© Photo : European Union ©Philippe Samyn and Partners architects and engineers - lead and design Partner Studio Valle Progettazioni architects Buro Happold engineers ©Colour compositions by Georges Meurant
Avqustun son günü Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan arasında Avropa İttifaqı Şurasının sədri Şarl Mişelin vasitəçiliyi ilə Brüsseldə dördüncü görüş keçirilib.
Dörd saat davam edən görüşdən sonra Mişelin bəyanatı bu ilin may ayında keçirilən son görüşdən sonra danışıqlar prosesində hər hansı irəliləyiş nümayiş etdirməyib. Ötən dəfə olduğu kimi, Mişel Azərbaycan və Ermənistanı hərtərəfli sülhə sövq etmək üçün dörd istiqamət göstərib:
Sülh sazişi
humanitar məsələlər
sərhəd məsələləri
kommunikasiyalar
Mişelin görüşün nəticəsi ilə bağlı tərəflərin son 3 ay ərzində atdığı addımlara verdiyi qiymətlə razılaşmaq çətindir: “Son görüşümüz zamanı əldə olunmuş razılaşmaların irəliləməsi üzrə bir çox addımların atıldığını görmək sevindiricidir”.
May iclasında hər dörd istiqamət üzrə elan edilmiş və növbəti noyabr görüşünə qədər perspektiv üçün avqustun 31-də qarşıya qoyulmuş vəzifələrin müqayisəli təhlili cüzi irəliləyiş təəssüratı yaradır və bu, Aİ-nin ambisiyalarına uyğun gəlmir.
Dörd istiqamətin heç birində real nəticə əldə olunmayıb və ikitərəfli əlaqələr intensivlikdən məhrum məşvərət xarakteri daşıyır.
Hətta ilk növbədə vacib olmayan rabitə məsələsini də Azərbaycan Brüssel görüşünə 3 həftə qalmış güc tətbiqi ilə həll etməli oldu, ordu avqustun 3-də “Qisas” əməliyyatı həyata keçirdi və o, Laçın rayonunun qaytarılması, Xankəndi-Ermənistan sərhədi yolunun bağlanması və rəsmi Bakının diktəsi ilə alternativ yolun açılması ilə başa çatdı. Bu hadisələr Ermənistanın Azərbaycanla münasibətlərin sabitləşməsi prosesini uzatmaq istəyini bir daha göstərdi. Sülh prosesinin gündəliyinin digər üç sahəsində də məhz eyni vəziyyət var.
Ermənistan cəmiyyəti hələ də Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərində qüvvələr nisbətinin dəyişməsi və strateji təşəbbüsün İrəvana qaytarılması ilə nəticələnəcək hansısa geosiyasi kataklizmə ümid edir. Bu kontekstdə hərtərəfli sülhə nail olmaq yolunda Brüsseldə keçiriləcək növbəti görüşə qədər sezilən bir irəliləyişin əldə olunması ehtimalı azdır.
Avropa
-
İqlim Dəyişikliyi ilə bağlı Paris Sazişinə uyğun olaraq, Avropa İttifaqı (Aİ) 22 noyabrda Bakıda keçirilən COP29-da 2023-cü ilə qədər olan iqlim tədbirlərini əhatə edən ilk İkiillik Şəffaflıq Hesabatını (BTR) təqdim etdi.
-
Oktyabr ayında Aİ-də başlayan istilik mövsümü və yeni qaz ili (qaz ili oktyabrdan növbəti ilin oktyabrına qədər olan dövrü əhatə edir) oktyabrın 15-də Lüksemburqda Aİ-nin enerji nazirləri tərəfindən müzakirə mövzusu oldu. Danışıqlar Rusiya qazının Ukrayna üzərindən Avrozona tranzitinin mümkün dayanmasından yaranan potensial risklər ətrafında cərəyan edirdi.
-
Oktyabrın 1-də AŞPA-da Azərbaycanla bağlı müzakirələr keçirilib. Bu ilin yanvarında Azərbaycanın qurumdakı nümayəndə heyətinin mandatı təsdiqlənməyib, Bakının monitorinq proseduru ilə əməkdaşlıq etməməsi, qurumu 7 fevral prezident seçkisinə dəvət etməməsi əsas gətirilib. Debatda bəzi deputatlar Azərbaycanın mandatının təsdiqlənməməsini yanlış addım adlandırıb. Ancaq çıxış edənlərin əksəriyyəti isə Bakının qurumla əməkdaşlıq istiqamətində heç bir dəyişiklik baş vermədiyini deyib.
-
Azərbaycan daha bir seçkini geridə qaldı. Sentyabrın 1-də keçirilən növbədənkənar parlament seçkiləri arxada qaldı. Bu, bir ildə keçirilən ikinci növbədənkənar seçkilər idi. Bundan əvvəl bu ilin fevral ayında növbədənkənar prezident seçkiləri keçirilmişdi.
Rəy yaz