Media-icmal 17.07.19

2016-ci ildən başlanan iqtisadi yüksəliş

"Azərbaycan" qəzeti "İslahatlar yeni iqtisadi artımlarla əlamətdardır" sərlövhəli məqalədə ölkə iqtisadiyyatındakı artım tendensiyalarını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, 2016-ci ildən başlanmış yeni islahatların nəticəsi olaraq Azərbaycan iqtisadiyyatı artıq üç ildir ki, yeni artım tendensiyaları nümayiş etdirir və həm də yeni mərhələdə artım qeyri-neft sektorunun hesabınadır.

Yazıda xatırladılır ki, 2014-cü ilin sonlarından etibarən neftin qiymətinin üç dəfəyə kimi azalması iqtisadi riskləri artırmışdı, ölkənin valyuta ehtiyatlarının azalmasına gətirib çıxarmışdı.

Müəllifə görə, 2016-cı ilin əvvəlindən prezident İlham Əliyevin fərman və sərəncamları ilə yeni islahatlarla, xüsusən qeyri-neft sektoru istehsalının və ixracının stimullaşdırılması istiqamətində zəruri tədbirlər həyata keçirildi.

"Bu məqsədlə iqtisadi fəaliyyət sahəsində gömrük və vergi güzəştləri tətbiq olundu. Vergi və gömrük sahəsindəki yeniliklər, lisenziyaların verilməsinin və biznesə başlama prosedurlarının sadələşdirilməsi, yoxlamaların aradan qaldırılması, yerli istehsalın və onun ixracının dövlət tərəfindən stimullaşdırılması, "Made in Azerbaijan" brendinin dünyada tanıdılması qeyri-neft sektorunun inkişafına səbəb oldu".

Müəllif deyir ki, islahatların nəticəsi olaraq hələ 2017-ci ildən iqtisadiyyatda yeni artım meylləri müşahidə olundu, onun davamı olaraq 2019-cu ilin ilk yarısının da iqtisadi nəticələri ürəkaçandır. "Belə ki, bu ilin birinci yarısında ölkənin ümumi daxili məhsulu əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2,4 faiz artaraq 37 milyard 825,2 milyon manata çatıb. Əhalinin hər nəfərinə düşən ÜDM isə 3 min 828,1 manata bərabər olub".

Müəllif iqtisadiyyatın neft-qaz sektorunda istehsal olunmuş əlavə dəyərin 1,3 faiz, qeyri neft-qaz sektorunda isə 3,2 faiz artmasını xüsusi vurğulayır.

ÜDM istehsalının 44,6 faizinin sənayenin payına düşdüyünü deyən müəllif bildirir ki, bütünlükdə sənayenin inkişafı Azərbaycan iqtisadiyyatının şaxələndirilməsi istiqamətində qarşıya qoyulan əsas vəzifələrdən biridir, xüsusən ölkənin ayrı-ayrı bölgələrində sənaye parklarının və məhəllələrinin yaradılması Azərbaycan dövlətinin qarşıya qoyulan məqsədlərə doğru inamla addımladığını göstərir.

Müəllifə görə, ölkədə innovativ və yüksək texnologiyalar əsasında rəqabətqabiliyyətli sənaye məhsulları istehsalının inkişafı üçün münbit şərait yaratmaq və s. gün real nəticələrlə müşahidə olunmaqdadır.

"Beləliklə, sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar tərəfindən 2019-cu ilin yanvar-iyun aylarında 23,6 milyard manatlıq və ya 2018-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,8 faiz çox sənaye məhsulu istehsal edilib. Sənayenin qeyri neft-qaz sektorunda məhsul istehsalı 15,7 faiz artıb.

Sənaye məhsulunun 69,5 faizi mədənçıxarma sektorunda qeydə alınsa da, ildən-ilə qeyri-neft sektorunda da artım baş verir".

Sənayedə əldə olunan uğurlu nəticələr göstərir ki, Azərbaycan sənaye inqilabının çağırışlarına uyğun olaraq bu sahədə siyasətini keyfiyyətcə yeni müstəviyə qaldırıb.

Məqalənin sonunda isə oxuyuruq: "İqtisadiyyatda müsbət makroiqtisadi göstəricilərin isə ilin ikinci yarısında da artan xətlə yüksələcəyi gözləniləndir. Çünki yeni islahatlar kursu məhdud dövrlə kifayətlənməyərək perspektivdə iqtisadiyyatın bütün sahələrində davamlı artımı və inkişafı nəzərdə tutur.

Bir budanmama 19 nəfər turisti "budayıb"?-iddia

"Modern.az"da isə "Turizm Agentliyi Şəki Xan Sarayındakı faciə haqda: "Effektiv üsul axtarılır" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif 2019-cu il iyulun 14-də Şəki Xan Sarayının ərazisində baş vermiş bədbəxt hadisənin səbəbləri barədə Dövlət Turizm Agentliyinin mətbuat katibi Kənan Quluzadə ilə söhbətləşir.

Müəllif iddialara əsasən deyir ki, Şəki Xan Sarayının ərazisində 1530-cu ilə aid ağacın təxminən 50 sm. diametrində olan budağının qəflətən qırılmasına səbəb ağacların vaxtında budanmaması olub.

Bununla yanaşı müəllif hm də vurğulayır ki, ərazidə 24 Xan Çinarı var və onların budanması üçün Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinə müraciət edilibmiş.

Müəllifin deməsinə görə, müraciət isə ağacların budaqlarının quruması və təhlükəli hal alması ilə bağlı olub, bunun üçün isə ilkin olaraq nazirlik ağaclara baxıb rəy verməli, Yaşıllaşdırma İdarəsi isə onların budanmasını həyata keçirməli imiş.

Agentliyin mətbuat katibi Kənan Quluzadə "modern.az"a bildirib ki, hazırda qoruq ərazisində araşdırmalar davam etdirilir: "Sarayın həyətindəki iki çinarın budanması texniki baxımdan qəlizdir. Çünki bunun üçün xüsusi texnika lazımdır. Bildiyiniz kimi, Şəki Xan Sarayına giriş imkanları məhduddur, qapılar dardır, qala divarları məsələsi var, yəni hər nəqliyyat vasitəsi ora daxil ola bilmir. Budanma ilə bağlı daha effektiv üsul axtarılır".

K.Quluzadənin sözlərinə görə, hadisəyə səbəb ağacların budanması və ya budanmaması olmayıb:"Bu, təbii fəlakətdir. Çünki sistemli olaraq ağaclar budanır. Hər iki ildən, bir ildən bir ağaclar budanıb. Və bu yaxınlarda da budanması planlaşdırılırdı, amma belə bir hadisə baş verdi".

Mətbuat xidmətinin rəhbəri bildirib ki, ağaclar qoruq ərazisində olduğundan budanmaya başlanması üçün Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin rəyi olmalıdır: "Həmin rəy əsasında isə Yaşıllaşdırma İdarəsi budama işlərini həyata keçirəcək. Dövlət sifarişləri necə yerinə yetirilirsə, bu da həmin qaydada icra olunacaq."

K.Quluzadə işlərin tez bir zamanda yekunlaşdırılacağını, Şəki Xan Sarayının yaxın günlərdə ziyarətçilərin istifadəsinə veriləcəyini açıqlayıb.

Mətbuat xidmətinin rəhbəri Sarayın fəaliyyəti dayandırıldıqdan sonra dəyən ziyanın dəqiqləşdirilmədiyini da vurğulayıb.

Xatırladaq ki, iyulun 14-də Şəki Xan Sarayı ərazisində 1530-cu ilə aid ağacın təxminən 50 sm. diametrində olan budağının qəflətən qırılması nəticəsində həmin vaxt sarayın həyətində olan turistlərin üzərinə düşüb. 19 turist xəsarət alıb. Onlardan 13 nəfərinin sağlıq durumu qənaətbəxş sayılıb. 2 nəfər Şəki Rayon Xəstəxanasına, 4 nəfər 1 saylı Bakı Klinik Mərkəzinə yerləşdirilib. Şəki Xan Sarayına giriş isə müvəqqəti dayandırılıb. İyulun 15-də Şəkidə müalicə alan Xatirə Ağamalıyeva həkimlərin səyinə baxmayaraq, vəfat edib.

İki dəfə devalvasiya oldu, parlament müzakirə etdimi?-deputat

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "YAP istənilən vaxt növbədənkənar seçki çağıra bilər" sərlövhəli məqalə diqqəti çəkir.

Müəllif ölkə parlamentinin fəaliyyəti, yaxın pespektivdəki seçkilər barədə Milli Məclisin üzvü Qüdrət Həsənquliyev ilə söhbətləşir.

Deputat deyir ki, parlament ölkədə dövlət quruculuğu prosesinə, ölkənin problemlərinin həllinə daha çox töhfə verə bilər: "Çox təəssüf ki, bizim parlament daha çox qanunvericilik fəaliyyəti ilə məşğul olur. Amma parlament təkcə qanunvericilik fəaliyyəti ilə məşğul olmamalıdır. Ölkəmizi narahat edən bu və ya digər məsələlər mütəmadi şəkildə parlamentdə müzakirə olunmalıdır".

Deputat deyir ki, bəzən biz hansısa yüksək çinli məmurlarla, bu və ya digər nazirliyin tərkibindəki qanunsuzluqlarla bağlı, yaxud ümumiyyətlə, sosial problemlərlə əlaqədar çox müxtəlif qanun pozuntuları barədə eşidirik.

Deputat vurğulayır ki, amma bu məsələlər parlamentdə müzakirəyə çıxarılmır: "Sanki parlamentin buna aidiyyəti yoxdur və bu, icra hakimiyyətinin məşğul olmalı olduğu məsələdir. Məsələn, iki devalvasiya oldu, parlamentdə bir dəfə müzakirə oldumu ki, bunlar niyə baş verdi və nə etmək lazımdır ki, növbəti dəfə bu kimi hallar baş verməsin? Yaxud vaxtilə MTN-də baş verən hadisələr, sahibkarların təqib olunması, onlardan qanunsuz olaraq vəsait tələb olunması və s. Və ya Beynəlxalq Bankla bağlı məsələ. 10 milyard dollardan artıq vəsait oğurlandı, bizim pulla 17 milyard manat edir. Bu qədər vəsaitin oğurlanmasını parlament müzakirəyə çıxartdımı?"

Q.Həsənquliyev deyir ki, buna baxmayaraq, müvafiq vəzifəli şəxslər dəvət parlementə dəvət olunmadılar, ona görə də çox təəssüf ki, parlament yalnız qanunvericilik fəaliyyəti ilə məşğul olur.

Deputat vurğulayır ki, parlamentin vəzifəsi ancaq bundan ibarət deyil, bu baxımdan, əlbəttə, ümumən parlamentin fəaliyyətindən narazıdır.

Deputat proporsional seçki sisteminin referendumla yeni konstitusiya qəbul etməklə bərpa oluna biləcəyini bildirir, belə olmasını istədiyini bildirir.

Onun fikirncə, proporsional seçki sisteminin bərpası ölkədə çoxpartiyalı sistemin inkişafına böyük təkan vermiş olar, həm də parlamentdə fraksiyaların yaranmasını şərtləndirər.

Deputata görə, ölkənin bir çox problemləri müxalifətin zəifliyindən qaynaqlanır, ölkədə bu missiyanı ləyaqətlə yerinə yetirmək gücündə olan konstruktiv, sağlam müxalif qüvvələr var: "Biz Cənubi Qafqazda yeganə ölkəyik ki, parlamentdə müxalifət fraksiyası yoxdur. Hətta müxalifət komitə sədrlərinin müavini səviyyəsində belə, hər hansı vəzifədə təmsil olunmur".

Deputatın deməsinə görə, Milli Məclisin Daxili Nizamnaməsində qeyd olunub ki, Milli Məclisin idarə olunması çoxpartiyalılıq prinsipinə əsaslanır. "Həmin qanunu prezident də imzalayıb. Amma çoxpartiyalılıq prinsipi harada özünü göstərir? Heç yerdə. Düşünürəm ki, islahatlar bu sahələri əhatə edə bilər", -deputat bildirib.