Media-icmal 22.08.18

Qurban bayramının mahiyyəti, lirə və rublun dəyərsizləşməsinin Azərbaycanın maliyyə məkanna təsiri, kolbasa sənayesindıki durum və s. məsələlər bu günkü (22 avqust, 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Həqqə sədaqət bayramı

"Azərbaycan" qəzeti "İslam dünyasının əziz bayramı" sərlövhəli məqalədə Qurban bayramının mahiyyətini və islam dünyasında yerini dəyərləndirir.

Müəllif məqaləni Qurban bayramı ilə bağlı dövlət başçısı İlham Əliyevdən sitat gətriməklə başlayır: "Bu mübarək bayram bütün dünya müsəlmanlarının mənəvi-ruhi birliyini, əməlisaleh insanların Tanrı sevgisini və haqq-ədalət naminə hər cür fədakarlığa hazır olmalarını təcəssüm etdirir".

Müəllif deyir ki, quarban kəsmək mərasiminin tarxi qədimdir və bu mərasim hər üç səmavi dində, yəni, iduaizmdə, xristanlıqda və islamda əksini tapır: "İslamın bərqərar etdiyi Qurban bayramı isə bəşəriyyətin həyatında tamamilə yeni səhifə açdı, Allahın yaratdığı ən kamil məxluqa - insana bir vaxtlar bəslənmiş vəhşi münasibətə son qoydu".

Müəllif dini kitablarda əksini tapan mətnlərə əsasən bu bayramın əsasını İbrahim peyğəmbərin yuxuda oğlunu qurban kəsdiyni görməsilə bağlı olduğunu bildirir.

Yazı müəllifi deyir ki, əslində İbrahim peyğəmbər bununla həqq qarşısında imtahanda olub, elə İbrahim peyğəmbərin övladını qurban gətirməsinə əvəz olaraq qurban kəsmək üçün iki qoç göndərib.

Müəllif vurğulayır ki, bu əhvalat "Qurani-Şərif"də də əksini tapır və Həqq-Təala peyğəmbərin sədaqətinə cavab olaraq bildirir: "Ey İbrahim! Artıq sən röyanın düzgünlüyünü (Allah tərəfindən olduğunu) təsdiq etdin (Sənə yuxuda nə əmr olunmuşdursa, onu yerinə yetirdin. Allah sənə lütf edərək oğlunun yerinə bir qoç kəsməyi buyurur). Biz yaxşı iş görənləri belə mükafatlandırırıq" (Quran, Saffat, 104-105)".

Müəllif bu əhvalatın mahiyyəti barədə deyir ki, bu həm Allaha bağlılıq, həm də Allah yolunda fədakarlığa hazır olmaq mərhələsi idi.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, qurban kəsmək Allaha xoş gələn əməllərdəndir və hər bir müsəlman qurban kəsərək Tanrıya yaxınlığını, sədaqətini bir daha sübut edir.

Müəllif deyir ki, bu bayramın daha gözəl bir xüsusiyyəti dini ayrı-seçkiliyə yol verməməsi, yəni, başqa dinə mənsub olanların da bu bayramdan yararlanması imkanıdır. Qurbanlığın məğzi də elə ondan ibarətdir ki, insanlar Tanrıya xoş gələn belə bir əməli icra edirlər.
Qurban bayramı müsəlman dünyasında əsl təntənəyə çevrilir, insanlara birlik, həmrəylik, şəfqət, xeyirxahlıq duyğuları aşılayır.

Lirə, rubl düşür, Azərbaycanda dollara tələbat artır

"Strateq.az" saytında isə "Lirənin ucuzlaşması və rublun büdrəməsi Azərbaycanda dollara tələbi yüksəldir" -İqtisadçıdan yeni proqnozlar" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Sayt Türkiyə milli valyutası lirənin və Rusiya rublunun bir müddətdir ki, dollara nisbətdə dəyər itirməsi fonunda bu faktın Azərbaycan maliyyə məkanına təsiri barədə iqtisadçı-ekspert Vüqar Bayramlının düşüncələrinə yer verib.

V.Bayramlı bildirir ki, region ölkələrində valyutaların düşməsindən sonra qlobal valyuta bazarında da dəyişikliklər müşahidə olunur: "Ankara "1 dollar 6 Türkiyə lirəsi" məzənnəsini qoruyub saxlamağa çalışsa da, bunun asan olmayacağı aydındır. Belə görünür ki, həm Ağ Evdə, həm də Ağ Sarayda fərqli əhval-ruhiyyə var".

Ekspert hesab edir ki, ABŞ-la Türkiyə arasındakı gərginlik artarsa, lirə yenidən təzyiqlə üzləşəcək.

V.Bayramlıya görə, bu mənada Rusiya rublu da yaxşı durumda deyil: "Amma Kreml "rubla yenidən daha pis günləri yaşatmamaq" üçün mövcud iqtisadi və psixoloji alətlərdən faydalanmağa çalışır. Bununla belə, rublun başı üzərindən "qara buludlar"ın çəkildiyini söyləmək tezdir".

Dollara gəlincə ekspert deyir ki, rəsmi Vaşiqnton "ucuz dollar, böyük ixrac" yanaşmasını aktual saydığı üçün dolların kəskin bahalaşmasına maraq göstərmir və bu fonda avronun yenidən möhkəmlənməsi mümkün görünür.

V.Bayramlı vurğulayır ki, qlobal və regional valyuta bazarındakı dəyişikliklər manata da psixoloji təsir göstərir: "Lirənin ucuzlaşması və rublun büdrəməsi Azərbaycanda ötən həftə dollara tələbi yüksəltdi. Xarici valyutalara tələb nisbətən azalsa da, yenə də əvvəlki aylarla müqayisədə yüksəkdir. Öncədən proqnozlaşdırdığımız kimi, bu ayın sonunadək dollara tələb yüksək olaraq qalacaq.

Belə görünür ki, Mərkəzi Bank sabit məzənnə kursunu davam etdirməyə çalışır".

Ekspert hesab edir ki, Rusiyada rublun vəziyyəti Mərkəzi Bankın gələcək valyuta siyasətinə korrektələr gətirə bilər, belə ki, neftin qiyməti manatın məzənnəsi üçün vacib olsa da, Azərbaycan aqrar məhsullarının 90, ümumi qeyri-neft ixracatının 34 faizinə sahib olan Rusiya valyutasının dəyəri az əhəmiyyətli deyil.

V.Bayramlıya görə, qeyri-neft ixracatındakı müqayisəli üstünlüklərinin qorunub saxlanması üçün Azərbaycan neftdən kənar sektorlar üzrə əsas ticarət tərəfdaşlarının valyutaların vəziyyətinin nəzərə almalıdır.

Ekspertə görə, bütövlükdə, noyabrın ikinci yarısından başlayaraq ilin sonunda dollara tələbin yenidən yüksələcəyi gözlənilir.

80 faizi nəzarətsiz olan kolbasa sexləri

"Müsavat.com"da isə "Içində insan əti aşkarlanmış kolbasalar Azərbaycana gətirilə bilər -iddia" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif mövzunun aktuallığına səbəb kimi Moskva yaxınlığındakı "Mortadel" ət kombinatında istehsal edilən kolbasaların tərkibində insan əti aşkarlanması haqda məlumatları göstərir.

Müəllif deyir ki, Rusiya Tibb Elmləri Akademiyasının Qida İnstitutunun alimləri həmin kombinatdakı ət məhsullarının tərkibində insan əti olduğu qənaətinə gəliblər: "İnsan əti nümunələri iki növ kolbasada - "Kral" və "Dənəvər servalat"da tapılıb. Ekspertlər kolbasanın tərkibinə insan ətinin təsadüfən düşməsi ehtimalını istisna ediblər. Kolbasaların tərkibinə kimsəsiz meyitlərin əti vurulduğu ehtimal edilir".

Bu məlumatdan irəli gələrək müəllif Azərbaycan kolbasa sənayesində vəziyyəti Azad İstehlkaçılar Birliyinin (AİB) sədri Eyyub Hüseynovla dəyərləndirir.

AİB sədri hesab edir ki, Rusiyada kolbasalarda aşkarlanan insan əti Azərbaycanda istehsal olunan kolbasalarda da müəyyən oluna bilər: "Yoxlama yoxdur, Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi işə indi başlayır. Belə bir şəraitdə hətta yerli istehsalda (bir neçə kolbasa sexi istisna olmaqla) da belə hala rast gəlinə bilər. Kolbasa istehsal edən yerli şirkətlərdən bir neçə müəssisə "Halal" sertifikatı alsa da, 80 faizinə ciddi nəzarət yoxdur".

E.Hüseynov hesab edir ki, belə nəzarətdən kənar yerlərdə təhlükəli kolbasalar istehsal oluna, xaricdən gələn kolbasalarda böyük problem yaşana bilər.

AİB sədri deyir ki, belə kolbasaların istehsalında hətta insan ətindən də təhlükəli kimyəvi elementlərdən istifadə edirlər, onların gözəl ətri və dadı olur, amma əslində kimyalaşmış məhsullardır.

E.Hüseynov Azərbaycanda 20-yə yaxın kolbasa istehsalçıları olduğunu, bir çoxunun nəzarətdən kənar şəkildə harada gəldi, necə gəldi, nədən gəldi, kolbasa istehsal etdiyini və satdığını deyərək bunları təhlükəli kolbasalar adlandırır.

AİB sədri Rusiyada aşkarlanmış mal partiyalarının Azərbaycana gətirilməsini də istisna etmir və bundan çıxış yolu kimi istehlakçıların ölkə daxilində istehsal olunan kolbasa məhsullarına üstünlük verməsini göstərir.

E.Hüseynov deyir ki, azad bazar iqtisadiyyatı, biznesə toxunulmazlıq şəraitində təhlükəli kolbasalar və s. məhsullar əmtəə bazarında var.