Narkoloji dispanserdə baş vermiş faciənin təqsirkarı kimdir?

Martın 2-nə keçən gecə Respublika Narkoloji Dispanserində rəsmi məlumatlara görə 25 nəfərin həyatına son qoymuş dəhşətli yanğın baş verib. Səhərə yaxın başlamış yanğında insanlar canlı-canlı yanıblar.

Faciəvi hadisə yerindən fotoşəkillər: tamamilə yanmış bədənlər, çəkdiyi işgəncədən qıvrılmış cəsədlər. Yanğın faktı üzrə cinayət işi açılıb, istintaqın məlumatına görə, yanğının səbəbi ilə bağlı əsas versiya qısa qapanma və ya söndürülməmiş siqaret olub. Amma rəsmi məlumatlara artıq çoxdan inanmayan insanlar hadisə ilə bağlı öz versiyalarını irəli sürməyə başlayıblar, hətta dispanserin prezident seçkiləri ərəfəsində klan savaşının nəticəsi olaraq qəsdən yandırıldığı qeyd edilib, bu və ya digər nazirin qovulması müzakirə olunub. Bəziləri iddia edirdilər ki, dispanserin yerləşdiyi yer tikinti şirkətləri üçün "dadlı tikə" idi. Amma müalicə müəssisəsi tikinti yolunda maneə idi ki, onu da yanğın çıxararaq aradan qaldırmağı qərara alıblar.

Yeri gəlmişkən, yayılmış məlumata görə, yeni narkoloji mərkəz Sabunçu rayonunda tikilir. Dörd korpusdan ibarət yeni 300 nəfərlik Narkoloji Mərkəz ən yüksək səviyyədə müalicə üçün müasir avadanlıqla təchiz edilib. Necə deyərlər, "toydan sonra nağara".

Əlbəttə, hər cür versiya irəli sürülə bilər, amma bir şey aydındır: heç kim ölkəmizdə səhlənkarlığı ləğv etməyib və hətta ona qarşı mübarizə belə aparmayıb.

Narkoloji Dispanserin binası, yumşaq desək, baxımsız qalıb. Artıq keçmişdə qalan dispanseri xəstəxana adlandırmaq çətindir. O, daha çox dəmir barmaqlıqlarla əhatə edilmiş pəyəni xatırladırdı, həm də mal-qara üçün belə hər cür şəraitin yaradıldığı firəvan İsveçrənin deyil, Qorbaçov SSRİ-nin çirkli, taxtalardan düzəldilmiş və pis-yaxşı boyanmış pəyəsini. Təəccüblü deyil ki, o, bir neçə saat ərzində tamamilə yanıb.

Tikinti məsələləri üzrə ekspert Rəhab Qazıyevin sözlərinə görə, yanan korpusda yanğın təhlükəsizliyi tədbirlərinə riayət olunmurdu.

"Bir neçə il əvvəl mən bu Narkoloji Dispanserdə olmuşam. İlk olaraq onu deyim ki, orada insanları saxlamaq olmazdı, qaldı ki, müalicə etmək. Binada ehtiyat yanğın çıxışı, habelə yanğından mühafizə siqnalizasiyası yox idi. Müasir siqnalizasiyalar ən cüzi tüstüyə və temperaturun cüzi dəyişməsinə belə reaksiya verir. Narkoloji Dispanserin acınacaqlı aqibəti orada bu cür siqnalizasiyaların olmadığını göstərir. Orada adi odsöndürənlərin olub-olmadığı da məlum deyil. Şəxsən mən buna şübhə edirəm. Bundan başqa, pəncərələrə dəmir barmaqlıqlar taxılmışdı, insanlar nə qədər istəsələr də, yanan binadan çıxa bilməzdilər", deyə R.Qazıyev Turan-a bildirib.

Məşhur " Kapusinov bulvarındaki adam " filmində Mixail Boyarski personajı sonradan aforizmə çevrilən epik bir ifadə səsləndirir: "Bu ölkəni korrupsiya məhv edəcək". Başıbəlalı dispanserdə də korrupsiyanın mövcudluğu dəhşətli yanğının səbəbi ola bilərdi.

Keçmiş siyasi məhbus Rəsul Mürsəlovun versiyasına görə, yanğına dispanserin həkiminin xəstələrdən birinə ağrıkəsici dərman verməkdən imtina etməsi səbəb olub. Mürsəlov sağ qalan xəstələrdən birinin qohumlarının sözlərinə istinadla bildirib ki, xəstəxanadakı xəstələrdən biri - Zaur Qasımov səhərə yaxın həkimdən ağrıkəsici vasitə istəyib. Amma həkim ondan 20 manat tələb edib. Xəstənin israrlı xahişlərinə baxmayaraq, həkim pulsuz dərman verməkdən imtina edib, bundan sonra xəstə özünü yandıracağı ilə hədələyib. Xəstəxanalarda döşəmələri silmək üçün əsasən skipidardan istifadə olunur, xəstə onu yandırıb. Nəticədə yanğın başlayıb, xəstələr öz qüvvələri ilə yanğını söndürə bilməyiblər, həkim isə qorxduğu üçün qapını açmayıb. Bu da faciəyə gətirib çıxarıb.

Mürsəlov həmçinin qeyd edib ki, dispanserin diri-diri yanan xəstələri yatağa bağlanmışdılar, buna görə də qaça bilməyiblər. Rəsmi qurumlar ölənlərin sayının çox olmasını yanan korpusda yatalaq xəstələrin müalicə alması ilə izah edirlər. Bəs bu doğrudur? Şübhəli səslənir. Fotoşəkillərdən birində onlardan birinin əllərinin birləşdirilərək, boynunun arxasında bağlandığı görünür. Digər cəsədin vəziyyəti də onun dəmir yatağa bağlanmış olduğunu göstərir. Bundan başqa, yanğın zamanı nəvəsi həlak olan Məcid Aslanovun sözlərinə görə, "sındırılma" vaxtı bəzən nəvəsini yatağa bağlayırdılar.

"Sındırılma" və "ağ qızdırma" zamanı narkomanların və alkoqoliklərin əllərinin və ayaqlarının bağlanması və sarılması metodlarından 18-19-cu əsrlərdə xaricdəki həkimlər çox istifadə edirdilər. Sonradan bu, qeyri-insani metod hesab olunub və hazırda xarici klinikalarda ondan istifadə olunmur.

Narkoloji dispanserdəki yanğın göstərdi ki, yerli həkimlər qanunsuz "müalicə" metodlarından istifadə etməkdən çəkinməyiblər.

Hüquqşünas Samirə Ağayevanın sözlərinə görə, bu, qeyri-insani rəftar hesab olunur.

"Narkomaniya və alkoqolizmin müalicəsi üçün metod kimi bağlamaqdan istifadə olunmur. Bundan əmin olmaq üçün dünya klinikalarının müalicə metodlarına baxmaq kifayətdir. Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 3-cü maddəsində deyilir ki, heç kim işgəncələrə, qeyri-insani, ləyaqəti alçaldan rəftara məruz qoyulmamalıdır. Yuxarıda qeyd edilənlər qeyri-insani rəftar kimi qiymətləndirilir", deyə S.Ağayeva qeyd edib.

Yeri gəlmişkən, Respublika Narkoloji Dispanserinin rəsmi saytında müalicə metodları arasında xəstələrin yataqlara bağlanması göstərilmir.

Deyəsən, bu dəfə də "təqsirkar kimdir?" sualı cavabsız qalacaq, səhlənkarlıq, korrupsiya və diqqətsizlik isə cəmiyyəti tamamilə məhv edənə qədər onu parçalamağa davam edəcək. -0-