Media-icmal 14.11.18

Aqrar sahədə islahatlar, büdcə müzakirələri və s. məsələlər bugünkü (14 noyabr 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Aqrar sahənin inkişaf islahatları

"Azərbaycan" qəzeti "İslahatlar dərinləşir, istehsal artır" sərlövhəli məqalədə iqtisadi uğurları dəyərləndirir.

Müəllif dövlət müstəqilliyini əldə etdikdən sonra Azərbaycanın MDB məkanında torpağın xüsusi mülkiyyətə verilməsi islahatını aparan ilk ölkə olduğunu deyir: "Baxmayaraq ki, kənd təsərrüfatı ölkənin ərzaq təhlükəsizliyinin qarantı olduğu üçün bu, çox ciddi risk sayılırdı, bununla belə, ulu öndər Heydər Əliyev aqrar islahatların aparılmasında, bütün işlərdə olduğu kimi, qətiyyətli idi".

Yazı müəllifi deyir ki, əlində vəsait olmadığı üçün torpaq sahibləri onu becərə bilmədilər, bu da məhsul istehsalı sahəsində artım olmaması ilə nəticələndi,

üstəlik, bir tərəfdən əldə olan texnika səmərəsiz, digər tərəfdən isə əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı idi, bu amillər istehsala maraq yaratmırdı.

Müəllif vurğulayır ki, 1994-cü ildə imzalanan neft kontraktlarından əldə edilən gəlirlər aqrar sahədə "yeni dövrün" başlamasına səbəb olub, islahatlar dərinləşdirilib: "Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə kənd təsərrüfatı torpaq vergisindən savayı bütün növ vergilərdən azad edildi, fermerlərə istifadə etdikləri yanacaq və sürtkü yağlarına görə əlavə ödənişlər edildi, istehsalçılara istifadə etdikləri toxuma, gübrəyə, damazlıq heyvanlara və texnikaya görə əlavə güzəştlər olundu".

Müəllif vurğulayır ki, dövlət baçısı Nazirlər Kabinetinin 2018-ci ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasında aqrar sektorda aparılan islahatların davam etdiriləcəyini bir daha vurğulayıb: "Kənd təsərrüfatı sahəsində aparılan islahatlar daha da böyük nəticələrə çatmağa imkan verəcəkdir. Doqquz ayda 5700 kənd təsərrüfatı texnikası alınıbdır. Texnika ilə təminat böyük dərəcədə yaxşılaşıb".

Müəllifin sözlərinə görə, hazırda ölkənin kənd təsərrüfatı yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub, bu ilin 9 ayının göstəricilərinə görə, kənd təsərrüfatında məhsul istehsalının 4,3 faiz artması da bunun göstəricisidir.

Yazı müəllifi deyir ki, dövlət xəttilə güzəştli kreditlərin 80%-i bölgələrdə fermerlərə verilib və bunun hesabına bir çox kiçik və orta fermer təsərrüfatları iri hüquqi obyektlərə çevriliblər.

Müəllifə görə, aqrar sahədə elə islahatların növbəti mərhələsi də iri fermer təsərrüfatları və aqroparkların yaradılmasıdır, belə ki, hazırda ölkə üzrə 199 min hektar sahədə 45 aqroparkın yaradılması üçün konkret işlər görülür, 4 aqropark fəaliyyət göstərir, ilin sonunadək isə daha 13-nün fəaliyyətə başlaması nəzərdə tutulub.

Son olaraq müəllif deyir ki, aqrar sektorun dəstəklənməsi gələn il də davam edəcək və dövlət büdcəsi layihəsində 2019-cu ildə bu sahəyə 835 milyon manat ayrılması nəzərdə tutulub, bununla yanaşı, layihədə kənd təsərrüfatı sahəsində vergi güzəştlərinin daha 5 il qüvvədə qalması, kənd təsərrüfatına subsidiyalar üçün 540 milyon manat vəsaitin ayrılması da gözlənilir.

Tərs mütənasibli bahalıq

"Bizimyol.info.az" da isə "Azərbaycan bazarında qiymətlər böyük sürətlə inkişaf edir" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif 2019-cu il dövlət büdcəsinin layihəsinin Milli Məclisin plenar iclasında müzakirəsi çərçivəsində deputatların ölkənin iqtisadi-maliyyə həyatının müxtəlif istiqamətlərinə dair çıxışlarında təklfilər səsləndirdiklərini bildirir.

Yazı müəllifi bu sırada Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Vahid Əhmədovun ölkənin bank sistemindəki vəziyyətə dair baxışlarına yer verir.

Müəllifin sözlərinə görə, V.Əhmədov vurğulayıb ki, bir çox dövlət müəssisələri banklardan dövlət zəmanətilə kreditlər götürürlər, sonra təşkilatın gücü çatmayanda həmin kreditlər dövlət büdcəsi hesabına qaytarılır: "Hesab edirəm ki, Maliyyə Nazirliyi bu məsələ ilə bağlı daha sərt mövqe tutmalıdır. Vəsaiti götürən təşkilatlar, agentliklər, səhmdar cəmiyyətlər vaxtında götürdükləri vəsaiti geri qaytarmalıdırlar", deyə V.Əhmədov bu təcrübəyə etiraz bildirib.

Müəllif deyir ki, V.Əhmədovun daha bir etirazı isə Konstitusiya Məhkəməsinin bu yaxınlarda dollarla olan kreditlərlə bağlı qəbul ediyi qərarla bağlı olub.

Müəllifin sözlərinə görə, V.Əhmədov bu qərarı ümumiyyətlə qəbul etmədiyini vurğulayıb: "Bu qərar nədən baş verib?! Mən və həmkarım Əli Məsimli cənab prezidentə müraciət etmişdik. Bank sistemində olan vəziyyəti düzəltməklə bağlı müəyyən təkliflər vermişdik. Təkliflərə cənab prezident tərəfindən də imza atılaraq göndərilmişdi".

Yazı müəllifi deyir ki, V. Əhmədov sonradan Konstitusiya Məhkəməsinin bu qərarı qəbul etdiyini, amma, buna baxmayaraq, vaxtı keçmiş kreditlərlə bağlı məsələnin nəinki həllini tapmadığını, hətta kritik vəziyyətə gəlib çıxdığını bildirib.

Müəlif deyir ki, V.Əhmədovun etiraz nöqtərlərindən daha biri dərman və ərzaq bazarındakı bahalaşma olub.

Deputat deyir ki, manatın gələn il və sonrakı 3 il ərzində dollara nisbətdə məzənnəsi 1.70 manat səviyyəsində nəzərdə tutulur, gələn ilin büdcəsində inflyasiyanın 3,8 faiz olacağı göstərilir və bunun fonunda Azərbaycanda qiymət dəyişilməməlidir: "Azərbaycan bazarında isə qiymətlər böyük sürətlə inkişaf edir. İstər ərzağın, istərsə də dərmanın qiyməti bahalaşıb. Bu isə göstərilən xətlə mütənasib deyil".

Kim önəmlidir: insan,yoxsa idman obyekti?

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Qüdrət Həsənquliyev: "Hökumət hər şəhid ailəsinə ən azı 1000-2 min manat yardım edə bilər" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir .

Müəllif deyir ki, Milli Məclisin plenar iclasında 2019-cu il dövlət büdəsi layihəsinin müzakirələrində deputat Qüdrət Həsənquliyev təkliflər irəli sürüb.

Müəllifin sözlərinə görə, deputat əvvəlcə şəhid ailələrinin problemlərinə toxunub: "Müəyyən sosial təbəqə və qruplar var ki, dövlət və cəmiyyət olaraq onların problemlərinə xüsusi diqqətlə yanaşmalıyıq. Onlara münasibət cəmiyyətimizin nə dərəcədə sağlam və mədəni olmasını şərtləndirir. Ona görə də ilk növbədə şəhid ailələrinə prezidentin fərmanına uyğun verilməli olan 11 min manatlıq birdəfəlik yardım, əvvəllər sığorta pulu almalarından asılı olmayaraq, hər bir şəhid ailəsinə ödənilməlidir".

Müəllif deyir ki, Q.Həsənquliyev bir qrup şəhid ailəsinin müraciətinə istinadən dövlətin hər şəhid ailəsinə ən azı 1000-2000 manatlıq yardım edə bilmək imkanı olduğunu söyləyib.

Müəllifin sözlərinə görə, Q.Həsənquliyev şəhid ailələri və Qarabağ əliləri üçün mənzil tikintisinin vəziyyətinə də diqqət çəkib.

Deputat deyib ki, şəhid ailələri və Qarabağ müharibəsi əlilləri üçün mənzil tikintisinə 45,5 milyon manat, qaçqınlar üçün mənzil tikintisinə 200 milyon manat vəsaitin ayrılması nəzərdə tutulub, amma təkcə idman obyektlərinin tikintisinə onların ikisi qədər, yəni, 244,4 milyon manat ayrılıb: "Mən hər dəfə bu məsələni qaldırıram ki, hökumət üçün uzun illərdir mənzil növbəsində dayanan insanlar, yoxsa yeni idman oyektlərinin tikintisi önəmlidir? İnvestisiya proqramı çərçivəsində gələn il 114 obyektin təhvil verilməsi nəzərdə tutulur ki, bunların 60-ı yeni obyektdir".

Deputat isə təklif edir ki, idman obyektləri tikintisinə xərclər azaldılmalı, həmin vəsait insanları mənzillə təmin etmək istiqamətinə yönəldilməlidir.

Müəllifə görə, Q.Həsənquliyevin toxunduğu məqamlardan biri də iqtisadiyyatın inkişaf tempinin artırılması olub.

Q.Həsənquliyev hesab edir ki, iqtisadiyyatı inkişaf etdirmək üçün ilk növbədə iqtisadiyyata investisiyalar qoyulmalıdır və çıxış yolu kimi Neft Fondundan böyük həcmdə vəsaitlərin gətirilərək yerli banklarda saxlanılmasını göstərir.

Deputat görə, bu, həm bankların, həm də sahibkarlığın inkişafına stimul verər.

Q.Həsənquliyev deyir ki, manatın kursunun sabitləşməsi də, Dünya Bankının hesabatına görə, biznes üzrə Azərbaycanın 57-ci yerdən 25-ci yerə gəlməsi də müsbət haldır, amma ölkəyə ciddi surətdə kapital qoyulmayacaqsa, bunlar iqtisadi inkişaf üçün yetərli deyil.