İnsanlar özlərindən öncəki dövrləri öyrənmək üçün ya internetdə araşdırmalar edir ya filmlərə baxır ya da tamaşaların daimi izləyicisi olur. Mədəniyyət tarixinin bəzi dövrləri vardır ki, hazırda çox da dərindən araşdırılmayıb və Azərbaycan dilində dəqiq, detallı məlumatlar tapmaq isə demək olar ki, mümkün deyil. Belə dövrlərdən biri də 1794-1925-ci illərdə hakimiyyətdə olan Qacarların dövrüdür.
Sənətşünas və tədqiqatçı Mənsurə Məmmədəliyeva bu dövrü dərindən araşdıraraq öz tənqidi baxış bucağından dövrü dəyərləndirib. Bundan sonra o bu araşdırmasını mədəniyyət tarixi ilə maraqlanan, bu dövrlə bağlı məlumat əldə etmək insanlarla bölüşmək üçün Salaam Cinema-da “Ehtişam və Həşəmət” adlı mühazirə keçirib. Bu mühazirə zamanı gələnlər özlərini tamamilə o dövrə qərq olunmuş hiss ediblər. Tədbirdə yerli sənətçilərin musiqi, ədəbiyyat və bu mövzuda hazırladıqları video instaliyasiyalar nümayiş olunub.
“Tədqiqatın mövzusu "Qacar Üslubu" üzərindədir. 19-cu əsr, mühüm siyasi, ədəbi və incəsənət hadisələri ilə yadda qalan bir dövr idi. Bu müddət ərzində türk qacar tayfası nüfuz qazanmış və bu ərazilərə təxminən 137 il hökmranlıq etmişdir. 20-ci əsrin ortalarında işlənmiş "Qacar Üslubu" termini, Qacarlar sülaləsi dövründə çiçəklənən unikal bədii ifadəyə aiddir”.
Mədəniyyət tarixində bundan başqa bəzi mövzular da vardır ki, dərindən araşdırılmayıb. Gələcəkdə bu kimi müxtəlif mövzularda müzakirə tədbirlərinin keçiriləcəyi gözlənilir. Bu kimi tədbirlər və araşdırmalar keçmiş dövrlərlə bağlı daha dəqiq məlumatların əldə edilməsinə və mədəniyyət tarixinin inkişafına dəstək olur.
Rəy yaz
Mədəniyyət
-
Bakının hərəkətli küçələrində, dəbin şəhərin siluetləri qədər dinamik olduğu bir mühitdə, sakit bir inqilab baş verir. Azərbaycanın tullantıların idarə edilməsində əldə etdiyi uğurlara baxmayaraq, geyim və tekstil tullantıları məsələsi ətraf mühitin inkişafına kölgə salmaqda davam edir. Təkcə 2023-cü ildə ölkədə 2,7 milyon ton bərk məişət tullantısı yaranıb. Bu rəqəm atılan geyimlərin artan miqyasını gizlətsə də, qlobal trendlərlə bənzərlikləri nəzərə çarpır. ABŞ-da hər il təxminən 17 milyon ton geyim tullantıya atılır, Avropa İttifaqında isə bu rəqəm 5,8 milyon tona çatır. Proqnozlara əsasən, sürətli dəbin inkişafı ilə bu göstərici 2050-ci ilə qədər 175 milyon tona qədər yüksələ bilər.
-
Azərbaycanda ianə mədəniyyəti zəngin tarixi keçmişə malik olsa da, müasir dövrdə bu ənənənin qarşılaşdığı problemlər də az deyil. İanələrin hədəf auditoriyaya çatması ilə bağlı şəffaflıq məsələləri, insanların inamının azalması və davamlı dəstək mexanizmlərinin olmaması bu sahədə əsas problemlərdən biridir. Həmçinin, ianə mədəniyyətinin təbliğatının zəif olması cəmiyyətin daha geniş təbəqələrində bu anlayışın inkişafına mane olur. İanələrin sosial təsirini artırmaq üçün həm maarifləndirmə, həm də müasir həllər vacibdir.
-
Soyuq bir dekabr həftəsonunda, Bakının mərkəzində yerləşən Passage1901 məkanı yaradıcılıq, ticarət və icma ruhunun canlandığı bir məkan oldu. Yerli brendləri, sənətkarları və kiçik biznesləri dəstəkləməyə həsr olunmuş “Bizimkilər” Festivalı 14-15 dekabr tarixlərində uzun fasilədən sonra yenidən baş tutdu. İki gün davam edən yenilikçi proqramla festival bir daha sənət ifadəsi, yerli sahibkarlıq və xeyriyyəçilik üçün canlı bir platforma olduğunu sübut etdi.
-
Azərbaycanın ən sevilən sənət xadimlərindən birinə rəngarəng hörmət əlaməti olaraq, Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodiki və İxtisasartırma Mərkəzi (MEMİM), Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası və Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının birgə təşkilatçılığı ilə 13 dekabr 2024-cü il tarixində “Tablolarda Nağıllar” adlı sərgi-müsabiqəyə yekun vurdu. Bu tədbir, Xalq rəssamı Səttar Bəhlulzadənin nəsilləri ilhamlandırmağa davam edən ölməz yaradıcılığını qeyd etmək məqsədilə təşkil olunmuşdu.
1 rəy
Xıdırbəyli Cavid
2024-07-09
Ağa Məhəmməd Qacar şah təxminən 1790-cı illərdə hakimiyyətə gəlmiş və hökmuranlıq təxminın 1925-ci illərə kimi davam etmişdir. 1900-cu illərdə İran Şahının xahişi ilə yerli əhalıdən ibarət olan kazak hərbi birləşmələri yaradılmışdır və bu hərbi dəstələrin birində qulluq edən Rza adlı hərbiçi ingilislərin köməyi ilə keçən əsrin -yəni 1925-ci ilin dekabr ayında azəri türkü əsilli Qacarlar sülaləsini devirmiş, özünə Pəhləvi ləqəbi seçərək İranın şahənşahı olmuşdur. Yəni məqalədə göstərilən 1985 il tarixi tamamilə həqiqətə uyğun deyil. 1978 il yanvar ayında başlamış və 1979 il fevral ayında sona çatmış islam inqilabı nəticəsində Pəhləvi sülaləsi hakimiyyətdən uzaqlaşdırılmışdır. xahiş olunur ki, müəlliflər beıə məsələlərdə diqqətli olsunlar.