Media-icmal 18.03.2017

Avropanın enerji təminatında Azərbaycanın rolu,  hökumətin xalqa laqeydliyi, hökumətin hesabatına baxış, ölkə turizminin problemləri bugünki medianın aparıcı mövzusudur...

Avropanın enerji xəritəsini dəyişdirən ölkə

“Azərbaycan” qəzeti “Azərbaycan Avropanın enerji xəritəsini dəyişir” sərlövhəli  (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=118321) məqalədə ölkənin enerji təminatı sahəsində rolunu dəyərləndirir.

Müəllif Azərbaycanı Cənubi Qafqazda sülh və təhlükəsizliyin dayaq nöqtəsi,  daxili imkanları hesabına böyük iqtisadi, maliyyə resursları tələb edən beynəlxalq layihələrin icraçısı adlandırır: “Bir vaxtlar investisiya qoyulan Azərbaycan indi Cənubi Qafqazda ən böyük investisiya layihələrinə sahibdir və ölkəmizin adı qaz ixrac edən böyük dövlətlər sırasında çəkilir”.

Məqalədə Azərbaycanın son 12 ildə mühüm qlobal layihələr həyata keçirdiyi və bu prosesin indi də davam etdiyi deyilir.

Müəllif deyir ki, Avropa və Türkiyəyə qaz nəqli nəzərdə tutan “Şahdəniz-2” layihəsi üzrə işlərin 90 faizi, Cənubi Qafqaz Boru Kəməri üzrə 80 faizə yaxını, TANAP 65 faiz və Transadriatik kəməri üzrə isə 34 faizi icra edilib. Bu isə yaxşı irəliləyişin, layihənin uğurlu icrasının vacib göstəricisidir. 

Məqalədə vurğulanır ki, dövlət başçısı İ.Əliyev bu günlərdə tamamladığı Fransa səfərində də “Cənub qaz dəhlizi” barədə geniş məlumat verib: “Bu, hazırda Avropada ən böyük infrastruktur layihəsi hesab olunur. Layihənin dəyəri 40 milyard dollara yaxındır. Bu, 6 ölkədən keçməklə Azərbaycanı Bakıdan İtaliya sahilləri ilə birləşdirən inteqrasiya olunmuş kəmər sistemidir”.

Müəllif deyir ki, Asiya və Avropa qovuşuğunda yerləşən Azərbaycan artıq sahib olduğu müasir nəqliyyat infrastrukturu ilə də maraq cəlb edir, ölkənin diqqət yetirdiyi başqa bir strateji istiqamət isə Azərbaycanda nəqliyyat qovşağının yaradılmasıdır: “Ölkəmizin əlverişli coğrafi mövqeyi bu qovşağın yaradılmasına tam imkan verir. Eləcə də Azərbaycanın hər növ təyyarə, o cümlədən ən böyük yük təyyarələri qəbul edə bilən 6 beynəlxalq hava limanı mövcuddur. Ölkəmiz artıq region üçün hava nəqliyyatı ilə yükdaşımalar qovşağına çevrilib”.. 

Müəllif deyir ki, tamamlanmaqda olan Bakı-Tbilisi-Qars, İran dəmiryolu da diqqət mərkəzindədir, belə ki, bu yol Xəzər dənizi, Azərbaycan vasitəsilə Çindən Avropaya dəhliz açır və yüklərin daşınması vaxtını iki dəfə azaldır və artıq yüklər əvvəlki kimi 40-45 günə yox, 15 günə mənzil başına çatacaq.

Müəllif bunu da vurğulyır ki, Xəzərdə qabiliyyəti 25 milyon ton ən böyük dəniz limanı da Azərbaycanda tikilir.  

Məqalədə deyilir ki, bütün bu fəaliyyətlər Azərbaycanın enerji təminatı sahəsində rolunu təmin edir.

“Hər şey qaydasında” isə problem nədədir? 

“Azadlıq.info”  “Əli Əhmədovun əsassız arxayınlığı” sərlövhəli məqalədə (https://www.azadliq.info/181475.html) hökumətin xalqa laqeydliyini araşdırır.

Müəllif deyir ki, ölkədə ağır sosial-iqtisadi durum yaranmasına baxmayaraq, hökumət buna adekvat reaksiya vermir: “Küçələrdən su əvəzinə qan axsa da, başımıza göydən daş yağsa da hökumətin yalnız bir açıqlaması var ki, “hər şey qaydasındadır”, hətta dəhşətli statistik məlumatlar ortaya çıxanda da “narahatlığa əsas yoxdur” deyirlər.

Müəllif xatırladır ki, intiharlar artır, amma hökumət ortaya bir “ekspert” çıxararaq onun dili ilə intiharların kritik həddə çatmadığı bəyanatı səsləndirir:  

“Məlum oldu ki, hər gün 2-3 nəfərin intihar etməsi hökumət üçün kritik hədd deyil və buna görə narahat olmurlar və deməli,  hər gün 500 nəfər intihar etməlidir ki, hökumətimiz həyəcan təbili çalmaq zərurəti hiss etsin”.

Müəllif məsələnin təkcə intiharla bitmədiyini deyir və ölkədən “beyin axını” başladığını bildirir, amma hökumətin buna da adekvat reaksiya göstərmədiyini vurğulayır: “Əli Əhmədov deyib ki, ölkədən “beyin axını” bizi narahat edəcək səviyyədə deyil. Təsəvvür edin ki, son illərdə təkcə Türkiyəyə 100-lərlə azərbaycanlı professor köçüb. Xaricdə təhsil alanların böyük hissəsi ölkəyə qayıtmaq istəmir”. 

Məqalədə deyilir ki, son illərdə minlərlə vətəndaş Avropa ölkələrinə mühacirət edib və 10 minlərlə vətəndaş ölkədən çıxmağın yollarını axtarır, amma hökumət buna görə narahatlıq keçirmədiyini nəzərə çatdırır. 

Müəllif hesab edir ki, bu “beyin axını”nın əsas səbəbi ayda 200-250 manat maaş alan elmi işçinin normal yaşamaqdan məhrum olması, ölkədəki yarıtmaz idarəçilik, ədalətsizlik, elm sahəsinin bazara çevrilməsidir. 

Müəllif hesab edir ki, ortada bu qədər faktlar olduğu halda baş nazirin müavini Əli Əhmədovun narahatlıq keçirməməsi başa düşüləndir: “Əslində, Əli Əhmədovun fikirlərini səmimi qəbul etmək lazımdır. Həqiqətən də bu hökumətə savadlı kadrlar, düşünən beyinlər lazım deyil. Əgər lazım olsaydı, müəllim dilənçi maaşına möhtac edilməz, təhsil korrupsiya yuvasına çevrilməzdi”.

Müəllif vurğulayır ki, ölkənin kifayət qədər intellektual gəncləri, ictimai-siyasi xadimləri, tanınmış jurnalistləri qondarma ittihamlarla həbs olunub və təkcə ona görə ki, bu adamlar normal təhsil, şəffaf idarəçilik, sağlam səhiyyə, vətəndaşa qayğı tələb edirdilər. 

Müəllifə görə, bu hökumətə şəxsiyyətlər yox, savadsız,  hüququnu bilməyən, eybəcərliklərə göz yuman vətəndaş lazımdır və bunun əksini təlbə edə biləcək adamları isə ölkədən didərgin salmaq ən optimal variantdır. 

Müəllif hesab edir ki, ölkədə "beyin axını" hökuməti narahat edən səviyyədə olmasa da, bu hökumətin siyasəti xalqı narahat edəcək səviyyədədir və xalq narahatlıq keçirib dövlətinə sahib çıxmasa, hökumət ölkədə cəhənnəm yaratmaqdan narahat olmayacaq.

“Quş qoymaq” hesabatı...

“Novoe Vremya” qəzetində “Rəsizadə yenə də ən başlıca məsələ haqqında danışmadı” (http://www.novoye-vremya.com/w85649/.../#.WMyh6juLTIU) sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif martın 17-də hökumətin 2016-cı ildə fəaliyyətinə dair parlamentə hesabatını müzakirə edir.

Müəllif ölkədə hökumətin varlığının hiss edilmədiyi qənaətindədir: “Azərbaycanda hökumətin varlığı hiss olunmur, heç yerdə rast gələ bilmirsən ki, Artur Rəsizadə Nazirlər Kabinetinin iclasını keçirib, hökumət hansısa qərarları qəbul edib”. 

Müəllifə görə, ildə bir dəfə parlament önündə hesabata çıxan Nazirlər Kabinetinin fəaliyyəti deyəsən elə bundan ibarətdir.

Məqalədə hesabatın ayrı-ayrı məqamlarına toxunulur, amma burada elə hamının bildiyi məsələlərdən danışıldığı deyilir və iki ildir ki, davam edən böhranın aradan qalxması ilə bağlı təkliflərin yer almadığı vruğulanır: “Hökumətin dayanıqlı iqtisadi artıma qayıtmaq ümidləri ancaq islahatlarla doğrula bilərdi ki, bu hökumət də bu islahatları aparmaq gücündə deyil. İqtisadi böhrana qarşı mübarizədə nə qədər bacarıqlı olmaları isə vətəndaşların həyat şəraitinə görə hər kəsin gözü önündədir”. 

Müəllif deyir ki, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi baş verməyib, ölkə elə yenə də əvvəlki kimi “neft iynəsi”nin üzərindədir, qeyri-neft sahəsi inkişaf etməyib və onun inkişafı barədə deyilənlər şişirdilib: “Sual olunur ki, cüzi də olsa rentabelli olmayan bu sahələr necə inkişaf edə bilərdi və ən yaxşı halda bu sahələr dövlət büdcəsinin “boynu”nda oturublar. Nazirlər Kabinetinə “yeni qan lazımdır, amma ölkənin enerjili cavan nəslini ölkə iqtisadiyyatının idarə edilməsinə buraxmırlar”.

Müəllifin fikrincə, indki idaerəetmə tərkibi qaldıqca iqtisadiyyatda hər hansı yaxşılaşma gözləməyə dəyməz, cəzasız qalan oliqarx-nazirlər inhisara aldıqları sahələrdə qiymətləri var güclərilə bahalandırırlar: “Nazirlər Kabineti Beynəlxalq Bankda baş verənlərə görə Cahangir Hacıyevi tənqid edir, haqlı, amma sual da yaranır ki, Nazrilər Kabineti bunu görmürdümü, bütünlükdə bank sektorundakı biabırçılıqları görmək belə çətin idimi?”.

Müəllif bütünlükdə bu hesabatın heç nəyə yaramadığını deyir: “Bir sözlə, hökumətin bu hesabatı növbəti “quş qoyma”dır, amma burada bir sevindirici cəhət var, nəhayət xalq öz baş nazirini gördü”.

Bu qiymət bahalığı lazımdırmı?

“Exo” qəzetində isə diqqəti “Otel sahibləri Azərbaycanın turist potensialını məhv edirlər” (http://ru.echo.az/?p=57751) sərlövhəli məqalə cəlb edir. 

Müəllif turizm sahəsində mövcud durumu Turizm Assosiasiyasının sədri Nahid Bağırovla müzakirə edir.

N.Bağırov deyir ki, Novruz bayramı öncəsi otellərə yüksələn tələb üzündən otel sahibləri xidmət qiymətlərini əsassız olaraq bahalandırırlar: “Azərbaycanda bir çox otel sahibləri Novruz bayramı öncəsi qiymətlərin dəyərini iki dəfəyə kimi qaldırıblar. İrandan olan çıxsaylı turist axını ilə bağlı yerli sahibkarlar gəlirlərini artırmaq  istəyirlər.  

N.Hacıyev bayram günlərində çox otellərin qiymətlərini qaldırdığını vurğulayaraq, burada həm də hələ gənc olan Azərbaycan turizmi üçün bunun nə qədər düzgün addım olması sualının ortaya çıxdığını mübahisələndirir: “Mən hesab edirəm ki, bu, turistləri güclü şəkildə çəkindirə bilər, əgər Azərbaycan turizm sənayesilə şöhrət tapmış ölkə olsaydı ,belə qazanc əldə etmək qəbul edilən sayıla bilərdi, amma indi yox”.

N.Bağırov hesab edir ki, indi Azərbaycan “loyal qiymətlər”lə turist cəlb etməyə üstünlük verməlidir. 

Assosiasiya sədri xatırladır ki, yaxınlıqda Gürcüstan kimi turizm bazarı var ki, böyük tələbata malik olan bu ölkənin turizmi Azərbaycan turizminə birbaşa rəqibdir.

N.Bağırov deyir ki, populyarlığa baxmayaraq, Gürcüstan turizm bazarında qiymətlər sabitdir və bu məsələ ölkəni turistlər üçün daha cəlbedici edir.

N.Bağırov hesab edir ki, bu məsələdə Azərbaycan iş adamları uzaqgörən deyildirlər. O, turist axını müstəvisində “icarə biznesi”nin də gəlirli ola biləcəyini vurğulayır.

N.Bağırov deyir ki, Azərbaycana turist marağı yüksək olsa da, bunun reallaşdırılmasında problemlər aradan qaldırılmalıdır və bu, ilk növbədə bütün turistlər üçün əlverişli qiymətlər, yüksək xidmət servisinin təşkilindən keçir.  

Xatırladaq ki, Azərbaycanda Novruz bayramı martın 20-21-i qeyd edilir və bayramla bağlı ölkədə 9 gün qeyri-iş günüdür.