Бойцы интернационального отряда при батальоне «Призрак» Станислав Красильников/ТАСС
Erməni separatçılara qarşı müharibəyə muzdluların cəlb edilməsi ittihamlarla ilə Azərbaycan əleyhinə böyük təbliğata baxmayaraq, xarici KİV və siyasətçilər heç bir təsdiqedici fakt göstərə bilmirlər. Halbuki, muzdlular olsaydı, Qarabağda iki həftə ərzində ağır döyüşlər zamanı Azərbaycan tərəfində döyüşən əcnəbilərin əsir düşməsi və ya həlak olmasına dair sənədlər tapılardı. Bu mövzuda saxta məlumatlar o qədər çoxdur ki, “Azərbaycanda muzdlular” haqda yalanların ifşası ilə hətta xarici KİV də məşğul olub. Guya muzdluların söylədiklərinin əsasında hazırlanmış “Azərbaycanda muzdlular” haqda saxta xəbərlər CCBS Avropa Mərkəzində təhlil edilir. “Qarabağda suriyalı kabus- döyüşçülərin virtual həyatı” adlı materialda belə feyklər təfərrüatı ilə ifşa olunur.
Ermənilərin uğrunda döyüşməyə hazır olanlar düşündüyümüzdən xeyli azdır
Ermənistan KİV və siyasətçilər əcnəbilərin müharibəyə cəlb edilməsini nəinki gizlətmirlər, həm də bununla açıq şəkildə öyünürlər. Rusiyanın “Novaya qazeta” nəşrində və digər xarici KİV-də dərc olunan məqalələrdə Fransa və digər ölkələrin vətəndaşları Qarabağa necə və nə üçün gəldiklərindən, Azərbaycan ordusuna qarşı hərbi əməliyyatlarda iştirak etdiklərindən bəhs edirlər. “Novaya qazeta”da belə məqalənin dərcinə görə müəllif erməni akkreditasiyasından məhrum olunub.
Muzdluların qəti qadağan olunması 1929 və 1949-cu illərdə qəbul edilmiş III və IV Cenevrə konvensiyalarında öz əksini tapıb. Bütün dünyada muzdluluq ağır cinayət sayıldığından, bir sıra beynəlxalq sənədlər və milli qanunvericiliklərlə qadağan olunduğundan ermənilər başqa bir tərifə -könüllülərə əl atırlar. Erməni siyasi təbliğatında erməni ordusunun tərəfində Azərbaycana qarşı döyüşən digər dövlətlərin erməni millətindən olan vətəndaşları könüllülərdir. Lakin Amerika və Avropa ölkələrində insanların milliyyəti şəxsiyyəti müəyyənləşdirən keyfiyyət hesab olunmur və şəxsiyyət vəsiqələrində göstərilmir.
Azərbaycanda yanlış olaraq güman edirlər ki, Ermənistan ordusunda muzdlu/könüllü çoxdur. Bu, belə deyil. Oktyabrın 14-də baş nazir Nikol Paşinyan xarici erməniləri Azərbaycan ordusunun milli fəlakət vəziyyətinə saldığı Ermənistan uğrunda döyüşməyə çağırıb. Bu, xaricilərin Ermənistana savaş üçün ikinci rəsmi dəvətdir. Deməli, Ermənistana gələn “material”ın miqdarı, başlıcası isə keyfiyyəti ondan hərbi əməliyyatlarda effektiv istifadə üçün kifayət etmir. Azərbaycana qarşı döyüşməyə razılaşanlar isə tez bir zamanda məyus olurlar. Azərbaycan Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti terrorçu Kürd Fəhlə Partiyasından iki muzdlunun söhbətini qeydə alıb. Onlar söhbət əsnasında belə fikrə gəliblər ki, ermənilərin tərəfində döyüşmək qərarı səhv olub.
“Kafkazskiy uzel”in joy.stoltenberg ləqəbli oxucusu Turan-ın suallarını cavablandırıb. O, daimi olaraq yaşadığı Rusiyanın Krasnodar diyarında ermənilərin əhval-ruhiyyəsi barədə danışıb. Joy bildirir ki, oradakı ermənilər Ermənistan uğrunda döyüşmək istəmirlər.
“Burada, Rusiyada onları əhval-ruhiyyəsi düşür, hər şeydə Rusiyanı günahlandırırlar, heç kim heç bir yerə gedib döyüşmək niyyətində deyil. Hər gün bir neçə dəfə taksi ilə gedirəm, sürücülər ancaq ermənilərdir. Azərbaycana qarşı açıq aqressiya eşidilmir. Yenə də onlara görə hər şeydə Rusiya günahkardır. Qorxu var, amma bu, daha çox Qarabağı itirmək yox, onların özlərinin də döyüşmək üçün oraya məcbur göndərilmə qorxusudur. Ermənilər ordunun ehtiyacları üçün fəal yığımlar aparırlar, deyirlər ki, əsgərlər acdır, yemeyə, geyinib-keçinməyə heç nə yoxdur. Bu gün Samvel adında birilə gedib, rus dilində pis danışırmış, deyib ki, Ermənistanda yaşamaq mümkün deyil, iş yoxdur. Ailəsi ilə Armavirə (Krasnodar bölgəsi) köçüb, taksiçilik edir, döyüşə gedə biləcəyindən qorxur. Deyir ki, bu, müharibə deyil, tamaşadır, xalqdan real problemləri gizlətmək istəyirlər, bəlkə də Azərbaycana qələbəni satıblar. Ön cəbhədə qohumları var, deyirlər ki, onların yemək və geyimi yoxdur. Armavir erməni icması 10 milyon rubl toplayıb. Sonra kimsə şayiə yayıb ki, pul onlara çatmayıb və onlar əşya, dərman, alt geyimi, konserv toplamaq qərarına gəliblər. Yığım erməni kilsəsinin ərazisində aparılır, orada könüllü yazılmaq da olar, amma istəyən yoxdur. Burada Bakı erməniləri adlandırılan ermənilər çoxdur. Onların arasında münaqişə olur var. Bakı ermənilər Yerevanı və yerli erməniləri günahlandırırlar, onlara nifrət edirlər. Rusların, ən azı əksəriyyətinin əhval-ruhiyyəsi belədir: ermənilərin məğlubiyyətinə sakitcə sevinirlər, çünki burada ermənilər çoxdur, bir az da bezdiriblər, həm də ermənilərin Rusiyanı Azərbaycan və Türkiyə ilə müharibəyə cəlb etməyə cəhd göstərmələri rusların xoşuna gəlmir, Rusiya sakini joy stoltenberg bildirib.
Könüllülər də cinayətkardır
Könüllülər/muzdlular erməni ordusunda həlledici qüvvə olmayıblar. Çünki Ermənistan SQ sıralarında işğalçı-əcnəbilərin peyda olmasından sonra sentyabr ayına qədər tutduqları mövqelərdən “uğurla” geri çəkilir. Amma onlar oradadır. Azərbaycan XİN əcnəbilərin erməni ordusuna cəlb edilməsinə qarşı fəal diplomatik mübarizəyə başlamayıb. Bu istiqamətdə səylər vacibdir. Azərbaycan diplomatları digər ölkələrin vətəndaşlarının müharibələrdə başqa dövlətlərin tərəfində iştirakı ilə bağlı milli qanunvericiliklərin xüsusiyyətlərini bilməlidir.
Ənənəvi olaraq, Ermənistan tərəfində könüllülər əsasən iki ölkədən - Rusiya və Fransadan gətirilir.
Fransada xarici legion fəaliyyət göstərir, olan əcnəbilər xidmət edirlər. Bununla belə, bu ölkənin qanunvericiliyində Fransa vətəndaşlarının digər ölkələrin ordularında iştirakına qadağa qoyulub. Üçün müsahibə Ukraynaya qarşı döyüşən fransalı könüllü Qiyom Norman “Gazeta.ru”ya müsahibəsində rusiyalı jurnalistin aşağıdakı sualına cavab verib:
- Bu yaxınlarda ispaniyalı könüllülər vətənlərinə qayıtdıqları zaman Donbasda hərbi əməliyyatlarda iştiraka görə həbs olunublar. Fransada da səni bu cür “səmimi qəbul”un gözləyə biləcəyindən qorxmursan?
- Düşünürəm ki, hər birimiz evə qayıdanda bu problemlərlə bu və ya digər dərəcədə qarşılaşacağıq. Yeri gəlmişkən, mən şəxsən ispaniyalı bu gənclərlə tanışam. Amma indi bir az gözləmək və bu hekayənin nə ilə nəticələnəcəyini görmək lazımdır. Qərb ölkələrində saxlanma, ittiham irəli sürülmə və məhkəmə hökmü arasında müəyyən fərq var. Qərbi Avropa ölkələrinin əksəriyyətində, o cümlədən Fransada polislər çox zaman şübhəli şəxsləri qorxudmağa çalışırlar. Səhər tezdən başdan-ayağa silahlanmış vəziyyətdə, maskada onların evinə gedirlər, ailə üzvlərinin gözü qarşısında terrorçu kimi yerə yıxırlar, sonra dindirirlər. Əgər bir neçə gün ərzində ona qarşı bir şey tapmasalar, buraxırlar. Əgər bir həftə sonra bu ispanları buraxacaqlarsa, deməli, qorxulu heç nə baş verməyib. Lakin ispaniyalı könüllülər həbsxanaya düşərsə, bu, presedentdir, deməli, mənim də Fransaya qayıtmağım təhlükəli olacaq”, - Qiyom deyib
https://www.gazeta.ru/social/2015/03/05/6436273.shtml
Fransız könüllülərinin Ukraynaya qarşı müharibəyə görə cəzalandırılması mövzusu Kommersant.ru-da da işıqlandırılıb.
- Onlar etiraf edirlər ki, bütün körpüləri yandırıblar, Fransa haimiyyəti və xüsusi xidmət orqanlarından mümkün qədər uzaq duracaqlar. Onlardan birinin dediyi kimi, “əgər pis vəziyyət yaranarsa, Rusiyada sığınacaq tapacağıq”. Və əlavə edirlər: əgər burada hər şey iflasa uğrayarsa, Yaxın Şərqə xristianları müdafiəyə gedəcəyik”.
https://www.kommersant.ru/doc/2557415
Digər dövlətlərdə özgə orduların tərəfində müharibəyə görə cəza
2013-cü ilin əvvəlində Avstraliyada bildirmişdilər ki, hərbi əməliyyatlarda müxtəlif islamçı qruplaşmaların tərəfində iştirak etmək məqsədilə 2011-ci ildən Suriyaya 100-dən çox avstraliyalı gedib. O zaman Avstraliya hakimiyyəti xəbərdarlıq etmişdi ki, Suriya münaqişəsində iştiraka görə vətəndaşları 20 il həbs cəzası təhlükəsi gözləyir,-Kommersant məlumat verib.
2016-cı ilin aprelində Belarus Respublikasının Cinayət Məcəlləsinə Belarus vətəndaşının (və ya vətəndaşlığı olmayan şəxsin) xarici dövlətin ərazisində münaqişə tərəflərindən birinin silahl formalaşmasında təmənnasız iştirakına, habelə dövlət tərəfindən səlahiyyəti olmadan silahlı münaqişədə, hərbi əməliyyatlarda iştirakına görə cəza nəzərdə tutan maddələr daxil edilib. Buna görə 5 ilədək azadlığın məhdudlaşdırılması və ya 2 ildən 5 ilədək azadlıqdan məhrumetmə nəzərdə tutulur. Cinayət Məcəlləsinə aprel dəyişikliklərində daha sərt cəza belə könüllülərin hazırlanması, cəlb edilməsi, təlimi və ya maliyyələşdirilməsində təqsirli olan şəxslərə qarşı 5 ildən 10 ilədək azadlıqdan məhrumetmə cəzasıdır.
2017-ci ilin dekabrında, Belarus vətəndaşı, “Luqansk Xalq Respublikası”nın (LXR) kazak alayında döyüşən Vitali Kotlobay iki il real azadlıqdan məhrumetmə cəzası alıb. 2018- ci ildə məhkəmə Belarus vətəndaşını LXR tərəfində döyüşlərdə iştiraka görə iki il real azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum edib.
Böyük Britaniya hüququ Britaniya hakimiyyətinin razılığı olmadan xaricdə hərbi əməliyyatlarda iştirak edən bu ölkə vətəndaşları üçün azadlıqdan məhrumetmə nəzərdə tutur. 2017-ci ilin iyulunda Böyük Britaniya vətəndaşı, işsiz B. Stimpson 5 il, 4 ay müddətinə azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum olunmuşdu. O 2015-ci könüllü olaraq Donetskə gedib və BMT tərəfindən tanınmamış bu respublikanın ərazisində bir neçə ay qalmışdı. O, hərbi əməliyyatlarda iştirak etməyib, lakin “DXR” Silahlı Qüvvələrinin arxa bölməsində xidmət edib, arada ön cəbhəyə gedib.
Qazaxıstanda Cinayət Məcəlləsinin “xarici dövlətin ərazisində silahlı münaqişədə iştirak” maddəsi 7 ilə qədər azadlıqdan məhrumetməni nəzərdə tutur.
2015-ci ildə Qırğızıstanda Cinayət Məcəlləsinə 226-4-cü maddə əlavə edilib ki, bu da vətəndaş üçün “xarici dövlətin ərazisində silahlı münaqişələrdə və ya hərbi əməliyyatlarda iştiraka görə, muzdluluq əlamətləri olmadıqda” 5 ildən 8 ilədək azadlıqdan məhrumetmə (bu əməl bir qrup şəxs tərəfindən əvvəlcədən əlbir olmaqla və ya mütəşəkkil cinayətkar qrup tərəfindən törədildikdə 8 ildən 12 ilədək) nəzərdə tutulur.
2015-ci ildə Latviya Cinayət Məcəlləsinə üç maddə əlavə edilib. 77.1-ci maddə “Latviya Respublikasının hüdudlarından kənarda baş verən və dövlətin ərazi toxunulmazlığına və ya siyasi müstəqilliyinə yönələn silahlı münaqişədə” fəal iştiraka görə 10 ilədək azadlıqdan məhrumetmə nəzərdə tutur. 77.2-ci maddəyə əsasən “fəaliyyəti dövlətin ərazi bütövlüyünə və ya siyasi müstəqilliyinə qarşı yönələn tərəfə” maliyyə və ya əmlak yardımına görə 10 ilədək azadlıqdan məhrumetmə cəzası verilir. 77.3-cü maddə “Latviya Respublikasının hüdudlarından kənarda baş verən silahlı münaqişədə hüquqazidd iştirak” üçün şəxsin cəlb edilməsi, təlimi və ya göndərilməsinə görə 8 ilədək azadlıqdan məhrumetmə cəzasını nəzərdə tutur. 2015-ci ilin noyabrında Donbasda müharibədə iştiraka görə Latviyanın iki vətəndaşına qarşı cinayət işi qaldırılıb.
2014-cü ildə Rusiyada başqa dövlətin ərazisində döyüşlərdə təmənnasız iştiraka görə məsuliyyətə cəlb etməyə imkan verən hüquqi baza yaradılıb. Məhz RF CM-in 208-ci maddəsinin 2-ci hissəsində formul dəyişdirilərək belə səslənməyə başlayıb: “federal qanunla nəzərdə tutulmayan silahlı formalaşmada iştirak, həmçinin Rusiya Federasiyasının maraqlarına zidd məqsədlər üçün xarici dövlətin ərazisində bu dövlətin qanunvericliyi ilə nəzərdə tutulmayan silahlı formalaşmada iştirak bir ildən iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması ilə beş ildən on ilədək müddətə azadlıqdan məhrumetmə ilə cəzalandırılır (bu, pullu iştiraka-muzdluluğa görə cəzadan daha sərtdir).
2014-cü ildə Serbiyada analoji əmələ görə məsuliyyət – tək adamlar üçün yarım ildən 6 ilə qədər, mütəşəkkil qrupun üzvü üçün 8 ilə qədər azadlıqdan məhrumetmə cəzası tətbiq edilib.
Çernoqoriya onun ərazisində daimi yaşayan şəxslərin digər ölkələrdə döyüş əməliyyatlarında iştirakına görə cinayət məsuliyyətini tətbiq edib. Və s.
Rəy yaz