Media-icmal 18.09.17

Ölkədə sənayeləşmənin inkişafı, ağır atletika və xalçaçılıq sahəsində durum bugünkü (18 sentyabr. 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

İnkişafın təməli- sənaye parkları

"Azərbaycan" qəzeti "Sənayeləşmədə həlledici dövr" sərlövhəli məqalədə

(http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=130073) ölkənin sənayeləşmə prosesini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanda sənayeləşmə prosesi keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyub və qeyri-neft sektorunun ümumi daxili məhsulda xüsusi çəkisinin artmasında bu sahənin müstəsna rolu var.

Müəllif ölkədə sənayeləşmənin inkişafının "Azərbaycan-2020: gələcəyə baxış" İnkişaf Konsepsiyasında əksini tapdığını, 2013-cü ilin aprelində imzalanmış "Sənaye parkları haqqında nümunəvi əsasnamə"nin təsdiqi ilə sənaye parklarının yaradılması, idarə edilməsi, habelə onlarda sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsinin hüquqi bazasının formalaşdığını bildirir.

Yazı müəllifi sənayeləşmənin mütərəqqi modeli olan sənaye texnoparklarının yaradılmasını sahibkarlığın ən iri təşkilati-hüquqi sənaye texnoparkları əsasında formalaşmasına üstünlük verilməsi adlandırır.

Müəllif bu istiqamətdə 2012-ci ildə 45 ha ərazidə Sumqayıt Texnoparkının əsasının qoyulduğunu, Yüksək Texnologiyalar Parkının ("YT Park") yaradıldığını, Balaxanıda bərk məişət tullantılarının çeşidlənməsi və yandırılması zavodlarının qurulmasını vurğulayır.

Müəllif Sumqayıt şəhərinin sənaye zonasında Kimya Sənaye Parkının yaradılmasını ölkənin qeyri-neft sənayesinin inkişaf etdirilməsi baxımından ən ciddi layihələrdən biri adlandırır.

Pirallahı Sənaye Parkının təşkili barədə danışan müəllif deyir ki, burada dərman preparatlarının istehsalı nəzərdə tutulur, həm də bu məhsullar təkcə daxili bazara deyil, xarici bazarlara da hesablanır.

Dövlət başçısı İlham Əliyevin iştirakı ilə 2016-cı ildə Mingəçevir Sənaye Parkının təməlqoyma mərasimini yada salan müəllif burada işə düşəcək zavodların sahibkarların səmərəli fəaliyyətinə kömək edəcəyini bildirir.

Müəllif deyir ki, Bakı, Naxçıvan, Gəncə, Sumqayıt, Yevlax, Quba və ölkənin digər bölgələrində yaradılmış tekstil, mebel və başqa bu kimi əhalinin tələbatı baxımından vacib istehsal müəssisələri istifadəyə verilib, ölkənin mütxtəlif regionlarında qida və s. sahələri əhatə edən müəssisələr fəaliyyət göstərir: "Müasir çağırışlar nəzərə alınmaqla sənayenin modernləşdirilməsi və qeyri-neft sənayesinin şaxələndirilməsi, yeni prioritet istehsal sahələrinin, sənaye parklarının yaradılması, regionlarda sənaye potensialının gücləndirilməsi qarşıya qoyulan strateji hədəflərə uğurla çatmağa imkan yaradır", deyə müəllif bu sənaye parklarının formalaşmasının mahiyyətini dəyərləndirir.

Ağır atletikanın ağır günləri

"Exo" qəzetindəki "Tam anarxiya": "Azərbaycan ağır atletikasında ağır vəziyyət" (http://ru.echo.az/?p=62676) sərlövhəli məqalə diqqəti cəlb edir.

Müəllif Azərbaycan idmanının bu sahəsindəki ağır durumu ağırlıqqaldırma üzrə milli komandanın keçmiş baş məşqçisi Vahid Nəzərovla müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, son illərdə Azərbaycan ağır atletikası ölkədə ən problemli idman sahəsinə dönüb, demək olar ki, ölkə ağır atletləri hər il qadağan olunmuş preparatlar qəbul etməkdə ifşa olunurlar, hətta Azərbaycanın medal sayına görə birinci yer tutduğu İslam Həmrəylik Oyunlarında da Azərbaycan ağır atletləri dopinq qalmaqalı yaşayıblar.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, buna görə idmançılar medallardan məhrum olunublar, bu yaxınlarda isə məlumat yaylıb ki, dopinq qalmaqalı ilə bağlı Azərbaycan yığma komandası daha 8 ölkə ilə birgə bu ilin noyabr-dekabr aylarında ABŞ-da keçiriləcək Dünya Çempionatına buraxılmaya bilər.

"Mən 18 il Azərbaycan ağır atletikasına rəhbərlik etmişəm, böyüklər, gənclər, yeniyetmələr arasında dünya və Avropa çempionları hazırlamışam. O zaman Azərbaycan müstəqilliyini yenicə qazanmışdı, bir neçə nəfər Azərbaycan ağır atletikasını yenidən yaradırdıq, daim də nəticələr var idi. 1996-cı ildə Atlantaya iki idmançı ilə getdik, 4 ildən sonra isə lisenziya sayı 5-ə çatdı. Bizdə dünya və Avropa çempionları var idi. 2009-cu ildə 7 medal qazanaraq Avropa Çempionatında üçüncü yer tutduq. Bundan iki ay sonra məni yığma komandadan kənarlaşdırdılar, xaricdən mütəxəssis gətirdilər". V.Nəzərov bu durumu qəzetə belə şərh edir.

V.Nəzərov deyir ki, Bolqarıstandan gələn bu şəxsin məşqçi kimi təcrübəsi yox idi, həm də hələ o zaman bəzi bolqar idmançılar dopinqdə ifşa edilmişdilər və buna görə bolqar mütəxəssisin dəvət olunub-olunmaması üzərində düşünmək lazım idi.

V.Nəzərov iddia edir ki, 2010-cu ildən Azərbaycan ağır atletikası dağılmağa başlayıb və 2010-cu ildə ağır atletlərin qazandıqları medallar dopinq səbəbindən itirilib.

Keçmiş baş məşqçi deyir ki, 2010-cu ildə təkcə dopinqlə ifşalara görə Azərbaycan 1 milyon 500 min avrodan çox cərimə ödəyib.

V.Nəzərov deyir ki, məsələ təkcə maliyyə itkilərilə bitməyib, idmançılar ölkəni tərk ediblər və Nicat Rəhimov kimi idmançı Qazaxıstan bayrağı altında dünya və olimpiya çempionu olub: "Ən ağrılısı odur ki, bolqar idmançı ilə yanaşı ən yaxşı Azərbaycan ağır atletləri də dopinqdə "ilişiblər".

V.Nəzərov vurğulayır ki, hazırkı baş məşqçi Tofiq Heydərov Moldovada "Zirvə" klubunda seminarlar keçirir.

Qarşıda ABŞ-da keçiriləcək yarışla bağlı V.Nəzərov deyir ki, son qərar sentyabrın 30-da veriləcək, amma burada da problem var: "Hətta yarışa buraxılsaq belə, orda çıxış etməyə ağır atletimiz yoxdur".

Anbar "bəzəyi" olan xalçalar

"Novoye Vremya" qəzetində isə diqqəti "Anbarları qızdıran xalçalar" sərlövhəli (http://www.novoye-vremya.com/w105579/.../#.Wb6hJ8irTIU) məqalə cəlb edir.

Müəllif son zamanlar iqtisadi baxımdan xalçaçılıq sənətinin inkişafına daha çox diqqət yetirildiyini, onun mövcud durumunu araşdırır.

Müəllif deyir ki, hazırda xalça müəyyən mənada dekor və döşəməyə salınma rolunu yerinə yetirir, ona tələbat o qədər də çox deyil və xalçaçılığın inkişafı böhranın bu sənətə yaratdığı maraqdır: "İndi xalçaya tələbat çox azdır, amma bu hökumətə xalçaçılıq sahəsini inkişaf etdirmək üzrə plan qəbul etməyə mane olmur, ölkənin müxtəlif rayonlarda "Azərxalça" ASC-nin 30-a qədər filialının açılması, burada 5 min nəfərə yaıxn şəxsin işlə təmin edilməsi nəzərdə tutulur".

Müəllif isə buna şübhə ilə yanaşaraq deyir ki, hətta "Azərsun Holdinq" kimi onlarla zavoda, supermarketlərə, müəssisələrə malik nəhəng bir şirkətdə cəmi 7 min nəfərə yaxın işçi çalışır.

Müəllif hesab edir ki, müəssisə 5 min içi cəlb edə bilməyəcək, bununla belə Qazax, Ağstafa, İsmayıllıda müəssisə tikintilərini davam etdirir.

Yazı müəllifi deyir ki, istənilən iqtisadi məhsulun son göstəricisi bazara çıxması və satışıdır, burada da statisitik göstəricilərlə bunu müəyyən etmək asandır.

Müəllif deyir ki, statistikaya görə, 2016-cı ildə 198,8 kv.metr xalça toxunub, 167-i satışa göndərilib, amma heç biri də satılmayıb: "Belə ki, 2106-cı ilin sonuna anbarlarda 389 kv.metr xalça qalıb, durum 2017-ci ildə də dəyişməyib, bu il 210,9 kv.metr xalça toxunub, bütün ehtiyatlarla satışa 433,6 kv.metr xalça çıxarılıb, amma anbarlardakı qalıqlar 1149,5 kv.metr təşkil edir".

Bu statsitik göstəricilərdən çıxış edən müəliif deyir ki, bu xalçalar "anbar" üçün istehsal edilir.

Müəllif xalça toxunmasının inkişaf etdiyini təsdiq etsə də hazır məhsul kimi bazarda satılmasının çox az olduğunu deyir və yenə də stastistik göstəricilərə istinadən ölkənin bu baxımdan idxaldan asılı olduğunu vurğulayır.

Müəllifə görə, idxaldan asılılıq daxili bazarda anbarlarda daha çox xalçaların 1133kv. metr) qalması səbəbinə dönür və deyir ki, 2016-cı ildə ölkə 1,7 milyon dollarlıq118,2 min kv.metr xalça idxal edib.

Müəllif xatırladır ki, bu müqayisədə ixrac cəmi 21 min dollara malik 548 kv. metr təşkil edib və bu durum 2017-ci ildə də dəyişməyib, bu ilin ilk yarısında 20,5 min kv.metr xalça idxal olunub.

"Başqa sözlə, hətta bizim üçün ənənəvi sahədə də idxaldan asılıyıq, yerli istehsal anbara işləyir, hətta xalçaçılıq stimullaşdırılsa belə, mənasızdır, çünki xalça anbarlarda qalacaqsa toxunmasının mənası nədir?".