ABŞ Dövlət Departamenti: ТАР avropalılara böyük imkanlar açacaq

 ABŞ Dövlət Departamentinin beynəlxalq energetika üzrə xüsusi nümayəndəsi və koordinatoru Amos Hokstayn «İnterfaks» agentliyinə ölkəsinin Avropanın Rusiyanın enerji resurslarından asılılığını niyə zəiflətmək istədiyini və şaxələndirmənin dünyaya nə verəcəyini açıqlayıb.

İnhisar olmadan seçmək hüququ

«Hesab etmirik ki, dünyanın hansısa hissəsi bu və ya digər resursun yeganə tədarükçüsündən asılı olmalıdır. Cənubi Amerikada da elə ölkələr var ki, bir tədarükçünün yanacağından asılıdır. Onlara şaxələndirmədə kömək etməyə çalışırıq. Avropa Rusiyadan enerji almaqda davam etməli, amma o, bazarda yeganə tədürükçü olmamalıdır. Bir tərəfdaşdan 100% asılılıq iqtisadi, kommersiya və siyasi cəhətdən perspektivsizdir.

Ona görə Avropa ilə işləyirik, rəqabət yaratmağa, müxtəlif mənbələrdən qaz almaq üçün infrastruktur qurmağa çalışırıq. Məsələn, Bolqarıstan və Serbiya qazın hamısını Rusiyadan alır, biz istərdik ki, rəqabət olsun. Çox yaxşıdır ki, Azərbaycan qazı Rusiya qazına rəqib olacaq. Hesab edirik ki, yeni texnologiyaların üstünlüyndən istifadə edilməldir. Əmin olmalıyıq ki, maye qaz da Avropa bazarına çıxış əldə edəcək. İsrail, Misir, Qətər, Avstraliya, ABŞ qazı ilə rəqabət olacaq. Yəni azad bazardan danışıram. Bu vaxt Rusiya  qazı başqaları ilə rəqabətə girəcək. Əgər qazın 100%-i bir mənbədən alırıqsa, amma başqa mənbədən də almaq imkanı varsa, bu, yaxşıdır. İndi qitənin bir çox ölkələri çətin vəziyyətdədir, onların seçim imkanı, qiymət və tədarük şərtlərini müzakirə imkanı yoxdur. Bu zaman inhisarçının Damokl qılıncı alıcı ölkənin baş üzərində dayanır», - deyə məmur bildirib.

Siyasətsiz kommersiya

“ABŞ niyə «Qazprom»a «Şimal axını -2» layihəsində mane olur?” sualına cavab olaraq Amos Hokstayn deyib ki, bununla razı deyil, bu ideyanı bazarın tələbatı diktə edir. Çünki Ukraynadan qaz nəqli üçün infrastruktur var, bundan başqa, «Şimal aıxını -1» cəmi 70% doldurulub. Ona görə $12 mlrd qiymətində yeni kəmər kommersiya cəhətdən sərfəli görünmür. Ukraynadan Almaniyaya qaz infrastrukturunu təkmilləşdirmək əvəzinə, Avropa üçün Rusiya qazının 80%-nin təkcə Almaniyada cəmlənməsi enerji təhlükəsizliyi və iqtisadi təhlükəsizlik cəhətdən mənasızdır.

Başqa yolla

Amerikalıların nədən Azərbaycandan Avropaya qaz tədarükü dəhlizini (TANAP və ТАР) müdafiə etməsi barədə suala cavab olaraq Amos Hokstayn deyib ki, Cənub qaz dəhlizi Avropaya heç vaxt,çıxışı olmayan qazı tədarük etmək imkanı verəcək. «Beləliklə, yeni mənbələrdən yeni qaz rəqabət yaradacaq və bu təkcə yeni mənbə deyil, həm də yeni marşrutdur. Bu layihə şaxələndirmənin yeni hissəsidir. «Şimal axını -2» eyni qazı sadəcə Ukrayanadan yox, Almaniyadan çatdırır. Cənub dəhlizi ilə qaz isə Azərbaycandan, bəlkə də, gələcəkdə Türkmənistandan  çatdıracaq. Ona görə hər zaman deyirəm ki, Transanadolu qaz kəməri Türkiyədən çıxıb Yunanıstana gedəndə Transadriatik qaz kəməri olacaq. Istərdim ki, Avropada maye qaz terminalları olsun. Xəzər qazı ilə də rəqabət yaradılsın. Mən maksimal qaz tədarükü imkanı, rəqabət və əlçatan qiymətlər tərəfdarıyam», - deyə o, agentliyə bildirib.--17D—