Media-İcmal 11.02.16

Ölkədə yaşanan böhran və onun fəsadları medianın aparıcı mövzusudur. Amma rəsmi mətbuat bu düşüncədən kənardadır   “Azərbaycanda düşünülmüş, müstəqil siyasət aparılır. Biz öz yolumuzla gedirik. Bu inkişaf yoludur, tərəqqi yoludur”, - “Azərbaycan” qəzeti ölkədə böhran yaşanmadığını ifadə etmək istəyir.  

“Azərbaycanda böhran hiss edilmədi” Bu bəyanatı “qaçqınkom”un sədri Əli Həsənov Quzanlı qəsəbəsində Ağdam, Laçın, Xocalı və Xocavənd rayonlarının təmsilçilərilə görüşündə səsləndirib. “Ac vətəndaş önündə bu ifadəni işlətmək, vətəndaşa təhqirdir”, - “Azadlıq” qəzeti Ə.Həsənovun bəyanatına münasibət bildirir. 

“Bəli, böhran Əli Həsənova, onun komanda yoldaşlarına təsir etməyib. Əli Həsənov banka kredit ödəmir, ödəniş edə bilmədiyi üçün işığı, suyu, qazı kəsilmir, təhsil haqqı problemi yoxdur, soyuducusu doludur, 150-200 manatın ümidinə qalmayıb, müalicə olunmaq, dərman almaq çətinliyi yaşamır, kirayədə qalmır, işsizlikdən əziyyət çəkmir və s. Ona görə də Əli Həsənov vətəndaşın yaşayışını öz arşını ilə ölçməsin. Bu ölkədə aylarla ət ala bilməyən, illərlə övladına üst geyimi ala bilməyən, borc içində batan yüz minlərlə ailə var”, - qəzet onun  davranışını xalqa laqeydlik, biganəlik kimi anladır.  Qəzet qeyd edir ki, bahalı villalarda yaşayan, bahalı avtomobilərdə gəzən, dünyanın müxtəlif ölkələrində istirahət edən məmurlara böhranın təsiri yoxdur. Ə.Həsənov sabah nə tapıb yeyəcəyinin dərdini çəkməyib, övladına 2 manat yol pulu verə bilməməyin əzabını yaşamayıb, ona görə də gözlərinə böhran görünmür.

“Hökumət ölkədəki ağır durumu dünyadakı böhranla əlaqələndirmək istəyir,  reallıq budur ki, dünyada böhran yoxdur. Hansı neft ölkəsində valyuta 130% devalvasiyaya uğrayıb, hansında əhalinin az qala yarısı borc içindədir, hansı ölkədə  bütün məhsulların qiyməti 30-40 faiz qalxıb?” , - qəzet ölkədə yaşanan bütün faciələrin səbəbi kimi mövcud idarəetməni göstərir.

“Exo”  Bakıda evsizlərin yerləşdirildiyi yeganə “Tereza Ana bacıları” sığınacağının təmsilçilərinə əsasən  evsizlər üçün Azərbaycanda dövlət sığınacaqlarının olmamasına diqqət çəkir.

“Son iki ildə Azərbaycanda evsizlərin sayı azalıb, amma iqtisadi böhran aztəminatlı insanların, eləcə də evsizlərin sayını artıra bilər”, - sığınacağın təmsilçilərindən Larisa Reyxrudel bildirir. L.Reyxrudel hazırda sığınacaqda 25 evsiz adamın yaşadığını bildirir.

Hüuqşünas R.Əliyev isə evsiz şəxslərin qeydiyyatı məsələsində qanunvericilikdə ciddi boşluqların olduğunu deyir. Bununla bağlı qanunvericilikdə bu məəsləyə baxılmasını vacib sayır.

“Novoe Vremya” ölkədə artmaqda olan intiharlarla bağlı “Nə baş verir” adlı məqalədə problemə toxunur. “Fevralın 10 günündə 12 insan intiharla həyatına son qoyub, cəmiyyət bütün ciddiliyi ilə nə baş verir sualını gündəmə gətirir”, - qəzet bu intiharların cəmiyyətdə ciddi narahatlıqlara səbəb olduğunu vurğulayır.

İntihara bütün yaş kateqoriyasından olan şəxslərin əl atmasına toxunan qəzet bu mənada hamını ağıldan kəm saymağın yeri olmadığını deyir və bunu insanların psixoloji durumu ilə əsaslandırmağı da doğru saymadığını bildirir. “İnsanlar artıq intihar xəbərlərini adi bir şey kimi qarşılayır, baxmayaraq, intihar statistikası getdikcə qorxunc xarakter alır”, - qəzet  bildirir.

İntiharlar arasında kredit borcu olanların xüsusi yer alması qeyd edilir. “Bu intihar statistikasını nəzərə alaraq kredit borcu olanlara güzəştə getmək lazımdır. İndi bankirlər və məmurlar ciblərinin yox, cəmiyyətin mənafeyinə işləməyi bacarmalıdırlar, o zaman intiharlar da azalmağa doğru gedər”, - qəzet yekun rəy bildirir.

Mətbuatda artıq kriminal xəbərlərin ardı –arası kəsilmir. Ölkədə bir kriminal hadisənin şokundan çıxmamış ondan daha dəhşətli elə bir hadisə baş verir ki, öncəkiləri də geridə qoyur. 

Bu hadisələrin artmasının səbəbi nədir? Bu suala cavab tapmaq üçün  “Yeni Müsavat” qəzeti respondentlər arasında video-sorğu keçirib.

Respondentlərin bir qisminə görə, kriminalın artmasına səbəb cahillik, təhsilsizlikdir.

Başqa bir qisim belə hesab edir ki, sosial həyatın ağırlaşması, dolanışığın çətinləşməsi, işsizlik kriminal hadisələrin sayını artırır. “Əvvəl kəndlərdə, şəhərlərdə ziyalılar örnək idilər, xalq da geniş mənada onlara meyllənərək düzlənirdi. İndi həmin ziyalılığın yerini kriminallar tutur.

Digər tərəfdən icra hakimiyyətlərinin xalqa davranışı da kriminalların sayını artırır”, - respondetlərin biri cavab verib.

“İşsizlik, dolana bilmək üçün vəsaitin olmaması kriminalı artırır”, - xanım respondentlərdən biri cavab verib. Onun fikrincə, cibdə pul azaldıqca insanın ağlı da azalır.

“Kriminalın artması sosial həyatın ağırlaşması ilə birbaşa bağlıdır, sosial həyat ağırlaşdıqca kriminal artacaq, yaxşılaşdıqca isə əksinə, azalacaq”, - başqa bir respondent sualı cavablandırıb.

Amma gənc respondentlərdən biri kriminalın artması ilə işsizlik arasında mütənasiblik gördüyünü bildirib. “İşsizlik ən böyük sosial bəladır, o, həllini tapmayınca digər problemlərin həllini tapacağına inanmaq olmur”, - o bildirib.

“Dünya Bankı Azərbaycanla daim tərəfdaşlıq edəcək”, - “Bizim yol” qəzeti bankın Azərbaycan təmsilçisi Larisa Leşçenkonun Bakıda V Vergi Forumundakı dediyini konstatasiya edir.

"Neftin qiyməti aşağı düşdüyü, enerji bazarında yaranan qeyri-müəyyən durumda Azərbaycan iqtisadiyyatının şaxələnməsinə yardım məqsədimiz var.  Düşünmürük ki, neftin qiyməti qısa zaman kəsiyində əvvəlki səviyyəsinə qayıda bilər. İqtisadiyyatın dayanıqlığını, kənar risklərə müqavimətini artırmalıyıq", - bank təmsilçisi proritetləri nəzərə çatdırıb.  

L.Leşçenko əlavə edib ki, iqtisadi islahatların aparılmasına ehtiyac var: "Ötən ilin birinci yarısında neftin qiyməti 60 dollar olarkən iqtisadi artım 5.7 faiz olmuşdu. İlin ikinci yarısında neftin qiyməti ucuzlaşanda artım tempi müəyyən qədər zəiflədi. Qeyri-neft gəlirləri ÜDM-də 17,5 faiz, büdcədə 48 faiz təşkil edir. Bu, müsbət bir tendensiyadır".

Xanım Leşçenko kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı üçün vergi islahatlarının aparılmasını vacib addım sayıb: "Azərbaycanda kölgə iqtisadiyyatı ilə bağlı müxtəlif rəqəmlər səslənir. Bəzən  32%, bir sıra hallarda isə 50 faiz olduğu qeyd edilir. Böhranla üzləşən ölkələrdə iki təmayül müşahidə olunur: Birincisi, bir tərəfdən, iqtisadi nəzarət gücləndiyinə görə kölgə iqtisadiyyatı azalır. Digər tərəfdən, böhranla üzləşən vergi ödəyiciləri üzərlərinə düşən vergi mükəlləfiyyətini azaltmaq üçün müxtəlif yollar axtarırlar. Vergilərin sadələşdirilməsi kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı üçün çox önəm daşıyır. Ümid edirəm ki, yeni islahatlar aparılacaq",- L.Leşçenko bildirib.