Amerikalı tələbələr Qarabağ münaqişəsi regionuna baş çəkiblər

Bu yaxınlarda Qarabağ səfərindən qayıtmış bir qrup Amerikalı tələbə Azərbaycan və Ermənistan hakimiyyətini sülhə nail olmaq məqsədilə “dərhal cəmiyyətlərindəki radikallığı aradan qaldırmağa başlamağa” çağırıb. 

Geriyə baxıb nə baş verdiyinə baxmaq yerinə, Ermənistan və Azərbaycan irəliyə baxıb nə baş verə biləcəyinə baxmalıdır. Con Hopkins Universitetinin beynəlxalq araşdırmalar üzrə təhsil alan 16 tələbəsinin fikri belədir. Onlar Bakı, Yerevan və Xankəndində 10 gün qalaraq, regiondakı beynəlxalq təşkilatların rəhbərləri və üzvləri ilə söhbət ediblər.

Səfərin məqsədi münaqişənin köklərini dərindən anlamaq, münaqişələrin idarə edilməsi üzrə səyləri qiymətləndirmək və münaqişənin tənzimlənməsi prosesini sürətləndirməyin yolları haqqında tövsiyələr vermək idi.

Tələbələr öz məruzələrini təqdim ediblər və gəldikləri nəticələri aprelin 2-də Vaşinqtonda analitiklər, alimlər və diplomatlar qarşısında müzakirə ediblər, bu barədə Turan-ın Vaşinqton müxbiri bildirib.

Daxili vəziyyət haqqında danışan qrup iştirakçıları “hər iki tərəfdə insanların radikallığının aradan qaldırılması zərurətini” xatırladıblar.

Azərbaycan və Ermənistan hökumətləri aralarında əlaqə olmayan iki xalqın qarşılıqlı anlaşmasına şərait yaratmaq üçün işləməyə başlamalıdırlar. Hər iki ölkədə siyasətçilərin “ortaq maraqları” var ki, bu da vətəndaş cəmiyyətinin radikallaşmasında özünü göstərir.

“Bütün münaqişə tərəfləri arasında etimad qurmaq üçün münasibət və qavrayış dəyişilməlidir”, deyə aspirant, missiya üzvü Ceymi Pleydeyl Buveri bildirib.

Digər tələbə, Keylin Lovmaster qeyd edib ki, Aİ ATƏT-in və Minsk qrupunun səylərini dəstəkləməlidir, onlar münaqişədə öz rollarına yenidən baxmalıdırlar.

O qeyd edib ki, MQ-də Fransanı əvəz etmək üçün, daha çox balans yaratmaq və diasporanın mümkün təsirini azaltmaq üçün Almaniya “əla namizəd” ola bilər. Münaqişədə əsas problem iki prinsipin - ərazi bütövlüyü və xalqların müqəddəratını təyin etməsi prinsiplərinin ziddiyyətidir.

Köçkünlər və Ermənistan və Azərbaycan arasında humanitar məsələlər barədə danışan tələbələr qeyd ediblər ki, Ermənistanın təcrid edilməsi Rusiyanın ölkə iqtisadiyyatına təsirinə yol açır. Eyni zamanda, regional oyunçu kimi Rusiya, həmçinin İran və Türkiyə sülhün bərpasına kömək etmir.

“Rusiya, İran və Türkiyə Qafqazdakı maraqları ilə əlaqədar qərəzli vasitəçilərdir”, deyə tələbə İvan Benoviç bildirib.

Onun sözlərinə görə, Ermənistan “Türkiyəyə qarşı bütün iradlarından əl çəkməlidir – pantürkizm iradlarını və əndişələrini aradan qaldırmalıdır.

Ermənistan səfirliyinin nümayəndəsi şərhində bildirib ki, Qarabağ münaqişəsi və ölkəsinin Türkiyə ilə tarixi problemləri arasında heç bir əlaqə yoxdur.

Müzakirələr ictimaiyyət üçün açıq olsa da, nə Azərbaycan səfiri, nə də digər yüksək vəzifəli Azərbaycan diplomatları debatlarda iştirak etməyiblər.

Lakin elə həmin gün bir neçə aparıcı Azərbaycan diplomatı Vudro Vilson Mərkəzində “Qafqazın dəmir yolları və boru kəmərləri vasitəsilə dünyaya qoşulması” konfransında iştirak ediblər. Konfrans iştirakçıları “Bakı-Tbilisi-Ceyhandan hansı dərsləri çıxarmaq olar?” və digər suallara cavab axtarıblar. -25D-