Sərhəd görüşündə reqlament razılaşdırılıb

Noyabrın 30-da Azərbaycanla Ermənistan arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyasının, habelə dövlət sərhədinin delimitasiyası və sərhəd təhlükəsizliyi məsələləri üzrə Komissiyanın beşinci görüşü başa çatıb.

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) bildirir ki, tərəflər delimitasiya məsələlərinin müzakirəsini davam etdirib, bir sıra təşkilati və prosedur məsələləri nəzərdən keçiriblər.

Görüşdə komissiyalar arasında iclasların, birgə işçi görüşlərin təşkili və keçirilməsi Reqlamentinin mətni ilkin olaraq razılaşdırılıb: "Tərəflər həmçinin komissiyaların növbəti görüşünün keçirilməsinin tarixi və yerini işçi qaydada müəyyən etmək barədə razılığa gəliblər".

Hələlik, növbəti görsün tarixi açıqlanmır.

Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin delimitasiyası üzrə Komissiya 2020-ci il üçtərəfli (Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya) bəyanatın imzalanmasından sonra yaradılıb. Buna qədər komissiyanın bir neçə görüşü keçirilib. Üstəlik, iki ölkə arasında həm Avropa İttifaqının, həm də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə sülh danışıqları aparılır. Amma, hələlik, hər iki danışıqlar dayanıb.

Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiya ilə mübarizə komitəsinin sədr müavini Hikmət Babaoğlu Turana bildirib ki, delimitasiya üzrə komissiyanın sədrlərinin birbaşa, vasitəçisiz sərhəddə görüşməsi özü- özlüyündə müsbət haldır: "Azərbaycan və Ermənistan tərəfi heç bir kənar vasitəçi, yaxud kənar təzyiq olmadan delimitasiya məsələlərini özləri müzakirə edəcəklər. İstənilən vasitəçi prosesdə öz maraqlarından çıxış edir. Ona görə də birbaşa görüş müsbət haldır".

Babaoğlu qeyd edib ki, delimitasiyanın hansı sənədlər əsasında aparılacağı məsələsi hələ sual olaraq qalır: "Görüşdən əvvəl Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatı olmuşdu ki, delimitasiya yalnız bir xəritə əsasında aparıla bilməz. Ermənistan tərəfi isə gah 1975-ci ilin xəritəsinə istinadən bunun əsasında delimitasiya aparılacağını bildirir, gah da baş nazir Paşinyan Böyük Sovet Ensiklopediyasında göstərilən rəqəmlərə istinad edirdi. Amma bunun heç biri hüquqi sənəd deyil. Ona görə də hər şeydən öncə hansı kartoqrafik sənədlər üzərində iş gedəcəyi müəyyənləşdirilməlidir və bununla bağlı bir razılıq olmalıdır".

Amma deputat düşünür ki, sülh sazişinin hələ də imzalanmaması daha çox kənar amillərə görədir: "Öncə "sülh sazişi" dediyimiz baza prinsiplərin razılaşdırıldığı bir çərçivə sazişi olacaq ki, burada ciddi bir fikir ayrılığını görmürəm. Amma sonrakı imzalanacaq müqavilə xeyli vaxt apara bilər".

Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı sərhəd görüşünün sülh sazişinə böyük töhfəsi olacağını düşünmür. "Çünki sülh sazişi ilə bağlı strateji qərar verilməyib. Bu olsaydı, çoxdan olardı".

Ekspertin sözlərinə görə, görünən odur ki, Rusiya ciddi şəkildə mane olur və Azərbaycan tərəfi də Kreml ilə məsləhətləşərək bu prosesə soyuq yanaşır. "Sülh sazişinin bağlanmasına yalnız kənar amillər mane olur. Bizim nə problemlər qalıb ki ermənilərlə? Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyıb, Qazaxın səkkiz kəndini də Azərbaycana qaytarmağa hazırdırlar. Delimitasiya və demarkasiya isə texniki məsələdir, sülh sazişinə heç bir halda maneçilik törədə bilməz", - o, AzadlıqRadiosuna bildirib.

A.Qasımlının fikrincə, sülh sazişinin bağlanmasına mane olan kənar amil yalnız Rusiyadır: "Rusiya Qərbi bu bölgəyə buraxmaq, Ermənistanı demokratik olmasına imkan vermək istəmir, Ermənistanın Qərbə inteqrasiyasının qarşısını almaq istəyir. Ermənistan və Gürcüstan Qərbə inteqrasiya edəcəksə, bu, nə İlham Əliyevin, nə Putinin maraq çərçivəsindədir".

Siyasi şərhçisi Ərəstun Oruclu da hesab edir ki, ortada sülh sazişini imzalamağa iradə olacaqsa, sərhədlərin delimitasiyası heç bir halda mane olmamalıdır: "Ermənistan Azərbaycana reverans xarakterli bəyanatlar verir, digər tərəfdən isə, danışıqlar yaxınlaşdıqca Azərbaycan hökumətinə yaxın mediada belə iddialar ortaya atılır ki, Ermənistan hansısa hiyləgər oyun oynayır. Bu, həmin pozuculuğun bir elementidir. Təbii ki, xarici faktorun da rolunu istisna etmək olmaz... Əvvəl vasitəçi olmağa iddia edən böyük güclər indi açıq şəkildə "birbaşa danışıqları alqışlayırıq" bildirsələr də, mən onların səmimi olduğuna inanmıram. Çünki onlar prosesdən kənarda qalırlar".