Media-icmal 09.09.17

"Made in Azerbaijan" brendinin dünya etimadını qazanması, intiharların səbəbləri, ölkədə benzinin keyfiyyəti bugünkü (9 sentyabr, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

"Made in Azerbaijan" brendinin dünya etimadı

"Azərbaycan" qəzeti "Made in Azerbaijan" brendi dünyada böyük etimad qazanır" (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=129589) məqaləsində ölkənin ixrac məhsulları çeşidlərinin getdikcə çoxaldığını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən yeni iqtisadi islahatların nəticəsi kimi ixrac idxalın həcmini çox üstələyib, ölkədə ixracyönlü istehsalın genişləndirilməsi ixrac strukturunu xeyli təkmilləşdirib.

Müəllif "Made in Azerbaijan" brendi ilə xarici ölkələrə məhsul satılmasının təşviqini, yeni bazarlara çıxışın təmin olunmasını vacib məsələ sayır və deyir ki, bu sahədə tədbirlər dövlət səviyyəsində davam etməkdədir.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, yerli və dünya bazarında rəqabət qabiliyyətliliyin, istehsalın səmərəliliyinin artırılması üçün yeni texnologiyaların yaradılması və qabaqcıl texnologiyaların cəlb edilməsi əsas məsələdir: "İqtisadiyyatın liberallaşdırılması, investisiyaların qeyri-neft sektoruna, xüsusən də regionların inkişafına yönəldilməsi, ölkədə əlverişli sahibkarlıq və biznes mühitinin formalaşdırılması kimi vacib məqamlar prezident İlham Əliyevin iqtisadi siyasətinin prioritet istiqamətləridir".

Müəllif xatırladır ki, qeyri-neft məhsullarının ixracının stimullaşdırılması ilə bağlı qəbul edilən qərarlar sahibkarlığın daha da inkişafına və xarici investisiyaların cəlb edilməsinə, qeyri-neft ixracının artırılmasına səbəb olub.

Müəllifə görə, bu siyasət idxaldan asılılığı azaltmaq, daxili tələbatı daxili istehsal hesabına təmin etmək və ixrac imkanlarını genişləndirmək kimi məsələləri uğurla təmin edir.

Məqalədə deyilir ki, qeyri-neft məhsulları ixracının təşviqi istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər sahibkarların öz məhsullarını ixrac etməyə marağını daha da artırıb və bununla bağlı bəzi sənədlər qəbul edilib, artıq xarici ölkələrdə Azərbaycanın ixrac missiyaları təşkil edilir.

Müəllif deyir ki, ixrac təşviqindən istifadə edən ixracatçılar məhsullarını əsasən Rusiya, ABŞ, Çin, Belarus, Gürcüstan, Ukrayna, Latviya, Almaniya, Türkiyə, Polşa, Qazaxıstan, İraq, Yunanıstan, Malayziya, Kanada, Moldova, Rumıniya və Fransa bazarlarına ixrac ediblər.

Müəllif sentyabrın 3-də Lənkəranda keçirilmiş respublika müşavirəsində dövlət başçısı İlham Əliyevin də ixrac məsələsinə diqqət yetirməsindən sitat gətirir: "Biz öz məhsullarımızı xarici bazarlara daha da böyük həcmdə təqdim etmək üçün indi müxtəlif tədbirlər görürük. Azərbaycanın ticarət evləri yaradılır. Artıq birinci belə ticarət evi yaradılıb, növbəti evlərin yaradılması prosesi gedir. Müxtəlif ölkələrə ticarət missiyaları göndərilir. Mən də xarici səfərlərimdə və həmkarlarımı Azərbaycanda qəbul edərkən bu məsələləri daim qaldırıram ki, Azərbaycan məhsulları müvafiq ölkələrə ixrac edilsin".

Böhran davranışı -intihar

"Exo" qəzetində diqqəti "Azərbaycan: il ərzində 300-dən çox intihar, 400-dən çox intihara cəhd" (http://ru.echo.az/?p=62407) sərlövhəli məqalə cəlb edir.

Müəllif öncə hər il intihar yolu ilə dünyada 800 min nəfər insanın həyatına son qoyduğunu bildirir, daha sonra Səhiyyə Nazirliyi Psixi Sağlamlıq Mərkəzinin direktoru Fuad İsmayılovla Azərbaycandakı durumu dəyərləndirir.

F.İsmayılov deyir ki, 2016-cı ildə Azərbaycanda ölümlə nəticələnən 327 intihar hadisəsi baş verib: "2015-ci ildə 515 belə hadisə qeydə alınmışdı, habelə daha 470 intihara cəhd faktı aşkarlanmışdı. İntiharların sayı baxımından Azərbaycan kritik həddən aşağı səviyyədədir. Özünəqəsdin isə bioloji, psixoloji, sosial və genetik meyarlar kimi səbəbləri var. Hazırda dünyada hər 100 min nəfərə 7 intihar olur, Azərbaycanda isə bu hər 100 min nəfərə 5 nəfər həddindədir, 2105-ci il ilə müqayisədə 2016-cı ildə intihar halları azalıb". F.İsmayılov bu sahədə ölkədəki durumu belə detallaşdırır.

F.İsmayılov deyir ki, intihar təkcə Azərbaycan üzrə yox, bütün dünyada əsas problemlərdən birinə dönüb, bu məsələdə işsizlik, ailə şəraiti kimi sosial amillərdən də danışmaq olar.

F.İsmayılov intihar hallarında genetik amili də inkar etmir və bildirir ki, qadınlarla müqayisədə intihar kişilər arasında 2 dəfə çox baş verir: "25-50 yaş qrupuna aid olanlar arasında intihar halına daha tez-tez rast gəlinir. İntihar halları ilə bağlı xəbərləri mətbuatda və cəmiyyət daxilində düzgün təqdim etmək və işıqlandırmaq vacib məsələdir. Bəzən insanlar təqdim olunan informasiyada öz problemini görür və intihar qərarı qəbul edir. Bunu da qeyd edək ki, intihar insanın böhran durumunda davranışı deməkdir".

Müəllif vurğulayır ki, adətən intihar haqda çox danışan insanlar heç zaman bu addımı atmağa qərar vermirlər, amma buna baxmayaraq, intihar etmiş şəxslərin 80%-i bu addımdan öncə kifayət qədər ciddi xəbərdarlıq edirlər.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına (ÜST) istinadən müəllif inkişaf etmiş ölkələrdə intiharla psixoloji sarsıntılar arasında (ilk növbədə spirtli içki qəbulunun yaratdığı depressiya və sarsıntı) sıx əlaqə olduğunu deyir.

Müəllif deyir ki, insan həyatda maliyyə, münasibətlərin pozulması, xroniki ağrılar və xəstəliklər kimi halları aradan qaldırmağa gücü yetmədikdə böhran anında impulsiv intihar qərarı verir.

Müəllif ÜST-ə istinadən deyir ki, özünü asmaq və odlu silahdan istifadə intiharda geniş istifadə edilir, intihar hallarında istifadə edilən metodların öyrənilməsi isə belə halların qarşısını almağa səmərəli təsir göstərir.

Benzin "avro-8"də olsa belə...

"Bizim Yol" qəzetində isə "Benzinə nə istəsələr qatırlar, buna da nəzarət edən yoxdur" (http://www.bizimyol.info/az/news/19299.html) sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif benzinin keyfiyyət məsələsini neft sahəsi üzrə ekspert İlham Şabanla müzakirəyə çıxarır.

Müəllif deyir ki, son dövrlərdə benzinin bahalaşması ilə yanaşı keyfiyyəti, avtomobilin bakına vurulan yanacağın həcminin azlığı, tərkibində əlavə qatqıların olmasından şikayət çoxalıb.

Müəllif vurğulayır ki, Standartlaşma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Ramiz Həsənov benzinin bahalaşmasından sonra keyfiyyətilə bağlı komitəyə çoxsaylı şikayətlərin daxil olmadığını deyir: "Təbii ki, ara- sıra şikayətlər olur, biz də araşdırırıq. Bu da texniki səhvlərdən irəli gəlir. Bizdə benzinlər "avro- 4" standartlarına uyğun idxal olunur. Həmin benzini də köhnə istehsal edilən avtomobillərə vurarkən müəyyən problemlər yaradır. Ancaq bu sahədə real problem yoxdur".

Amma "Neft Araşdırmaları Mərkəzi"nin rəhbəri İlham Şaban benzinlə bağlı vəziyyətin çox bərbad olduğunu deyərək komitə sədrinin mövqeyini əsassız sayır:

"Deyirdilər ki, ancaq "avro -5" standartlarına uyğun benzin idxal olunur, bəs, bu "avro- 4" haradan peyda oldu? Mən ilk dəfədir eşidirəm ki, ölkəmizə "avro- 4" standartlarında benzin gətirilir, bizə 1 manat 30 qəpiyə satdıqları benzin bu idimi?"

İ.Şaban deyir ki, neçə vaxtdır ki, Aİ-92 markalı benzin 90 qəpikdir, hələ də bu bahalaşmanın səbəbi izah edilməyib, odur ki, Standartlaşdırma komitəsi də, Vergilər Nazirliyi də, digər aidiyyatı qurumlar da ictimaiyyəti narahat edən belə məsələlərə aydınlıq gətriməlidir və bunu gizlətməyin mənası yoxdur.

Mərkəz rəhbəri yanacaq doldurma məntəqələrindəki özbaşınalığa da diqqət çəkərək deyir ki, dövlət tərəfindən tənzimlənmədiyi halda bütün yanacaq doldurma məntəqələrində benzinin qiymətinin eyni olması, arada qiymət fərqinin olmaması anlaşılmır, hansısa yanacaq doldurma məntəqəsi benzini digərindən 1-2 qəpik ucuz satmır: "Vallah, bu, biabırçılıqdır və sivil dünya belə yanaşmaya çoxdan "yox" deyib. 10 litr benzin vurursan, görürsən ki, real həcmindən azdır, hər məntəqədə həcm fərqlənir, keyfiyyət aşağı olur. Sosial şəbəkələrə baxın, görəcəksiz ki, hamı etibarlı yanacaq doldurma məntəqəsi axtarır. Benzinə nə istəsələr qatırlar, buna da nəzarət edən yoxdur, ona görə də hesab edirəm ki, "avro 4" yox, lap "avro- 8"də olsa belə, vəziyyət çox acınacaqlıdır".