Media-icmal 16.10.17

Rusiyanın Ermənistanı silahlandırması, kərə yağının bahalaşmasının səbəbləri, əmlak bazarında durğunluq bugünkü (16 oktyabr, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Tərəfsiz olmalı "tərəfli" həmsədr

"Azərbaycan" qəzeti "Elçin Əhmədov: Rusiyanın Ermənistanı silahlandırması onun tərəfsiz vasitəçiliyini şübhə altında qoyur" sərlövhəli

(http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=131881) məqalə dərc edib.

Müəllif Qarabağ münaqişəsi fonunda Rusiyanın Ermənistanı silahlandırmasını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, 2015-ci ilin noyabrında Rusiya Ermənistanın silah ala bilməsi üçün ona 200 miylon dollar kredit vermək öhdəliyi götürüb və Ermənistan artıq 100 milyon dollarlıq kreditin tətbiqinə başlayır: "Həmin vəsaitlə Ermənstan "Smerç" reaktiv sistemləri, "İqla-S" zenit raket kompleksləri, TOC-1A "Solnsepyok" ağır odsaçan sistemləri və s. almağı planlaşdırır".

Müəllif Qarabağ münaqişəsi başlayandan bu yana münaqişənin hər mərhələsi üzrə Rusiyanın Ermənistanı silahlandırdığını bildirərək 1992-94-cü illər silahlandırılmasında buna səbəb kimi bir tərəfdən daha çox Rusiya-Qərb qarşıdurmasını, digər tərəfdən isə Rusiyanın regionda öz nüfuzunu qorumaq istəməsini göstərir.

Müəllif deyir ki, 1995-ci ildə Rusiya bu məsələdə daha dərinə gedərək Ermənistanla 25 illik müqavilə bağlayıb, buradakı hərbi bazlarına hərbi düşərgə stasusu verib, bu ölkədə hərbi qüvvələrinin fəaliyyətinə hüquqi don geyindirib: "Qafqazda hərbi iştirakına hüquqi don geyindirmək yolunda növbəti addım atan Rusiya bununla da yaxın xarici şəriksiz təsir altında saxlamaq istədiyini bir daha nümayiş etdirib".

Müəllif bu silahlandırmanın, saziş imzalamalarının sonrakı illərdə də davam etdiyini bildirir və bunu belə qiymətləndirir: "Beləliklə, Rusiyanın Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsində tutduğu birtərəfli mövqeyi problemin dinc vasitələrlə nizama salınması imkanlarını məhdudlaşdırır, həm də Qafqaz regionunda sülhün əldə edilməsi yolunda Rusiyanın nüfuzuna da xələl gətirir. Təcavüzkarı silahlandırmaq açıq-açığına onu dəstəkləmək deməkdir".

Müəllif hesab edir ki, Rusiyanın Ermənistanı silahlandırması bölgədə vəziyyəti kəskinləşdirməsi, Avropada adi silahlar haqqında müqaviləni pozması deməkdir.

Müəllifə görə, Rusiyanın MDB kollektiv təhlükəsizlik sistemində müttəfiqi olan və Azərbaycana qarşı təcavüz edən Ermənistanla ayrıca müqavilə bağlayaraq ona hərbi yardım etməsi Azərbaycana münasibətdə beynəlxalq hüquq normalarını pozmaq və birtərəfli mövqedə durmasın göstəricisidir. "Bununla yanaşı Rusiyanın Ermənistanı silahlandırması əslində Azərbaycanla olan dostluq və strateji tərəfdaşlıq prinsiplərinə də ziddir və vasitəçi olaraq ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədri mandatını da şübhə altında qoyur.

Bahalığa görə yağdan imtina?

""Novoye Vremya" qəzetində "Azərbaycan səhər milli yeməyi təhlükə altında?" (http://www.novoye-vremya.com/w108498/.../#.WeOFlmi0PIU) sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif son vaxtlar kərə yağının kəskin bahalaşması səbəblərini müzakirə edir və bu fonda əhalinin səhər yeməyində kərə yağı istifadə etməsində çətinliklərin yarandığını bildirir.

Müəllif xatırladır ki, bu yağların qiymətləri hazırda 14-25 manat arasında dəyişir və bundan da irəli gələrək 2650 nəfər arasında keçirilən sorğuda çoxları səhər yeməyində yağdan istifadədən imtina edir.

Məqalə müəllifi deyir ki, bir çox iqtisadçılar bu bahalığı təkcə xaricdə kərə yağlarının bahalaşması ilə deyil, həm də ölkədəki inhisar və əlavə edilən gömrük ödənişlərinin bahalığı ilə əlaqələndirirlər.

Müəllif vurğulayır ki, il ərzində adambaşına orta hesabla 6,7 kiloqram yağ istehlakı düşür ki, bu da bütün əhali üçün 65 243 ton yağ deməkdir.

Məqalə müəllifi deyir ki, burada inhisar da özünü göstərir, belə ki, 2016-cı ildə kərə yağı idxalı ilə 5 şirkət məşğul olub və hər biri 16,4% yağ idxal edib. İndi bu bazarın 82%-nə cəmi 5 şirkət nəzarət edir, 2017-ci ilin məlumatlarına görə, artıq 4 şirkətin nəzarətinə keçib.

Beləliklə, müəllif deyir ki, bir tərəfdən, kərə yağı idxalında inhisar qalmaqdadır, digər tərəfdən, ölkə minimal yağ tələbatını belə ödəmək gücündə deyil və bu da kərə yağı idxalında bahalığa səbəb olub.

Müəllif deyir ki, əhalinin yerli yağla tələbatının 70% ödənilməsi haqda bəzi rəsmi qurumların açıqlamaları olduqca asan təkzib edilir.

Məqalə müəllifi deyir ki, nə qədər ki Gömrük Komitəsi iqtisadçıların bəyanatlarını təkzib etməyə çalışacaqsa bu bazarda durum müsbətə doğru dəyişməyəcək, idxaldan asılılıq artacaq, insanlar yenə də yerli olmayan alternativlərə keçməli olacaq və bu durumda komitə və hökumət nə etmək istəyirsə o aydın deyil.

Daşınmaz əmlak bazarı durğunluqda

"Yeni Müsavat"i qəzeti isə isə "Əmlak bazarında durğunluq-səbəb nədir?" sərlövhəli məqalədə bu sahədəki durumu mütəxəssislərlə müzakirə edir.

(http://musavat.com/news/emlak-bazarinda-durgunluq-sebeb-nedir_475282.html).

Müəllif son vaxtlar daşınmaz əmlak bazarında durğunluğun olduğunu və ev alqı-satqısında vasitəçi olan maklerlərin alıcı qüvvəsinin aşağı düməsindən narazılıq etdiklərini deyir.

Maklerlər xüsusən kirayə bazarında tam sakitlik olmasından, ev alqı-satqısında alıcı qüvvəsinin aşağı düşməsindən şikayətlənirlər. Bunun səbəbi köhnə bina evlərinin sökülməsidir, kirayə bazarı demək olar ki "ölüb".

Ev alqı-satqı vasitəçilərinə görə, metronun "Neftçilər" stansiyası ətrafında olan ərazilərdə binaların sökülməsilə kirayə ev təqdim etməyə mənzillər azalıb, qiymət isə bahalaşıb və bu söküntülərə qədər qiymət 200 manatdan başlayırdısa indi ev tapılsa 270 manatdan başlayır.

Maklerlərin dediyinə görə, əvvəllər evlər söküləndə müştərilər yeni ev almaq üçün maklerlərə müraciət edirdilər, indi şirkətlər evlərini sökdükləri şəxslərə tikdikləri binada mənzil təklif edirlər və bu da daşınmaz əmlak bazarını daha da maraqsız edir.

Maklerlər əhalinin alıcılıq qabiliyyətinin də aşağı düşdüyünü, buna görə də alqı-satqının dayandığını deyirlər.

Onların sözlərinə görə, arabir torpaq sahələrinə maraq göstərilir, o da çox az sayda olur və əksər halda da ancaq maraq olaraq qalır, alış reallaşmır.

Daşınmaz əmlak sahəsində ekspertlər tələbələrin Bakıda yerləşməsi qurtaran kimi kirayə mənzil bazarında durğunluğun başladığını bildirirlər.

Onlara görə, torpaq alınması sahəsindəki durğunlaq daşınmaz əmlak bazarındakı ümumi durğunluğun gösətricisinin tərkib hissəsidir: "İqtisadi göstəricilər son dövrlərdə daşınmaz əmlak bazarında vəziyyəti hələlik mənfiyə doğru dəyişir. Yəni, alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşür, o cümlədən torpaq sahəsinin alınmasında da. Bahalı torpaq sahələrinin alqı-satqısında çox böyük azalma var, demək olar ki, yoxdur. Məsələn, əvvəlki kimi 1 milyon və daha artıq qiymətə əmlak alanların sayı azalıb, yox səviyyəsindədir".

Ekspertlərə görə, ucuz torpaq sahələrinə olan maraq var, bu da əvvəlki dövrlərlə müqayisədə azalıb və bu iqtisadiyyatda makro-iqtisadi göstəricilərin azalması, xalqın alıcılıq qabiliyyətinin aşağı düşməsi ilə bağlıdır. Bu, eyni zamanda fərdi yaşayış evlərinin tikintisinə də mənfi təsir göstərir.