Media-icmal 07.09.18

Türkdilli ölkələrin daha sıx birləşmə istiqamətləri, korrupsiyaya qarşı mübarizənin vəziyyəti, ölkənin enerji istehsalının perspektivləri və s. məsələlər bugünki (07 sentyabr 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Türkdilli ölkələrin birlik yolları

"Azərbaycan" qəzeti "İlham Əliyevin təşəbbüsləri türkdilli ölkələri daha dərin iqtisadi əməkdaşlığa yönəldir" sərlövhəli məqalədə bəhs edilən sahədə prezidentin fəaliyyətini dəyərləndirir.

Müəllif məqaləni dövlət başçısı İlham Əiyevin sentyabrın 3-də Qırğız Respublikasında Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının (TDƏŞ) VI Zirvə görüşündəki çıxışından sitatla başlayır: "İndiki şəraitdə biz iqtisadi əməkdaşlığı dərinləşdirməliyik. Xüsusilə, aramızdakı ticarət dövriyyəsinin artırılması üçün əlavə addımlar atılmalıdır və burada hesab edirəm ki, investisiya layihələri xüsusi rol oynayır. Qarşılıqlı investisiya qoyuluşunu təşviq etmək üçün yeni mexanizmlər işlənməlidir".

Müəllif hesab edir ki, günümüzdə cərəyan edən siyasi-iqtisadi proseslər, türkdilli ölkələr arasında əlaqələrin daha da sxılaşması zərurətini artırır və Azərbaycan türkdilli ölkələrlə əməkdaşlığı, siyasi-iqtisadi, sosial-mədəni və humanitar əlaqələri gücləndirməyə, eləcə də strateji tərəfdaşlığı dərinləşdirməyə çalışır.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, Prezident İlham Əliyev Şuranın bütün toplantılarında qardaş ölkələri hər sahədə sıx əməkdaşlığa çağırıb və təkliflər irəli sürüb.

Müəllif deyir ki, Şuranın iclasında dövlət başçısı tərəfindən Azərbaycanın Türkiyə iqtisadiyyatına və Türkiyənin də Azərbaycan iqtisadiyyatına 14 milyard dollar sərmayə yatırması, gələcəkdə bunun 20 milyard dollara çatdırılmasının hədəflənməsi barədə dedikləri türkdilli ölkələri bu investisiyaları yatırmağa maraqlı olmağa mesaj xarakteri daşıyıb.

Müəllifə görə, İlham Əliyev bununla həm də Azərbaycanın dost və qardaş ölkələrlə iqtisadi əlaqələrini daha da genişləndirməyə, şaxələndirməyə hər zaman açıq dövlət olduğunu bəyan edib.

Yazı müəllifi deyir ki, dövlət başçısı qarşılıqlı sərmayə qoyuluşlarını birliyin daha da möhkəmlənməsinin göstəricisi olacağı kimi dəyərləndirib, həm də Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu, Yeni Bakı Beynəlxalq Ticarət Limanının fəaliyyətə başlaması ilə Azərbaycanın bu işlərə xüsusi təkan vermək iqtidarında olduğunu bildirib, dost ölkələri bu yoldan istifadə etməyə çağırıb.

Müəllif deyir ki, İ.Əliyevin çağırışını Qazaxıstan və Türkiyə prezidentləri dəstəkləyib və bu müsbət reaksiyalar tezliklə qardaş ölkələr arasında yeni layihələrin həyata keiriləcəyinin göstəricisi ola bilər.

Yazı müəllifinin sözlərinə görə, bu il avqustun 12-də Qazaxıstanda Xəzərin hüquqi statusu ilə bağlı imzalanmış Konvensiya da Azərbaycan, Qazaxıstan və Türkmənistan üçün yeni imkanlar yaradır, bu isə türkdilli ölkələrin daha dərin iqtisadi əməkdaşlığını şərtləndirir.

Müəllif ekspertlərə istinadən deyir ki, bu imkanlar gələn il Azərbaycanda keçiriləcək Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının VII Sammitinədək tərəflər arasında müxtəlif müştərək layihələr hazırlana və həmin toplantıda yeni müqavilələr imzalana bilər.

Korrupsiya aradan qalxmadıqca...

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Cəmiyyət səs-küylü antikorrupsiya ifşaları gözləyir" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkədə korrupsiyaya qarşı mübarziənin vəziyyətini müzakirə müstəvisinə daşıyır.

Məqalə müəllifi Baş Prokuror yanında Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Baş İdarəsinin illik hesabatlarında korrupsiyaya, rüşvətə qarşı mübarizə göstəricilərinin əksini tapdığını deyir.

Müəllif iddia edir ki, korrupsiya bütün dövlət orqanlarında kök salıb, odur ki, korrpusiyanın kökünü kəsmədən rüşvəti aradan qaldırmaq mümkün olmayacaq. "Amma yenə təkrar edək ki, rüşvətxorluq və korrupsiya ayrı-ayrı anlayışlardır. Korrupsiyaya qarşı mübarizədə real uğura nail olmayana kimi rüşvətin və fırıldaqçılığın sonuna çıxmaq mümkün olmayacaq. Bizdə isə korrupsiya sistemli şəkildədir, belə korrupsiya dövlət təhlüksilziyinə birbaşa həddədir. Odur ki, korrupsiyaya qarşı minimal mübarizə fonunda rüşvətə qarşı mübarizə, demək olar ki, mənasızdır, rüşvət onsuz da yenə "çiçəklənəcək".

Müəllifə görə, İdarə korrupsiyaya qarşı mübarizəni "yuxarı"dan başlamalıdır, amma antikorrupsiya xidmətləri yüksək vəzifəli korrupsionerlərə qarşı mübarizəni ancaq onlar vəzifədən çıxarıldıqdan sonra başlayır.

Müəllif deyir ki, ölkədə kimin korrupsiya ilə məşğul olduğu aydın məsələdir: "Azərbaycan kiçik ölkədir, hətta sadə vətəndaşlar belə 100 milyonlarla dəyəri olan təmtəraqlı villalara istər ölkə içində, istər xaricdə kimlərin sahib olduqlarını bilir. Onlar bu pulları haradan əldə ediblər, bu da hamıya məlumdur, yəni, Baş İdarə bunu görmür?"

Müəllif vaxtilə Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyində və ləğv olunmuş Milli Təhlükəsizlik Nazirliyində ifşa edilmiş korrupsiya halları ilə məhududlaşmağı əsassız sayır.

Yazı müəllifinin iddiasına görə, icra, qanunverici, bələdiyyə orqanlarında pul içində "üzən" bir çox məmurlar var ki, İdarə onların gəlir mənbələrilə maraqlanmalıdır: "Bu məsələdə qadağa zonası olmamalıdır, əgər bizim ölkədə hamı qanun önündə bərabərdirsə... nə keçmiş xidmətlər, nə yuxarılarla qohumluq əlaqələri heç kimi korrupsiayaya görə məsuliyyətdən azad etmir, Korrupsiyaya qarşı mübarizədə "seçicilik" əslində korrupsiyanın genişlənməsindən başqa bir şey deyil".

Müəllif deyir ki, Azərbaycan ictimaiyyəti ölkə iqtisadiyyatının problemlərinə, dövlət büdcəsində 10 milyonlarla çatışmazlığa səbəb olan korrupsiya "akula"larının ifşasını gözləyir, bu mənada yuxarıdan komanda və vətəndaşdan şikayət gözləmək məcburi deyil, antikorrupsiya strukturları özləri təşəbbüs göstərməlidir və bu təşəbbüs cəmiyyətdən dəstək qazanacaq.

Çıxış yolu: özəlləşdirmə

"Müsavat.com" saytında isə "Azərenerji özəlləşdirilməyənə qədər dövlətin çiynində yük olaraq qalacaq" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif "Azərenerji" ASC prezidenti Etibar Pirverdiyevin bu günlərdə vəzifəsindən azad olunması fonunda Azərbaycanda enerji istehsalı sisteminin gələcəyini ekspert Pərviz Heydərovla müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, müstəqil mütəxəssislər, həmçinin xarici ekspertlər ölkədə effektiv enerji təchizatının təmin olunması üçün enerji istehsalı müəssisələrinin özəlləşdirilməsini əsas şərtlərdən biri hesab edirlər.

Müəllifə görə, üstəlik "Azərişıq" prezidenti Baba Rzayevin "Azərenerji" rəhbərliyinə gətirilməsilə enerjipaylayıcı şəbəkələrin də bu quruma tabe etdirilməsi məsələsi də gündəmə gəlib.

İqtisadçı-ekspert Pərviz Heydərov isə hesab edir ki, ölkənin elektrik enerjisi ilə təminatı iqtisadiyyatın təhlükəsizlik məsələsidir: "İqtisadiyyat inkişafdadırsa, enerji istehsalı hər il artmalıdır. Bu dayanıqlılıq təmin olunmazsa, iqtisadiyyatın özünə təhlükə yaranmış olar. Bizdə isə ötən il elektrik enerjisi istehsalında azalma baş verib".

P.Heydərov deyir ki, bunu heç bir obyektiv səbəblə izah etmək mümkün deyil və bu, "Azərenerji"də ciddi problemlərin göstəricisidir.

Ekspertə görə, istehsalın azalması bir kənara qoyulsa belə, "Azərenerji"nin maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin nəticələri qurumun fəaliyyətində ciddi nöqsanlar olması fikrini irəli sürməyə əsas verir.

P.Heydərov deyir ki, belə nöqsanlar təcili aradan götürülməli ikən bu istiqamətdə zəruri addımlar vaxtında atılmadı, hər dəfə problemlər qabaranda onu enerjinin qiymətini qaldırmaqla aradan götürmək istədilər.

Ekspert hesab edir ki, qiymət və kadr dəyişikliyi ilə problemli strukturu sağlamlaşdırmaq mümkün deyil, çünki problemin özü kadrda və ya qiymət siyasətində deyil.

P.Heydərov bildirir ki, son illərdə yeni istehsal güclərinin yaradılmasına baxmayaraq, statistika ölkənin enerji təminatının dayanıqlılığında ciddi problemlərin olduğunu hökumətə diktə edib, hökumət isə çıxış yolunu elektrik enerjisinin satış qiymətini artırmaqda görüb.

Amma ekspert deyir ki, qiymət artımı ilə "Azərenerji" kimi qurumların problemlərini həll etmək mümkün deyil, belə qurumların problemlərinin yeganə həlli onların özəlləşdirilməsidir, yalnız bu halda effektiv idarəetməyə, təhlükəsiz və dayanıqlı enerji təchizatına nail olmaq mümkündür: "Nə qədər ki, özəlləşdirilməyib, "Azərenerji" kimi qurumlar dövlətin çiynində yük olaraq qalacaq, 3 iyul qəzası kimi hadisələrdən isə sığortalanmayacağıq".

"Azərişıq"ın "Azərenerji"yə birləşdirilməsi ehtimalına gəlincə, P.Heydərov bunu səmərəli saymır, hətta hər ikisinin özəlləşdirilməsinin vacib olduğunu bildirir.