Media-icmal 20.12.18

Ölkədə səhiyyənin inkişaf göstəriciləri, mülkiyyətçilik hüquqlarının müdafiə səviyyəsi, neft bazarındakı qiymətlərə baxış və s. məsələlər bugünki (20 dekabr, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındadır...

Tibb obyektləri-sağlamlığa diqqət göstəriciləri

"Azərbaycan" qəzeti "İnsanların sağlamlığı dövlət üçün ən əsas vəzifədir" sərlövhəli məqalədə ölkədə səhiyyə sahəsindəki vəziyyəti dəyərləndirir.

Müəllif son illər bütün ölkə boyu müxtəlif təyinatlı tibb müəssisələrinin tikilərək istifadəyə verildiyini, sovet dönəmindən qalan, fiziki cəhətdən köhnəlmiş 10-larla tibbi xidmət yönümlü binaların təmir edilərək istismara qaytarıldığını bildirir.

"Azərbaycan Prezidentinin tapşırıq və tövsiyələri baxımından bunlar və digər tədbirlərin həyata keçirilməsi, habelə səhiyyə sahəsindəki islahatlar bir məqsədə xidmət edir: Azərbaycan vətəndaşları sağlam olsunlar, sağlam yaşasınlar, yüksək səviyyəli tibbi xidmət ala bilsinlər və s", deyə müəllif bu fəaliyyətin mahiyyətini xüsusi vurğulayır.

Müəllif Prezident İlham Əliyevin və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın iştirakı ilə bu günlərdə açılışı edilən Səhiyyə Nazirliyinin Bakıdakı Elmi-Tədqiqat Tibbi Bərpa İnstitutunun yenidən fəaliyyətə başlamasını belə nümunələrdən biri adlandırır.

Müəllif bu tibb müəssisəsinin Azərbaycanın tibb sahəsində əhəmiyyətini obyektin açılışında çıxış edən dövlət başsısından sitat gətirməklə müəyyən edir:

"Bu gün biz Elmi-Tədqiqat Tibbi Bərpa İnstitutunun əsaslı təmirdən sonra açılışını qeyd edirik. Bu institutun Azərbaycanda xüsusi yeri vardır. Təxminən bir əsrə bərabər ömrü olan bu bərpa mərkəzi yenidənqurmadan sonra indi ikinci həyatını yaşayacaq. Həm təmir-tikinti işləri çox böyük peşəkarlıqla, zövqlə aparılıb, həm də burada quraşdırılan müasir avadanlıq, əlbəttə, xəstələrə ən yüksək səviyyəli xidmət göstərəcəkdir. Bu gün öz sağlamlığını bərpa etmək istəyənlər mütləq buraya gəlib şəfa tapacaqlar".

Yazı müəllifinin sözlərinə görə, bərpa və yenidənqurmadan sonra yaradılan şərait onu deməyə əsas verir ki, burada nəinki ölkə vətəndaşlarına, hətta xarici ölkə vətəndaşlarına da yüksək səviyyədə tibbi xidmət göstərmək mümkündür.

Müəllif tibb sahəsinə olan diqqəti insanların sağlamlığının Azərbaycan dövləti üçün ən əsas vəzifə olmasının gösəricisi sayır və son 15 ildə ölkədə 650-yə yaxın tibb müəssisəsinin tikilməsi və ya təmirinin təsadüfi olmadığını bildirir: "...səhiyyə sahəsindəki islahatlar, qoyulan investisiyalar bir məqsədi güdür ki, Azərbaycan vətəndaşları sağlam olsunlar, Azərbaycanda yüksək səviyyəli tibbi xidmət ala bilsinlər. Bildiyiniz kimi, son illər bütün ölkə üzrə 5 milyondan çox Azərbaycan vətəndaşı hər il pulsuz tibbi müayinədən keçir və aşkar edilən xəstəliklər müalicə olunur. Azərbaycan nadir ölkələrdəndir ki, belə genişmiqyaslı sosial layihə icra edilir. Xüsusilə, nəzərə alsaq ki, hər bir yerdə müayinədən keçmək üçün şərait var və 5 milyondan çox insanın bu imkanlardan istifadə etməsi bizim siyasətimizin qələbəsidir".

Adı olub, özü olmayan

"Oxu.az" saytında isə "Fazil Mustafa: Yeni binaların sakinlərinin 70 faizinin mülkiyyət sənədi yoxdur" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Sayt Azərbaycanda vətəndaşların mülkiyyət hüququ və bu hüququn nə dərəcədə gerçək olması barədə Milli Məclisin deputatı Fazil Mustafanın düşüncələrinə yer verir.

Deputat deyir ki, yaşayış və qeyri-yaşayış sahələri Bakı şəhərində dörd kateqoriya bölgüsü ilə qiymətləndirilir, amma mənzillərin harada yerləşməsindən asılı olmayaraq, binanın idarəçiliyini əlində saxlayan şəxslər və ya qruplar istədiyi kommunal qiymətləri öz istədikləri kimi müəyyənləşdirirlər: Onlar istədiyi məbləğdə qarajlara qiymət qoyur, ödənən vəsait əvəzində isə keyfiyyətli xidmət də göstərmirlər".

Deputat hesab edir ki, belə münasibət nəticəsində bu özbaşınalığın ən böyük zərbəsi vətəndaşlara dəymiş olur.

F.Mustafaya görə, burada vəziyyətdən çıxış yolu şəhər ərazisinin hər kateqoriyası üzrə Tarif Şurasının maksimum kommunal xərclərin məbləğini müəyyən etməsidir ki, insanlar əvvəlcədən öz büdcələrinin imkanlarını ölçüb-biçə bilsinlər.

Deputat daha bir narazılıq doğuran məqam kimi qaraj yerləri kimi satılan məkanların qiymətlərinin bahalığını göstərir: "Qarajları elə baha qiymətə satırlar ki, insanların almaq imkanı olmur və çox vaxt boş qalır".

F.Mustafa deyir ki, buna görə də əksəriyyət sakinlər avtomobilləri binanın həyətində saxlayırlar, bu isə vətəndaşların hərəkətini məhdudlaşdırır, istirahət imkanlarını heçə endirir.

Deputata görə, özbaşınalıq təkcə bununla bitmir, vətəndaşın mülkiyyətçi hüququ pozulmaqda davam edir: "Bakıda inşa edilən binaların sakinlərinin 70 faizi mülkiyyət sənədinə sahib deyil, halbuki, bütün mədəni ölkələrdə mənzilin pulunu ödədinsə, artıq rəsmi mülkiyyətçi olmaq sənədini verməlidirlər".

F.Mustafa vurğulayır ki, 10 illərlə bina dövlətə təhvil verilmir deyə vətəndaş adi alqı-satqı əməliyyatı etməkdən belə məhrum olur.

Deputat vurğulayır ki, bunun ən pisi də mülkiyyətçilərin hüquqlarını qoruyacaq heç bir mexanizmin olmamsıdır.

Düşən neft qiyməti, azalan gəir

"Modern.az" saytı "Neft ucuzlaşır - Bəs biz nə edəcəyik?" sərlövhəli məqalədə verilən suala deputat Vahid Əhmədovla cavab axtarır.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, artıq bir neçə gündür dünya birjalarında neftin qiyməti ucuzlaşmaqda davam edir: "Dekabrın 18-dən başlayaraq, "Azeri Light" markalı neftin bir barelinin qiyməti 0,81 dollar ucuzlaşaraq 61,21 dollar olub. London birjasında "Brent" markalı neftin bir barelinin qiyməti 1,08 dollar geriləyərək 58,53 dollar, Nyu-York birjasında "Light" markalı neftin bir barelinin qiyməti isə 0,99 dollar ucuzlaşaraq 48,89 dollara enib".

Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Vahid Əhmədov isə neftin qiymətdən düşməsinin heç də ürəkaçan olmadığını deyir: "Qiymətlərin ucuzlaşması neft gəlirlərinin azalmasına səbəb olur. Əlbəttə ki, bu da iqtisadiyyatımız üçün müsbət hal deyil. Doğrudur ki, dövlət büdcəsində neftin 1 barrelini 60 dollardan götürmüşük. Amma "Büdcə sistemi" haqqında qanuna dəyişiklik edildiyindən, neftin qiymətinin ucuzlaşmasının təsirinin çox olması gözlənilmir".

Deputat neft qiymətlərinin 60 dollar və daha yuxarı həddə olmasını arzuedilən sayır: "Məsələ burasındadır ki, əvvəllər neft qiyməti birjalarda həll olunurdu, amma indi tələb və təklifə baxan yoxdur. Amerika öz neftini dünya bazarlarına çıxarmaqda davam edir. Baxmayaraq ki, neft hasilatının azaldılması ilə bağlı qərar qəbul edilib. Amerika amili və s. vasitələr neftin qiymətinin ucuzlaşmasına hesablanıb. Hazırda neft qiymətləri tələb-təklifdən daha çox siyasi amillərdən asılıdır".

V.Əhmədova görə, dünya bazarında hazırki neft qiymətlərinin qalıcı olub-olmayacağı ilə bağlı konkret fikir demək də çətindir və bunun da səbəbi neftin qiymətinin siyasi alətə dönməsidir.

Bundan iərli gələrək, deputat deyir ki, qabaqcadan proqnoz vermək çox çətindir, amma neft qiymətləri ucuzlaşdıqca Azərbaycanın gəlirlərinin azalması faktdır: "Bu isə iqtisadiyyat üçün yaxşı nəsə vəd etmir. Bildiyiniz kimi, 2019-cu il üçün çox ciddi layihələrin gerçəkləşməsi nəzərdə tutulub. Bütün bunların reallaşması üçün isə neft qiymətlərinin yüksək olması mütləqdir. Neft qiymətlərinin aşağı düşməsi neft ixrac edən ölkələrin gəlirlərinin azalmasına təsir edən amillərdən biridir".

Büdcəyə yenidən baxıla bilməsi haqda danışan V.Əhmədov xatırladıb ki, "Büdcə sistemi" haqqında qanun qəbul olunub: "Qanuna görə, problem yaranarsa, Dövlət Neft Fondundan əlavə transfertlərin edilməsi nəzərdə tutulub. Bu ilk dəfə olaraq, məhz bu qanunda nəzərə alınıb. Amma, təbii ki, neft ixrac edən bir ölkə kimi biz istərdik ki, neft qiymətləri yüksək olsun".