Media-icmal 02.06.18

Uşaqların dövlət qayğısı ilə əhatə olunması, ölkənin bank sisteminin problemləri, Bakının bahalı mənzilləri və torpaq sahələri bugünkü medianın (02 iyun, 2018-ci il) aparıcı mövzularındandır.

Xoşbəxt uşaqlıq - dövlət qayğısı

"Azərbaycan" qəzeti "Uşaqlara qayğı dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindəndir" sərlövhəli məqalədə uşaqların dövlət qayğısı ilə əhatə olunmalarını dəyərləndirir.

Müəllif 1 iyun - Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günü ilə bağlı bu məsələnin mövcud vəziyyətini gündəmə daşıyır və deyir ki, uşaqların dövlət qayğısı ilə əhatə olunmaları Azərbaycanda həyata keçirilən dövlət uşaq siyasətində öz əksini tapıb: "Uşaqların yüksək qayğı ilə əhatə olunması, əlverişli mənəvi və sosial mühitdə böyüməsi üçün zəruri şəraitin yaradılması, onların şəxsiyyət kimi formalaşması əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş dövlət uşaq siyasətinin prioritet istiqamətlərindən birini təşkil edir".

Müəllif vurğulayır ki, bu mənada Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Azərbaycanın beynəlxalq Uşaq Hüquqları haqqında Konvensiyaya qoşulması da təsadüfi sayılmaz.

Məqalə müəllifi bildirir ki, əsası Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş dövlət uşaq siyasəti İlham Əliyevin prezidentliyi dövründə milli strategiyaya çevrilib: "Azərbaycan dövlət uşaq siyasətinin başlıca prinsipləri uşaqların keyfiyyətli təhsil və yüksək standartlara cavab verən tibbi xidmətlərlə təmin edilməsi, hərtərəfli qayğı ilə əhatə olunması, yüksək mənəvi və sosial mühitdə böyüməsi üçün zəruri şəraitin yaradılması, şəxsiyyət və layiqli vətəndaş kimi formalaşmasıdır".

Yazı müəllifi Azərbaycanda uşaq siyasətində qarşıya qoyulan məqsədlərin layiqincə reallaşdığını bildirir.

Müəllif deyir ki, indi hər ailədə böyüməkdə olan uşaq sabah dövlətin gələcəyinə görə məsuliyyət daşıyacaq, dövlətin tərəqqisi, rifahı, yüksəlişi naminə milli-mənəvi dəyərlərə qəlbən bağlı olan, müasir bilikləri mənimsəmiş, kreativ təfəkkürlü gəncliyin yetişdirilməsinə indidən başlamaq lazımdır.

Müəllif bu mərhələnin təhsil, təlim-tərbiyə ilə birbaşa əlaqəli olduğunu deyərək bu mənada ölkənin gələcəyinin təhsilin səviyyəsi ilə ölçüldüyünü vurğulayır.

Müəllifin deməsinə görə, bu gün Azərbaycanda həyata keçirilən mükəmməl təhsil siyasəti var və bu siyasət uşaq və yeniyetmələrin layiqli vətəndaş kimi formalaşmalarına, zəmin və əsaslar yaradıb.

Yazı müəllifi deyir ki, bu məqsədlə ölkədə təhsillə əlaqədar proqramlar yerinə yetirilib, üstəlik Azərbaycanın birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın irəli sürdüyü təşəbbüslər, görülən işlər ictimaiyyət tərəfindən daim rəğbətlə qarşılanıb.

"Yeniləşən Azərbaycana yeni məktəb" çərçivəsində yüzlərlə təhsil ocağı tikilib istifadəyə verilib.

Bütün bunlar göstərir ki, Azərbaycan dövlətinin yeritdiyi siyasət ölkədə gələcəyin vətənpərvər, yüksək zəkalı, intellektual gəncliyi olacaq bugünkü uşaqların firavan həyatının, təlim-tərbiyəsinin, fiziki-mənəvi sağlamlığının müdafiəsinə yönəlib.

Baha kredit, ucuz əmanət və batan banklar

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Azərbaycan bank sisteminin paradoksları: kreditlər bahalaşır-banklar yoxsullaşır" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif artıq neçə ildir ki, aktual müzakirə mövzusu olan ölkənin bank sistemindəki problemləri gündəmə daşıyır.

Müəllif Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasına istinadən deyir ki, bu il mayın 1-nə ölkə banklarının ümumi itkilərinin 57,1 milyon manat, bankların faiz gəlirləri 561 milyon, verilmiş kreditlər üzrə gəlir faizləri 386,6 milyon manat təşkil edib.

Məqalə müəllifi özü də vurğulayır ki, belə talançı faizə baxmayaraq, ölkənin bank sisteminin ümumi itkiləri yağışdan sonra artan göbələk kimi çoxalmaqda davam edir.: "O zaman yüksək kredit faizləri hesabına əldə edilən bankların aktivləri hara yoxa çıxır? Azərbaycan banklarının məruz qaldıqları bu itkilərlə bank təşkilatlarının da müflis olacaqları istisna sayılmaz. Üstəlik, belə irihəcmli itkilərlə ölkənin bank sisteminin sağlamlaşdırılması da hələ uzun çəkər".

Müəllif deyir ki, Palata banklar birləşdirilərək böyüdülmələrinə ölkənin bank sisteminin sağlamlaşdırılması metodundan biri kimi baxsa da bu üsul çətin çıxış yolu ola bilər, amma bank xidmətləri sahəsində inhisarçılığın yaranmasına səbəb olması mümkündür: Yeri gəlmişkən, Azərbaycanın bank sistemində inhisarçılıq özünü çoxdan göstərir, iri banklar nisbətən kiçik bankları udur və bazara öz şərtlərini diqtə edir.

Müəllif hesab edir ki, əhalinin bank sisteminə etimad səviyyəsinin yüksəlməsi bankların səmərəli fəaliyyətinə səbəb ola bilər, çünki etimadın yüksəlməsilə kapitallaşma da yüksələcək.

Amma müəlif bunu da yada salır ki, 2015-ci ildə ağrılı böhran təcrübəsi keçən Azərbaycan əmanətçiləri daha kredit götürməkdə maraqlı deyildir: "Üstəlik, kredit almaq şərtləri də sərtləşdirilib, kreditlərin alınmasında bürokratiya üstünlük qazanmağa başlayıb".

Müəllifə görə, təəssüfedici budur ki, banklar faiz dərəcələrini aşağı salmağı düşünmürlər, bunun əvəzində isə son vaxtlar kredit götürənlərin sayının kəskin azalması müşahidə olunur.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, banklar əmanətlər üzrə faiz verilməsini azaltdığı, kredit verilməsi üzrə faiz dərəcələrini artırdıqları üçün banklara etimad artmır və buradan da bank sektorunun itkiləri əmələ gəlir.

Müəllifə görə, öz növbəsində problemli kreditlər də bankları "batırır" və bu ağır yük bütünlükdə bank sektorunun üzərinə çöküb və belə şəraitdə irihəcmli belə qeyri-işçi aktivlər ən perspektiv layihəni belə əngəlləyə bilir.

Məqalə müəllifi deyir ki, bu məsələ parlamentdə dəfələrlə qaldırılsa da həllini tapmayıb və hələlik görünən budur ki, bank sektoru bu labirintdən çıxış yolu tapmayıb.

Bakının bahalı və "yağlı" yerləri

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Ən bahalı mənzillər Səbayel və Nərimanovdadır" sərlövəhli məqalə cəlb edir.

Müəllif Bakıda ən bahalı mənzil və torpaq sahələrinin harada olmasını daşınmaz əmlak üzrə ekspert Nüsrət İbrahimovla birgə araşdırır.

N.İbrahimov deyir ki, ümumi rayonları müqayisə etsək, orta qiymət üzrə ən bahalı evlər Nərimanov rayonundadır: "Çünki Bakıda rayonlar elə yerləşir ki, bir ucu şəhərin mərkəzində olur, digər ucu isə gedib şəhər kənarına çıxır. Səbayel rayonunun da bir hissəsi şəhərin tam mərkəzini əhatə edir və orada mənzillər bahadır. Digər hissəsi isə Badamdar qəsəbəsinə, Şıxova qədər uzanır. O baxımdan rayonlar üzrə orta qiyməti hesabladıqda, ən bahalı mənzillər Nərimanov rayonundadır".

N.İbrahimov deyir ki, torpaq bazarında isə ən bahalı torpaq sahələri Səbayel rayonundadır: "Çünki bu rayonun bir hissəsi "Torqovı" deyilən əraziyə düşür, orada torpaq daha bahadır. İkinci yerdə isə torpaq üçün ən yüksək qiymət Nərimanov rayonundadır: "Məsələn, 100 kvadratmetrlik, orta təmirli bir mənzilin qiyməti Nərimanov rayonunda orta hesabla 180- 200 min manat arasında dəyişirsə, Nəsimi rayonunda 170-185 min arasında dəyişə bilər. Yasamal rayonunda 100 kvadratmetrlik mənzilin orta qiyməti 155-160 min civarındadır".

Ekspert vurğulayır ki. bu mənada Bakıda ən ucuz ev və torpaq sahələri Qaradağ rayonundadır.

İcarə mənzil bazarındakı duruma gəlincə, N.İbrahimov deyir ki, may-iyun aylarında qiymətlərdə sabitlik olur, avqustun sonundan etibarən icarə bazarında canlanma yaşanmağa başlayır: "Sentyabr ayında isə bazarda aktivlik artır. Son zamanlar sosial mənzillərin satışa çıxarılması da mənzil bazarına ciddi bir təsir göstərmədi. Çünki həmin mənzillərin alıcı kontingenti bu bazarla əlaqələri olmayan bir qrupdur. Ona görə də onların bazara hər hansı təsiri hiss olunmur".

Ekspert deyir ki, amma Bakının bəzi rayonlarında köhnə binaların sökülməsi əsasən kirayə mənzil bazarına təsir edib və qiymətlər bahalaşıb, amma bu da 2014-cü ilə qədərki bahalıq da deyil. Bahalığa görə artıq Bakı MDB-də 4-cü yerdə yox, 8-ci yerdədir.

Daşınmaz əmlak bazarı üzrə digər ekspert Ramil Osmanlı deyir ki, Bakıda bahalı mənzillər Səbayel rayonundadır. bu uzun müddət dəyişməyən tendensiyadır və bu rayonda ən bahalı mənzillər Sahil metrostansiyası ətrafından başlayır, dəniz vağzalı ərazisinə kimi davam edir.

R.Osmanlı deyir ki, mərkəzi və dənizkənarı ərazilərdə torpaq sahələri olduqca bahadır, hazırda ən bahalı torpaq sahələri Səbayel, Nəsimi və Nərimanov rayonları ərazilərindədir.