Media-icmal 03.06.2016

Dünya azərbaycanlılarının növbəti qurultayı, bankların durumu,  qaz bazarında Azərbaycan-Rusiya münasibətləri, Almaniya Bundestaqının erməni “soyqırımı”nı qəbul etməsi, Yasamal sakinlərinin bir qrupunun zorla evlərindən çıxarılması bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.

Dünya azərbaycanlılarının birlik formatı

“Azərbaycan” qəzeti Dünya azərbaycanlılarının bu ün Bakıda öz işinə başlayacaq IV qurultayı ilə bağlı məqalə ilə çıxış edib. Bu qurultayın müzakirə edəcəyi məsələlərin əhatəsi haqda informasiya verilir. Bu qurultayın zəruriliyini müəllif öz baxış bucağından belə şərh edir. “ Bu gün əqidəsindən, dünyagörüşündən asılı olmayaraq Azərbaycanı özünə tarixi Vətən bilən hər bir şəxsin vahid amal və ideologiya ətrafında birləşməsi, həmrəylik nümayiş etdirməsi dövrün tələbi, zamanın çağırışıdır”.

Daha sonra məqalədə Dünya azərbaycanlılarının qurultaylarının keçirilməsi, bu birlik formatının yaradılmasında keçmiş prezident Heydər Əliyevin rolunun müstəsna olduğu nəzərə çatdırlır və belə dəyərləndirilir: “Dünya azərbaycanlılarının konkret milli ideya ətrafında sıx birləşdirilməsi ideyasını irəli sürən ulu öndər Heydər Əliyev 1993-2003- cü illərdə xaricdə yaşayan soydaşlarımızın təşkilatlanması məsələsini daim diqqət mərkəzində saxlamış, onların tarixi Vətənlə əlaqələrinin genişlənməsinə çalışmışdır”.

Məqalədə H.Əliyevin 2001-ci ildə Dünya azərbaycanlılarının I qururltayındakı çıxışı xatırladılır və bu tədbirlə Dünya azərbaycanlılarının azərbaycançılıq ideyası ətrafında birləşdikləri vurğulanır. “Heydər Əliyevin I qurultaydakı dərin məzmunlu nitqində fəxarətlə söylədiyi “Fəxr edirəm ki, mən azərbaycanlıyam!” sözləri sayı 50 milyonu ötmüş dünya azərbaycanlı üçün milli qürur simvoluna çevrilmişdir”.

Xatırladaq ki, Dünya azərbaycanlılarının 2001-ci ildə 1-ci, 2009-cu ildə 2-ci, 2013-cü ildə 3-cü qurultayı keçirilib. 

Bank sistemində acınacaqlı durum

“Azadlıq” qəzeti ekspert Nemət Əliyevlə ölkə banklarının durumunu müzakirə edir. Bu müzakirə “Moodyus” beynəlxalq reytinq agentliyinin qarşıdakı 12-18 ay ərzində ölkə banklarının durumunu neqativ dəyərləndirdiyi fonda baş verir.

N.Əliyev Agentliyin ölkə bankları ilə bağlı proqnozlarını situasiyaya adekvat və real adlandırıb. “Bankların nəinki 2016-cı ildə, hələ xeyli müddət ərzində nindiki ağır böhranlı durumdan çıxacağını gözləmək sadəlövhülk olardı”.

N.Əliyevə görə, bank sahəsində durum  ağır deyil, acınacaqlıdır.  Onun fikrincə, normal fəaliyyət mühiti yaradılmadıqca bankların normal fəaliyyət göstərəcyini düşünməyin əsası yoxdur. “Normal mühit dedikdə biznes fəaliyyətinə olan maneələrin aradan qaldırılmasını, iş adamları ilə “bandotdel” dilində danışılmamasını, qanunsuz haqların tələb olunmamasını nəzərdə tuturam. Bu baxımdan ölkədə investisiya üçün əlverişli mühit yoxdur. Belə mühit olmadığına görə əhalinin də banklara etibarı aşağıdır. Hökumət manatı o günə saldı ki, xalq milli valyutaya inanmır”.

Almaniyanın haqqı yox

“Novoye Vremya” qəzeti Almaniya Bundestaqının erməni “soyqırım”ını tanıması barədə qətnamə qəbul etməsinə etiraz məqaləsilə çıxış edib. Məqalədə öncə bu “soyqırım”ın bir sıra ölkələrdə tanınmasına diqqət çəkilir.

Daha sonra Almaniyanın “soyqırım” qətnaməsinə toxunulur və bu sənəd kəskin pislənilir, belə bir sənəd qəbul etməyə haqqı olmadığı viurğulanır. “6 mlyon yəhudini milli mənsubiyyətinə görə öldürən, iki dünya müharibəsi törədərək milyonlarla insanın məhvinə səbəb olan Almaniya soyqırım barədə danışmaq haqqı ən son yerdə olan dövlətdir”. Bu qətnamənin qəbuıl edilməsinin iki dövlət arasında münasibətlərin pisləşməsinə səbəb olacağı deyilir və Türkiyənin Almaniyadakı səfirini məsləhətləşmələr üçün artıq geri çağırdığını nəzərə çatdırır. Müəllifə görə, bu sənədin qəbul edilməsinə aşağıdakılar səbəb ola bilər: “ Aydındır ki, Merkel erməni diasporundan öz şəxsi maraqları üçün istifadə edib, bu isə şəxsi marağı dövlət marağından üstün tutmaqdır. Qaçqınlar məsələsində Türkiyənin güzəştə getməməsi, Avrasiyanın geosiyasi oyunçu mövqeyi tutması görünür səbəbləri daşdıran son damla olub.

Müəllifin düşüncəsinə görə, ermənilərin soyqırım iddiası əsassızdır, belə ki, Türkiyə bu məsələ ilə bağlı arxivləri açdığı halda ermənilər bu dövrə dair arxivləri açmaqdan imtina edib.

Azərbaycan başqa məsələ…  

“Exo” qəzeti dünya qaz bazarında Rusiyanın sıxışdırılmasını və Kreml tərəfdən buna ola biləcək reaksiyalar araşdırılır. Müəllifə görə, Avropanın cənubunda Rusiyanın işləri qaydasında deyil. Nə qədər paradoksal olsa da RF prezidenti Putin Yunanıstan səfərində hər hansı sənəd imzalamadan geri döndü: “Xatırladaq ki, səfər qaz kontraktları imzalanmadan başa çatdı, baxmayaraq ki, RF prezidenti “Cənub axını” qaz layihəsinin reallaşa biləcəyinə hələ də ümid edirdi”.

Müəllifə görə, Rusiya Avropa qa bazarı üçün etibarsız tərəfdaşıdır və adətən belə tərəfdaşları adətən bazardan sıxışdırıb çıxarırlar.

Məqalədə Rusiyanın Avropa qaz bazarından tamamilə sıxışdırıb çıxarılmasının asan olmadığı deyilir, amma bu sıxışdırılmada itkilərinin də olacağı vurğulanır: “Amma RF-nin qaz göndəricisi inisarçılığı artıq əlində olmayacaq, bazara qiymət diqtə etmək, ən başlıcası “boru-kəmər silahı”ndan istifadə imkanı əlindən çıxacaq”.

Müəllifə görə, bu halda Rusiya yeni tədarükçüləri Avropa qaz bazarından “çıxdaş” etməyə çalışacaq. “Düzdür, bunu ABŞ və ya NATO üzvü olan Norveçin əleyhinə etmək asan olmayacaq. “Amma Azərbaycan başqa məsələ...Özü də regionda Ermənistan kimi üzüyola forpostu olan yerdə”.

Yəni, müəllif qeyd edir ki, Azərbaycanın müstəqil enerji siyasəti RF-nin xoşuna gəlmir və bu siyasətə etirazını Rusiya Ermənistana Azərbaycana qarşı hərbi əməliyyatlarda göstərə bilər.

Bu, terrordur

“Bizim Yol” qəzeti Yasamal rayon Naxçıvani, Murtuza Muxtarov və Cəfər Cabbarlı küçəsində 25 ailənin Yasamal Rayon İcra Hakimiyyəti və “De-Luks” tikinti şirkəti tərəfindən zorla evlərindən çıxarılmağa məcbur edilmələri haqda yazır. Sakinlərin sözlərinə görə, bazar tələblərinə uyğun kompensasiya tələb etsələr də bundan imtina edilir. Sakin Firəngiz Əsədova hər cür kommunikasiya ilə təmin edilən bir ərazini 1 manat belə təzminat almadan təkrar etməyə məcbur olunmaqlarını pisləyir. “Bu, terror hadisəsidir. Onların bizdən tələbi ağılasığası deyil. Mən kirayədə yaşamaq istəmirəm. Bizə kompensaisya verilsin. Bəlkə biz ölkədən köçüb gedəcəyik. Niyə illərlə kirayədə yaşamağa məcbur edilərək hansısa binanın nə vaxtsa başa gələcəyini ğözləməliyik?”

O 130 nəfərdən ibarət 26  ailənin tələbinin bundan ibarət olduğu deyilir.

Ailələrin qadın üzvləri kişilər həbslə hədələndikləri üçün hüquqları onların qorumağa məcbur olduqlarını bildirirlər. Sakinlər deyirlər ki, Rayon İcra Hakimiyyəti iyunun 5-nə kimi vaxt qoyub və bundan sonra 26 ailənin evlərindən hər hansı kompensasiya verilmədən zorla çıxarlacağı gözlənilir.