Bakı/05.11.19/Turan: Freedom House hüquq müdafiə təşkilatı dünya ölkələrində İnternet azadlığı ilə bağlı növbəti illik reytinqi dərc edib. Dünyada İnternet azadlığını ən çox pozan ölkə Çin olaraq qalır, bu zaman MDB ölkələri bu sahədə ondan çox da geridə qalmır.
Keçmiş SSRİ ölkələrindən Baltik ölkələrindən başqa, bu gün yalnız Ermənistanda və Gürcüstanda İnternet azadlığı var, Freedom House belə hesab edir.
Qırğızıstanda və Ukraynada İnternet “qismən azad”, Azərbaycan, Belarus, Qazaxıstan, Rusiya və Özbəkistanda “qeyri-azaddır”.
Ermənistan və Gürcüstan hesabatda müvafiq olaraq 10 və 13-cü yerləri tutublar, Azərbaycan isə 45-ci yerdədir. Azərbaycan haqqında hissədə deyilir ki, ölkədə dəfələrlə İnternet rabitə kanalları kəsilib, onlarla yerli və beynəlxalq sayt bloklanıb, sosial şəbəkələrə çıxış məhdudlaşdırılıb. Bütün bunlar hakimiyyətdən narazı olan səsləri “susdurmaq” və fəalların sosial şəbəkələr vasitəsilə etirazlara səfərbər olmasına mane olmaq məqsədilə edilib.
Əsas problemlər sırasında aşağıdakılar qeyd edilib:
2018-ci ilin dekabrında məhkəmə hakimiyyətin bir neçə onlayn medianın bloklanması haqqında əvvəlki qərarını təsdiq edib;
Müstəqil xəbər saytları və müxalif fəallar prezident seçkilərindən əvvəl və sonra kiberhücumlardan əziyyət çəkir;
Qanunvericiliyə edilmiş düzəlişlər “qanunsuz məlumat” nəşrinə görə cərimələri artırıb;
Çoxsaylı jurnalistlər, blogerlər və sosial şəbəkə istifadəçiləri onlayn fəaliyyətlərinə görə saxlanılıb. Onlar arasında 6 ilə qədər azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum edilənlər var.
Hesabatda yuxarıda qeyd edilən pozuntuları təsdiq edən onlarla nümunə göstərilib. Freedom House dünyada Şəbəkə istifadəçilərinin 87%-nin yaşadığı 65 ölkəni araşdırıb. Bu ölkələrin 40-da istifadəçilərin izlənilməsi proqramlarından istifadə olunur.
İnternetdən istifadə imkanları səviyyəsinə görə ölkələrin reytinqi:
1. İslandiya, 2. Estoniya, 3. Kanada, 4. Almaniya, 5. Avstraliya, 6. Böyük Britaniya, 7. ABŞ, 10. Gürcüstan, 13. Ermənistan. Sonuncu yerlərdə: 22. Qırğızıstan, 33. Ukrayna, 45. Azərbaycan, 48. Belarus, 50. Qazaxıstan, 51. Rusiya, 58. Özbəkistan, 64. İran, 65 Çin. -02D-
Siyasət
-
Xankəndidə oktyabrın 20-də vəfat etmiş 70 yaşlı erməni qadın Vera Aqasiyanın cəsədi 15 gündən artıqdır ki, təhvil verilməyib. Azərbaycan mediasının məlumatına görə, Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi (BQXK) gecikmənin səbəbi barədə açıqlama verməyib.
-
Noyabrın 14-də Bakıda keçirilən COP29 konfransının keçirildiyi yerdə bir qrup fəal "Pay up" ("Ödəmə vaxtıdır") şüarı altında aksiya keçirib.
-
Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan bildirib ki, həm prezident İlham Əliyev, həm də o, Ermənistan və Azərbaycan üçün təkcə sülh sazişi və digər razılaşmaların əldə olunması deyil, eyni zamanda sülh içində birgə yaşayış üçün strateji sazişin imzalanması zərurəti olduğunu qəbul edirlər. O, bu fikirləri noyabrın 13-də parlamentin iclasında səsləndirib.
-
Fransanın ekologiya, energetika və iqlim naziri Anyes Pannye-Runaşe (Agnès Pannier-Runacher). "Əliyevin COP29-un açılış mərasimində Fransa və Avropa ilə bağlı şərhləri qəbuledilməzdir. Ölkəmizə, onun institutlarına və ərazilərinə birbaşa hücumlar əsassızdır.
Rəy yaz