Media-icmal 09.11.17

Dövlət Bayrağı Günü, gömrük rüsumlarının azaldılmasına baxış, problemli kreditlərin hələ də həllini tapmaması bugünkü (9 noyabr, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Dövlətin varlığı - Dövlət Bayrağı

"Azərbaycan" qəzeti "Dövlətçiliyin və müstəqilliyinin müqəddəs rəmzi"

(http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=133416) sərlövhəli məqalədə dövlət rəmzlərindən biri olan bayrağı dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, dövlət rəmzlərindən biri olan bayraq dövlət qurmaq və ona sahib çıxmaq bacarığının əsas göstəricisi, millətin qürur mənbəyidir: "Bu, xalqımızın azadlığını, suverenliyini, öz istiqlalı uğrunda apardığı mübarizəni, milli kimliyimizi özündə tərənnüm edən Azərbaycan bayrağıdır. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yadigarı olan bu bayraq azadlıq məfkurəsinə, milli-mənəvi dəyərlərə və ümumbəşəri ideallara sadiqliyimizi nümayiş etdirir".
Yazda vurğulanır ki, göy, qırmızı, yaşıl rənglərdən, ay və səkkizgüşəli ulduzdan ibarət Azərbaycan bayrağı 1918-ci il noyabrın 9-da Cümhuriyyət hökuməti tərəfindən qəbul edilib və bolşevik Rusiyasının işğalına, yəni 1920-ci il aprelin sonuna kimi dövlət rəmzlərindən biri olub.

Müəllif deyir ki, 1991-ci ildə Azərbaycan dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra üçrəngli bayraq yenidən milli suverenliyin simvolu kimi ölkə üzərində dalğalanmağa başlayıb.

Yazıda vurğulanır ki, indi Dövlət bayrağı respublikanı dövlət qurumlarının və diplomatik nümayəndəliklərinin binaları üzərində, o cümlədən beynəlxalq təşkilatlarda ucalır, 2009-cu ilin noyabarında isə prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə 9 noyabr ölkədə Azərbaycan Bayrağı günü elan edilib.

Müəllif hesab edir ki, dövlət bayrağı milli həmrəylik, vahid məfkurə ətrafında sıx birləşmənin əsas amillərindən biri təbliğ olunmalıdır və Dövlət Bayrağı Meydanı yaradılması bunun gösətricisidir.

Müəllif bu meydanın yaradılmasının mahiyyəti barədə prezident İlham Əliyevdən sitat da gətirir: "Bizim bayrağımız qürur mənbəyimizdir. Bizim bayrağımız canımızdır, ürəyimizdir. Bu gün Azərbaycanın hər bir yerində dövlət bayrağı dalğalanır. Azərbaycan ərazi bütövlüyünü bərpa edəndən sonra milli dövlət bayrağımız bu gün hələ də işğal altında olan torpaqlarda qaldırılacaq. Bizim bayrağımız Dağlıq Qarabağda, Xankəndidə, Şuşada dalğalanacaq".

Yazı müəllifi meydanda dövlət gerbinin və dövlət himninin mətni olan lövhənin qurulmasını bayraqla yanaşı dövlət gerbi və himninin də təbliği adlandırır.

Müəllif deyir ki, üçrəngli bayraq hər zaman əbədi olacaq, bütün dünyada Azərbaycan dövlətinin və xalqının imzasını qürurla təsdiqləyəcək.

Ekspert: Rüsumlar bir müddətə götürülsə idi...

"Yeni Müsavat" qəzetində isə diqqəti "Gömrük rüsumu azaldıldı: kərə yağı ucuzlaşacaq" (http://musavat.com/news/gomruk-rusumu-azaldildi-kere-yagi-ucuzlasacaq_481578.html) sərlövhəli məqalə cəlb edir.

Müəllif kərə yağı və süddən hazırlanmış digər yağlar üçün tətbiq edilən gömrük rüsumları məsələsini ekspert Rəşad Həsənovla müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, ölkəyə idxal edilən kərə yağı və digər süddən hazırlanmış yağlar üçün tətbiq edilən gömrük rüsumları Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə bu günlərdə 3 dəfə azaldılıb, gömrük idxal rüsumları 15 faizdən 5%-ə endirilib və qərar 2017-ci il noyabrın 7-dən 2019-cu il dekabrın 31-nə kimi qüvvədə olacaq.

Müəllif vurğulayır ki, komitə idxal rüsumlarının azaldılmasının istehlak qiymətlərinin də enməsinə səbəb olacağı və əhalinin bunu tez bir zamanda hiss edəcəyini bildirir.

Yazı müəllifi xatırladır ki, sentyabrın əvvəlindən ölkədə kərə yağının qiymətində başlayan kəskin bahalaşma son nəticədə bu məhsulun idxalının 2 dəfəyədək azalmasına səbəb olmuşdu və idxalçı şirkətlər bunu əhalinin alıcılıq imkanlarının məhdudlaşması ilə izah edirdilər.

Müəllif deyir ki, gömrük rüsumlarının azaldılması nəticəsində kərə yağının hər kiloqramında 10 faiz ucuzlaşma olacağı gözlənilir, hazırda kiloqramı 18 manata satılan yağ yeni rüsumla idxal olunandan sonra 1,8 manat ucuzlaşaraq 16,2 manata, yaxud 20 manata satılan yağ 18 manata düşə bilər.

Müəllif yada salır ki, kərə yağının qiymətində azalmanı yalnız dekabrın sonlarından etibarən hiss etmək olar.

İqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov isə məhsulların bahalaşmasının ciddi problemlər yaratdığını, bu il ölkədə ən yüksək qiymət artımının kərə yağında qeydə alındığını bildirir: "Son məlumata görə, Azərbaycanda 15 faizə yaxın ərzaq məhsullarında isə 18 faizədək inflyasiya olub. Bu, rəsmi məlumatdır, real inflyasiyanın daha yüksək olduğu hamıya aydındır, qiymət bahalaşması əhalinin gəlirlərini üstələyir. Ərzaq məhsulları üzrə bahalaşmanın daha yüksək olması ondan irəli gəlir ki, əhali qidalanmaq üçün ərzaq almağa məcburdur və alıcısı olan məhsulları isə sahibkarlar daha çox bahalaşdırmağa çalışırlar".

Ekspert deyir ki, kərə yağının kəskin bahalaşması əhalinin maddi durumunu pisləşdirməklə yanaşı, sağlamlığına da zərbədir, çünki vətəndaş ya keyfiyyətli ərzağı az almalıdır, ya da daha ucuz, amma keyfiyyətsiz mal axtarmalıdır.

Kərə yağı idxalına gömrük rüsumlarının azaldılmasını müsbət sayan R.Həsənov bunu qiymətlərə təsir baxımından yetərli saymır: " Daha yaxşısı, ən azı, müəyyən müddətə rüsumların tam qaldırılması, ya da satışda diferensiallaşmış ƏDV tətbiqi idi. Yerli istehsalı qorumaq naminə idxal rüsumunu yüksək saxlamaq əlverişli deyil".

Problemli kreditlər qalırsa, böhran da qalır

"Novoye Vremya qəzetində isə "Vaxtı keçmiş" kreditlər problemi öz həllini gözləyir" (http://www.novoye-vremya.com/w110816/.../#.WgNHGmi0PIU) sərlövhəli məqalə oxumaq olar.Müəllif ölkədə bank sistemindəki və "problemli kreditlər" sahəsindəki durumu araşdırır və deyir ki, bəzi bankların birləşə bilməsi haqda xəbərlər var.Ölkədə bəzi bankların birləşə bilməsi bank sisteminin sağlamlaşdırılması yollarından biri sayılsa da müəllif bu düşüncəni bölüşmür: "İndiki şəraitdə bu hal bank sahəsində inhisarın daha da güclənməsinə səbəb ola bilər. İri bankların daha kiçik bankları "udması" hətta bankların öz kapital durumunu yaxşılaşdırması üçün yetərli deyil. Yeri gəlmişkən, kommersiya banklarının daha ciddi problemləri var".

Müəllif xatırladır ki, bu problemlərdən biri "vaxtı keçmiş kreditlər"dir və hazırda həcmi 1 milyard 857, 1 milyon manatdır və artmaqda davam edir: "Problemli kreditlərin həcmi aylıq müqayisədə 33,1 milyon manat və ya 1,8%, ilin əvvəlindən 384 milyon manat və ya 26,1%, illik hesablamada isə 259,8 milyon manat və ya 16,3% artıb".

Müəllif bəzi bankların istehlak kreditlərilə bağlı faiz dərəcələrini azaltmaları barədə xəbərlər yaymalarına da münasibət bildirərək deyir ki, indiki faizlər o qədər şişiridlib ki, endirim belə kimisə sevindirə bilmir.

Müəllif həm də xatırladır ki, əslində problemli kreditlərin belə iri həcmdə olmasının əsas səbəblərindən bir elə yüksək faiz dərəcələrinin nəticəsidir.

Odur ki, müəlifə görə, hətta faiz dərəcələrinin aşağı salınması belə əhəmiyyətsizdir və krediti vaxtında ödəməyə zəmanət vermir: "Problemli kreditlərin həcmi 2 milyard manata yaxındır. Bu, zarafat deyil, bu kateqoriya kreditlərin ayda 33 milyon manat artması isə hər cür gözləntiləri üstələyir, üstəlik bütün kredit portfelinin 15%-i deməkdir".

Müəllif xüsusi olaraq vurğulayır ki, faktiki işlənməz halda olan bu aktivlər bank sektorunu uğurlu fəaliyyətdən məhrum edir, kredit portfelinin həcmi, banklara əmanət qoyuluşu, bütünlükdə isə xalqın bank sisteminə etimadı daha da azalır.

Müəllif deyir ki, bu məsələ parlament səviyyəsində qalxsa da belə təkcə faktın qeyd olunması ilə bitib, problemin həlli üçün təkliflər olsa da elə təklif olaraq alıb.

Yazıda deyilir ki, bütünlükdə əhalinin rifah halı yaxşılaşmayana qədər bu problemin həllini tapacağı inandırıcı görünmür, belə ki, kütləvi ixtisarlar, işsizlik, gəlirlərin azalması əhalinin sosial-iqtisadi durumunu pisləşdirib, yüzlərlə bəlkə də minlərlə götürülən kreditlər qaytarılmayıb və nəticədə belə ağır durum yaranıb.

Müəllif hesab edir ki, bu problemin həllinin uzanması bank sistemində böhranın da uzanması ilə müşayiət ediləcək.