Ekspert: “Sülhməramlılar erməni tərəfə izah etməlidirlər ki...”

Bakı/14.05.21/Turan: Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı elan edilmiş Şuşada 2021-ci il mayın 12 və 13-də "Xarı bülbül"  Beynəlxalq Musiqi Festivalı keçirilib.

Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə təşkil edilmiş  festivalda Azərbaycanda yaşayan müxtəlif xalqların ictimai və mədəniyyət xadimləri, musiqi kollektivləri iştirak edib, klassik və xalq musiqi əsərləri ifa edilib. Mayın 13-də prezident İlham Əliyev və birinci vitse prezident Mehriban Əliyeva Ramazan bayramını Şuşada qeyd ediblər. Şuşa məscidində bayram namazı da qılınıb.

Elə həmin gün, mayın 12-də  Ermənistan tərəf  iddia etməyə başladı ki, Azərbaycan hərbçiləri bu ölkənin sərhədlərini pozaraq 3,5 kilometr dəriniyə yerləşib. Ermənistan hökumətinin başçısı Nikol Paşinyan bununla bağlı Təhlükəsizlik Şurasının iclasını çağırıb.

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi isə bildirir ki, Azərbaycanın Laçın rayonu və Ermənistanın Sünik vilayətinin sərhəddində yerləşən Qaragöl gölü ətrafında vəziyyətin gərginləşməsi Azərbaycan sərhəd qüvvələrinin Ermənistanla həmsərhəd olan Laçın və Kəlbəcər rayonlarına yerləşdirilməsilə bağlıdır.  

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi  Ermənistana təşvişə düşməməyi, Azərbaycanın Zəngilan, Qubadlı, Laçın və Kəlbəcər rayonları boyunca dövlətlərarası sərhəd rejimi reallığını qəbul etməyi və əsassız olaraq bölgədə vəziyyəti gərginləşdirməməyi tövsiyə edir.

Təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert İlham İsmayıl Şuşada  keçirilmiş festifalı və Ermənistanla sərhəddəki gərginliyi  mayın 14-də Turan-ın “Çətin sual” proqramında şərh edib.

“İkinci Qarabağ Müharibəsindən 6 ay keçsə də Azərbaycanın ərazi suverenlyinin və bütövlüyünün tamamlanması üçün görüləsi xeyli iş qalır. Hələ də 3 min kvadrat kilometr ərazi Azərbaycanın nəzarətindən kənardadır. Məncə, suverenlik məsələsinin həllində yubanırıq və ilk növbədə bu məsələ həllini tapıb başa çatmlıdır”, - ekspert İlham İsmayıl bütünlükdə Qarabağ məsələsinə münasibətini ifadə edib.

Onun fikrincə, mayın 12 və 13-də Şuşada keçirilən festifalda Azərbaycan istər Ermənistana, istər dünyaya “Qarabağa qayıtdıq, həm də tezliklə nəzarətindən kənarda qalan ərazilərə qayıdacağı” kimi ən mühüm mesajı verib.

İlham İsmayıl deyir ki, festivalın keçirilməsinin vaxtı, ayı, günləri belə təsadüfi seçilməyib, bunların hər birində Ermənistan rəhbərliyinə cavablar verilib.

O hesab edir ki, nəzarətdən kənarda qalan ərazilərə qayıtmaq məsələsində bundan sonra susqunluq göstərmək olmaz. Ekspert əlavə edib ki, ermənilər yenə də olmayan Dağlıq Qarabağın statusu haqda danışırlar, bəzi beynəlxalq güclər də onlara dəstək verirlər. Onun firincə, buna cavab olaraq azad edilmiş ərazilər məskunlaşdırılmalıdır.

Onun deməsinə görə, qarşıda nəzarətdən kənarda qalan 3 min kvadrat kilometr ərazinin qaytarılması üçün Azərbaycanı çətin diplomatik mübarizə gözləyir, ATƏT-in Minsk Qrupunun üzvü olan Fransa yenə də bitərəf yox, Ermənistana rəğbət olan birtərəfli mövqe sərgiləyir.

Ermənistanla sərhəddə gərginliyə gəlincə, İlham İsmayıl bildirib ki, Azərbaycan-Ermənistan sərhədlərinin demorkasiyası başlayıb, proses davam gedir və bu, erməni tərəfin ciddi narahatlığına səbəb olub.  O bunu da əlavə edib ki, hazırda haqqında danışılan Qaragöl gölü və ətrafındakı ərazilər 1987-ci ildə Azərbaycan tərəfindən dövlət qoruğu elan edilib və Azərbaycanın qanuni ərazisidir. Amma erməniləri daha çox narahat edən göl və ətrafındakı ərazilər yox, oradakı yüksəkliyin Azərbaycana keçməsidir, ekspert bildirir.

Sərhədlərin dəqiqləşdirilməsinə gəlincə, İlham İsmayıl deyir ki, sərhədlər keçmiş SSRİ Müdafiə Nazirliyi tərəfindən hazırlanmış xəritələr əsasında müəyyən olunur və xəritələrin saxta olması ilə bağlı ermənilərin iddiaları əsassızdır.

İlham Ismayıla görə, belə bir hay-küy Qazax rayonu üzrə Ermənistanla sərhədlərin müəyyən olunmasında da baş verə bilər. Ekspert bunu onunla iazh edir ki, 1984-cü ildə Qazax rayonunun Kəmərli kəndindən 10 min ha ərazi Moskvanın təzyiqi ilə Ermənistana verilmişdi və bu o zaman qarşıdurmalara səbəb olmuşdu. 

Ekspert  buna da diqqət çəkir ki, Ermənistan tərəf bu dəfə Qaragöl ərazisilə bağlı məsələdə hərbi toqquşma yarada bilməsə də “informasiya təxribatı” törədib: “Cəmi 8 saat davam edən danışıqlar ərzində Fransa, ABŞ, Rusiya, ATƏT rəsmiləri səviyyəsində Azərbaycana zənglər oldu.  Hətta Fransa prezidenti Makron bölgədə nə baş verdiyindən xəbərdar olmadan Azərbaycanın Ermənistan ərazisindən çəkilməsi kimi absurd mövqe sərgilədi. Amma Azərbaycan hərbçiləri ərazidən çıxmayıblar. Sübut edib ki, bu, Azərbaycanın ərazisidir”.

İlham İsmayılın fikrincə, bundan sonra belə qarşdurmaların olmaması üçün Azərbaycan Rusiya sülhməramlılarını bu işə qoşmalıdır. “Xəritələri Rusiya hazırlayıb. Sərhədlər həmin xəritələrə əsasən müəyyən edilir. Elə buna görə də sərhədlərdə nə baş verdiyini erməni tərəfə sülhməramlılar özləri izah etməlidirlər”, - ekspert bildirib.  

Bu qarşıdurmanın Ermənistanda Paşinyanın mövqeyini zəiflətmək üçün törədildiyinə gəlincə, İlham İsmayıl deyib ki, bunun ehtimallardan biri olması istisna deyil.-05B-