Siyavuş Novruzov: Yalan məlumata görə cəza və cərimələr iki dəfəyədək artırıla bilər

Yeni Azərbaycan Partiyası (YAP) icra katibinin müavini, Milli Məclisin Təhlükəsizlik və Müdafiə Komitəsinin üzvü Siyavuş Novruzov “Amerikanın Səsi”nə müsahibəsində Azərbaycanda hərbi, dövlət sirlərinin, kəşfiyyat, əks-kəşfiyyat məlumatlarının yayılması, dezinformasiya ilə bağlı cəzaların sərtləşdiriləcəyindən danışıb.

Sual: Milli Məclisdə, hərbi, dövlət, kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat sirlərinin, eyni zamanda ordu  haqqında düzgün olmayan məlumatların yayılması ilə bağlı cəzaların sərtləşdirilməsi barədə qanun layihəsi var. Bu sənəd nəyi nəzərdə tutur?

Cavab: Bu sadalananlarla bağlı qanunlarımız mövcuddur. Bilirsiniz ki, Azərbaycan əraziləri işğal altındadır, ölkə müharibə vəziyyətindədir. Belə bir vəziyyətdə istənilən KİV dəqiqləşdirilməmiş, mənbəyi olmayan, hər-hansı bir rəsmi mənbəyə əsaslanmadan ordu, təhlükəsizlik, kəşfiyyat, əks-kəşfiyyat haqqında (məsələ, bizim bir neçə mülki vətəndaşlarımızı girov götürmüşdülər, erməni mənbələrinin məlumatlarını yaymışdılar)  məlumat yaymamalıdır. Amma KİV-lər bu məlumatları yayır. Bundan da həm düşmən tərəfi, həm cəmiyyət, həm də cəmiyyətin ayrı-ayrı hissələri özünə uyğun formada istifadə edir. Bununla bağlı biz hesab edirik ki, Milli Məclisin payız sessiyasında deputatın qanunvericilik təşəbbüsü əsasında həmin qanunların daha sərtləşdirilməsini, cərimələrin daha da artırılmasını təklif edib, müzakirə edək və qəbul edək. Bu həm erməni təxribatının, həm də həmin qüvvələrə xidmət edən ayrı-ayrı dairələrin Azərbaycan ordusu haqqında dezinformasiya yaymasının qarşısını alacaq.

Sual: Burada cəzaların daha da sərtləşdirilməsi və külli miqdarda cərimələrdən söhbət gedir. Cəzaların sərtləşdirilməsi nə deməkdir?

Cavab: Qanunların bir çoxunda cəzaları ləğv edib əvəzində cərimələri artırmışıq. Bunu dünya praktikasından da götürmüşük. Müəyyən cinayətlər, təhlükəli əməllər var ki, bunlara görə cəza çəkməkdənsə, cərimə ödənilməsi daha məqsədəmüvafiq olur. Lakin elə sahələr var ki, cəza mexanizmi əksini tapmalı və tətbiq edilməlidir.

Sual: Cəza və cərimə nə qədər olmalıdır?

Cavab: Orada miqdarlar var. Həmin miqdarların bir və ya iki dəfə artırılması nəzərdə tutulur.  

Sual: Nə qədər olmalıdır?

Cavab: Onu artıq qanunvericilik prosesində baxıb müəyyənləşdirəcəyik.

Sual: Siz eyni zamanda sosial şəbəkələrdə və elektron KİV-də qeyri-dəqiq məlumatların yazılması ilə bağlı çıxış etmisiniz. Demisiniz ki, elektron KİV-də və ya sosial şəbəkələrdə status yazan şəxslər şəxsiyyət vəsiqəsinin seriya nömrələrini də yazmalıdır. Bu necə həyata keçiriləcək?

Cavab: Bir var ki, fərd haqqında nə isə yazırlar, bu, başqa məsələdir. Bu, həmin şəxslə saytın və ya sosial şəbəkədə yazanın öz aralarında olan məsələdir. Düzgün olmayan informasiya yayılıbsa, məhkəmələr yolu ilə araşdırıla bilər. Bu, fərdin öz işidir. Elə yazı var ki, ona şərhlər qoyulur. Bu zaman müəyyən edə bilmirsən ki, bunu yazan ermənidir, yoxsa hansısa xarici ölkədə oturub Azərbaycanın əleyhinə iş aparan şəxsdir və s. Dünya praktikasında belə bir hal var ki, məlumatdan bu cür istifadə olunanda sən şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin nömrəsini daxil edib istənilən şərh yaza bilərsən. Yəni fərd üçün yox, sadaladığım sahələrlə bağlı şərh yazmaq üçün bu üsuldan istifadə edilməlidir. Burada hər-hansı  fərd və ya hər-hansı bir müğənni barədə şərh yazmaqdan söhbət getmir. Dövlət, hərbi, kəşfiyyat, əks-kəşfiyyat, ordu haqqında yazı yazan və ona şərh verən şəxsin şəxsiyyəti bəlli olmalıdır. Çünki bu yazıları və şərhləri minlərlə insan oxuyur və yazanın Azərbaycan vətəndaşı, erməni və ya xarici vətəndaş olduğunu bilmir.

Sual: Siz dediyiniz qapalı informasiyalara aiddir. Açıq məlumatlarda belə üsul tətbiq edilmir. Məsələn, dünyada reytinqi olan sosial şəbəkələrin heç birinin idarə edilməsi Azərbaycanda deyil. Yəni başqa ölkələrin qanunları ilə nizamlanır. Bunlara necə təsir edəcəksiniz?

Cavab: Bu, artıq mütəxəssislərin işidir. Daxildən kimsə həmin məlumatlara şərh vermək istəyirsə avtomatik ona blok qoyulur. Xaricdən şərh verilirsə, lap Con şərh versin, Con Smit məlumatlara şərh versin, amma bilinsin ki, bu, Con Smitdir. 

Sual: Həmin Con Smitin ölkəsində bu qanunlar tətbiq edilmir. O, ölkəsinin qanunları ilə işləyir və sosial şəbəkələr isə bütün dünyada görünür.

Cavab: Digər tərəfdən isə hər bir ölkənin özünün qanunları var. Hər bir ölkənin qanunlarına hörmət etmək lazımdır.

Sual: Siz qeyd edirsiniz ki, dezinformasiyanın ilkin mənbəyi müəyyən ediləcək. Tutaq ki, dezinformasiyanın ilkin mənbəyi Azərbaycanda deyil, dünyanın hansısa bir ölkəsindədir...

Cavab: Söhbət bizim öz ölkəmizdən gedir, dünyanın problemlərini burada həll etmirik ki və bizim qanunvericilik təşəbbüsümüz dünyaya şamil olunmur. Biz ölkə daxilində olan məsələlərlə bağlı mənbələrin dəqiqləşdirilməsinə və ilkin mənbənin ortaya çıxarılması məsələsinə münasibət bildiririk.

Sual: Söhbət ondan getmir ki, mənbə Azərbaycandadır. Dezinformasiyanın mənbəyi ölkənin sərhədlərindən xaricdədir və sosial şəbəkələr bütün dünyada, o cümlədən Azərbaycanda da görünür. Bunu necə müəyyən edəcəksiniz?

Cavab: Onu beynəlxalq müqavilələrlə müəyyən etmək olar və bir çox ölkələrdə bu, mövcuddur. Hələ biz həmin hadisələrin tarixini yaşayırıq, 11 sentyabr hadisələri baş verən kimi bütün informasiya və sosial şəbəkələrdə informasiyalar dayandırıldı. Pentaqonun təqdim etdiyi informasiya əsasında dünyanın aparıcı media orqanları məlumat yaydı. Yəni informasiyaları KİV-lər deyil, Pentaqon öz istədiyi istiqamətə yönəltdi. Bunlar o insanlar üçün problem olacaq ki, onlar indiyədək bu təxribatla məşğul olub, bundan sonra da planlaşdırır ki, ayrı-ayrı dairələrin təsiri altında təxribatçı mənbələrin informasiyasını mətbuata  ötürsün. 

Sual: Hansı qanunlara dəyişikliklər ediləcək?

Cavab: Kəşfiyyat, əks-kəşfiyyat, silahlı qüvvələr və s., həmçinin də mətbuat haqqında qanunvericiliyə dəyişikliklər nəzərdə tutulur. -0-