Oduna xərclənən maaş

Hələlik Təhsil Nazirliyi vakansiyaların sayını açıqlamır, amma ən az 3000 vakansiya olacağını ehtimal etmək olar. Maraqlıdır ki, bu rəqəm sabit olaraq qalır, baxmayaraq ki, 10 il əvvəl Misir Mərdanov təhsil naziri olarkən bir neçə ilə məktəb müəllimlərinin çatışmazlığı mövzusunu bağlamağı vəd etmişdi. Amma onun kürsüsünə Mikayıl Cabbarov əyləşdi və o, bu prosesi davam etdirir. Hər il idarə 3200-3500 vakansiya üçün müsabiqə elan edir, amma hələ də onlara tələbat yoxdur.

Mövcud qaydalara əsasən, ilkin mərhələdə iddiaçıların sənədlərinin həqiqi olub-olmadığı yoxlanılır, daha sonra onlar test imtahanı verir, yekun mərhələdə isə keçid balı yığan namizədlər müsahibədə iştirak edir. Əvvəlki qəbul kampaniyaları ərzində təqdim edilmiş vakansiyaların strukturu göstərir ki, əsasən regionlarda müəllim çatışmazlığı var. İş yerlərinin təxminən 90%-i kənd məktəblərinin payına düşür. Kimya, ibtidai sinif, biologiya, fizika, coğrafiya müəllimləri tələb olunur.

Ali məktəb məzunlarına gəlincə, Nazirlər Kabinetinin nəzərdə tutduğu həvəsləndirici ödənişlər qüvvədə qalır. Əmək fəaliyyətinə rayon mərkəzlərindən 20 km-ə qədər məsafədə yerləşən kənd məktəblərində başlamaq istəyən gənc mütəxəssislər üçün imtiyazlar nəzərdə tutulur. Bu imtiyazlara yol xərclərinin, əşya daşınması üçün nəqliyyat xərclərinin, yerləşmək məqsədilə birdəfəlik ikiqat maaşın ödənilməsi, üç il ərzində kommunal xərclərin ödənilməsi üçün 40 manat ölçüsündə təzminat verilməsi, torpaq sahələrinin ayrılması və ipoteka daxildir. Uzaq kənd məktəblərində işləyən gənc müəllimlərə maaşdan əlavə olaraq 70manat ödənilir. Amma bu müavinətlər, əlavə ödənişlər, habelə torpaq sahəsi əldə etmək perspektivi gənc müəllimləri Azərbaycanın əyalətlərində saxlaya bilmir.

Səbəb maaşdan daha çox məişət problemlərində, öz mənzillərinin, torpaq sahələrinin olmamasında (yerli hakimiyyət gənc müəllimə torpaq sahəsi ayrılmasına hər yolla mane olur, belə ki, bu sahələr otel və s. tikintisi üçün məmurlara və oliqarxlara verilib), karyerada yüksəliş perspektivinin olmamasında və s.dir. Məsələn, İsmayıllı rayonunun Balik kənd məktəbinin informatika müəlliməsi Nərmin Baxışlı modern.az saytına bildirib ki, kənddə qaz kəməri yoxdur, buna görə qış mövsümündə onun evi və məktəb binasındakı sinif otağı isinmir. Dərsləri nisbətən normal şəraitdə keçmək üçün o, əmək haqqının böyük hissəsini oduna xərcləyir. İkinci problem bu yaşayış məntəqəsində İnternet olmamasındadır.

Bu sahədə vəziyyəti səciyyələndirən kifayət qədər maraqlı başqa bir rəqəm də var: məktəblərdə pedaqoq vəzifələrinə təyinetmə müsabiqələrində hər il təxminən 15 min nəfər iştirak edir, onların cəmi 5-6 min nəfəri keçid balı yığır. Bu zaman əksəriyyət kənddə işləməkdən imtina edir. Bu faktı Təhsil Nazirliyinin HR şöbəsinin müdir müavini Eşqi Bağırov da etiraf edir. Onun sözlərinə görə, müəllimlərin ərizələrinə əsasən müntəzəm olaraq onların bir məktəbdən başqa məktəbə keçirilməsi üçün müsabiqələr keçirilir. Belə müraciətlərin sayı həddindən artıq çoxdur – 250 və daha artıq. Gənclər həm maaşın, həm repetitorluq etməklə əlavə gəlir əldə etmək imkanının daha çox olduğu Bakıya köçməyə çalışırlar. Kənd müəllimlərini başa düşmək olar: əlbəttə, oduna verilən maaş heyfdir...