifadə etsək Kəmaləddin Heydərov zəlzələ bölgəsində, ucqar Qax- Zaqatalada bir evin tikintisi üçün 70-84 min manat, təxminən 100 min ABŞ dollarından artıq vəsait “xərcləyir”. Bu qiymətə nəinki Bakının mərkəzində, hətta bir sıra aparıcı Avropa ölkələrinin paytaxt şəhərlərində belə müasir tələblərə cavab verən, hər bir şəraiti olan ev almaq mümkündür. Görəsən doğurdanmı özünə “xeyrxah və alicənab nazir” imicini formalaşdırmağa çalışan Kəmaləddin Heydərov xalqa məxsus olan büdcəni bu yolla taladığının, səngərdə düşmən önündə dayanan əsgərin boğazından kəsilərək zəlzələ bölgəsinin bərpa olunması üçün ayrılan vəsaitin korrupsiyaya ugramasının fərqində deyilmi?