Media-icmal 13.07.2016

Qarabağ probleminin həlli, ölkədə kreditlərlə bağlı məhkəmə sayı, islahatların həyata keçirilməməsi, dövlət başçısının məmurları tənqidinin mümkün nəticələri bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.

Qaçılmazlıq: torpaqlar azad olunmalı

“Azərbaycan” qəzeti  “Münaqişənin nizamlanması yalnız mərhələli həll variantı ilə mümkündür”  (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=100949)  sərlövhəli məqalədə Qarabağ probleminin qəti həllinin tapmalı olduğunu xüsusi olaraq önə çəkir. 

Müəllif problemin həllinin sürətləndirilməsinə  səbəb kimi bu il aprelin 2-5-də Qarabağ cəbhəsində baş vermiş döyüşləri göstərir. Müəllifə görə, məz bu döyüşlərdən sonra status-kvonun dəyişməsi və ya torpaqların azad edilməsi qaçılmaz mərhələyə daxil olub: “Aprel hadisələrindən sonra status-kvonun dəyişməsinin vacibliyi daha tez-tez gündəmə gəlməyə başlayıb. Vəziyyətin konstruktiv məcrada dəyişməsi Ermənistan üçün daha vacibdir. Çünki status-kvonun dəyişməməsi cəbhə xəttində yeni toqquşmaları qaçılmaz edir”.

Müəllif bunu da iddia edir ki, yeni əməliyyatlar Ermənistana baha başa gələcək və ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləri də bunun fərqindədirlər, odur ki, bu barədə tez-tez  danışırlar. Məsələnin həllinin mərhələli şəkildə tapılması alternativsiz sayılır və başqa variantların məqbul olmadığı vurğulanır. Bu mövqe dövlət başçısı İlam Əliyevin bu günlərdə Nazirlər Kabinetinin iclasındakı çıxışından sitatla möhkəmləndirilir: “Məsələ mərhələli yolla həll edilməlidir. Azərbaycanın ərazi bütövlüyü təmin edilməlidir. İkinci erməni dövləti yaradıla bilməz. Dağlıq Qarabağa heç vaxt müstəqillik verilə bilməz. Bunu artıq beynəlxalq ictimaiyyət qəbul edir”. 

Məqalədə qeyd olunur ki, artıq ermənilərin beynəlxalq “zərbə qüvvəsi” sayılan erməni lobbusi dünyanı Ermənistanın haqlı olduğuna inandıra bilmir. Müəllifə görə, bu üstünlük dövlət başçısı İlam Əliyevin yürütdüyü siyasi xəttin ardıcıllığının nəticəsidir. Bu günlərdə Varşavada NATO-nun zirvə sammitində Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyən sənədin qəbul edilməsi də Azərbaycanın mövqeyinin beynəlxalq aləmdə güclənməsi kimi qəbul edilir.

Müəllifə görə, erməni tərəf problemin həllində maraqlı deyil, amma bunun nəticəsi barədə düşünməlidir və deyir: “Status-kvonu saxlamaq, işğal siyasətini davam etdirmək üçün Ermənistan siyasi dairələrindən hər nə desən gözləmək olar. Ölkəmiz isə Ermənistanın danışıqları imitasiya etməsinə bundan sonra dözmək fikrində deyil”.

Mülki işlərin 75%-i kreditlə bağlı

“Azadlıq” qəzeti vəkil Cavad Cavadovun ölkədə mülki məhkəmə proseslərinin 75%-nin kredit borcları ilə bağlı olması haqda məqaləsini dərc edib. (http://www.azadliq.info/145952.html)

“Son aylarda müşahidələrim məhkəmələrdə baxılan mülki işlərin əsas hissəsinin kredit münasibətlərindən irəli gələn işlər olmasını göstərir”. Vəkil C.Cavadov bu düşüncədədir. Onun fikrincə, bu məqam bankların problemli kredit faizlərinin elan edildiyindən də yüksək olduğuna şübhələr yaradır.
            Vəkil rəsmi statistik müqayisə və təhlil apardıqdan sonra durumun acınacaqlı olması açıq aydan göründüyünü bəyan edir.

C.Cavadov deyir: “2014-cü ildə məhkəmələrdə 153 606 mülki işə baxılıb. Bu işlərdən kredit, borc münasibətləri üzrə 95 454 mülki iş üzrə qərar (qətnamə və əmr) qəbul edilib. Kredit münasibətlərindən irəli gələn mülki işlərin həcmi 2014-cü ildə baxılan ümumi işlərin işlərin 62%-ni təşkil edir.

2015-ci ildə məhkəmələrdə 228 428 mülki işə baxılıb, 2014-cü illə müqayisədə bu kateqoriya ilə bağlı işlərin həcminin birdən- birə artması kredit məsələlərilə bağlı olub. Keçən il 171 664 iş kreditrdən irəli gəlib. Bu isə ümumi işlərin həmin il üçün 75%-i deməkdir.

Müəllif qeyd edir ki, bu ilin 6 ayı üçün rəqəmlər açıqlanmayıb, amma şəxsi müşahidələrinə əsasən bu işlərin artan dinamika ilə inkişaf etdiyini deyir: “Bu qədər kredit münasibətləri üzrə qəbul edilmiş qərarların tam icrası praktiki olaraq mümkün deyil, çünki buna nə icra məmurlarının ştatı, nədə ki, fiziki imkanları yetərli deyil”.

Postneft erası ilə “uyğunsuzluq” 

“Novoye Vremya” qəzeti “OPEC-in bədbin məruzəsi” (http://www.novoye-vremya.com/w62610/.../#.V4U1whHr2P8) sərlövhəli məqaləsində  neft faktoru fonunda ölkədə islahatların durumunu dəyərləndirir.

Müəllif dövlət başçısı İlham Əliyevin islahatlar nəticəsində ölkə iqtisadiyyatının neftdən asılı olmayacağı barədə bəyanatını belə şərh edir: “Çox yaxşı. Üstəlik neft çətin ki bir də əvvəlki qiymətə ola. Həm də nəzərə alaq ki, Azərbaycanda “qara qızıl”ın hasilatı onsuz da azalır. Beləliklə, postneft erası şərtləri şəraitində onsuz da iqtisadiyyatı inkişaf etdirmək lazım gələcək”.

Müəllif  deyir ki,  bu il ölkədə gündəlik neft hasilatı 0,85 barel olacaq, bu isə 2015-ci il ilə müqayisədə gündəlik 10 min barel az neft deməkdir. Müəllif OPEC-ə istinadən bildirir ki, 2017-ci ildə yeni neft layihələri olmadığı üçün 2017-ci ildə neft nəqli 40 min barelə kimi azalacaq. 

Məqalədə OPEC-in yaxın vaxtlarda neftə tələbatın artacağı barədə bəyanatları inandırıcı qarşılanmır, amma hasilatın kəskin azalmasının ölkədə neft sənayesini zərbə altına qoya biləcəyi xəbərdarlığı edilir. Müəllifə görə, ölkə iqtisadiyyatının neftdən asılılığı davam edir. Müəllif deyir ki, ölkə iqtisadiyyatı  postneft şəraitinə uyğunlaşa bilmir və odur ki, nəzərdə tutulan islahatlar sözdən o yana keçmir.

Müəllif beynəlxalq maliyyə institutlarından kreditlər götürməyi də doğru saymır, neftin qiymətinin endiyi, qızıl ehtiyatlarının azaldığı dövrdə irihəcmli kreditlərin götürülməsinin əsaslı olmadığı iddia edilir. “Hələ iqtisadi böhranın başlanğıcında əsaslı olaraq xalq hakimiyyəti vəsaitlərə qənaətə və pioritet olmayan layihələrdən imtina etməyə çağırırdı. Bu iqtisadi böhranla mübarizə və ölkənin valyuta ehtiyatlarının qorunması metodlarından biri idi. Amma məmurlar bu çağrırşı saya belə salmadılar”.

Büdcə oğurluğu da, korrupsiya da azaddır...

“Yeni Müsavat” qəzeti Milli Şuranın üzvü, ədliyyə generalı Vidadi Mirkamalın Nazirlər Kabinetinin bu günlərdəki toplantısında dövlət başçısı İlham Əliyevin məmurları tənqid etməsinin mümkün nəticələrinə dair şərhlərini  dərc edib. (ttp://politika.az/index.php?newsid=17750&utm_campaign=musavat&utm_medium=organic&utm_source=musavat) 

Adı çəkilən iclasda dövlət başçısı İ.Əliyev məmurları torpaq sahələrini zəbt etdikləri, bu torpaqlarda hər hansı əkin-biçinin olmaması, bu məmurların adlarının ona bəlli olduğunu deyib.

V.Mirkamal deyir ki, ölkə başçısının adı çəkilən toplantıda  məmurlarla bağlı səsləndirdiyi hədə söz olaraq qalacaq və buna inanır. “Ölkə başçısının məmurlarla bağlı səsləndirdiyi iradlar bu günə kimi məmurlar tərəfindən nəzərə alınmayıb, bunun müqabilində prezident onlara heç bir cəza verməyib.

V.Mirkamala örə, bunun çox sadə səbəbi var, prezident də, məmurlar da bu sistemin içindədir, korrupsioner sistemdir və bu sistemin başında isə hazırkı hakimiyyət durur. “Ölkə başçısı gündəlik məmurlarla təmasdadır və yaxşı bilir ki, hansı məmur nə işlə məşğuldur, hansı qanunsuz hərəkətlərə yol verir. Ölkə başçısının məmurlarla bağlı səsləndirdiyi bu cür tənqidlər publika üçündür”.

V.Mirkamal deyir ki, artıq cəmiyyət də bu irad və tənqidlərə inanmır, çünki, bu sistemdə tam bir cəzasızlıq hökm sürür. Onun düşüncəsinə görə, məmurlar büdcəni oğurlamaq, talamaq, korupsiya ilə məşğul olmaq məsələsində azaddırlar,  yeganə qadağa yığılan ümumi pula, ortaq pula əl dəyməməkdən ibarətdir: “Bu puldan oğurluq etməməkdir. Bu baxımdan da hesab edirəm ki, prezidentin məmurlar haqqındakı hədə və iradları söz olaraq qalacaq və praktikada öz təsdiqini tapmayacaq”.