Media-icmal 22.09.17

Dövlət başçısı İlham Əliyevin BMT 72-ci sessiyasındakı çıxışının dəyərləndirilməsi, ət və ət məhsullarının bahalaşması, Azərbaycan-Avropa İttifaqı arasında sazişin imzalanmasının ləngidilməsi bugünkü (22 sentyabr, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Növbəti diplomatiya qələbəsi

"Azərbaycan" qəzeti "İlham Əliyevin növbəti beynəlxalq qələbəsi" sərlövhəli (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=130374) məqalədə prezidentin ABŞ səfərinin nəticələrini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Nyu Yorkda keçirilən BMT Baş Assambleyasının 72-ci sessiyası Azərbaycan dövlətinin xarici siyasətinin, xüsusilə prezident İlham Əliyevin uğurlu diplomatiyasının növbəti parlaq səhifəsi kimi tarixə yazıldı: "Əlbəttə ki, Azərbaycan prezidentinin cəsarətli çıxışı, BMT kimi nüfuzlu qurumun ali kürsüsündən beynəlxalq təşkilatlara və dünya ictimaiyyətinə etdiyi müraciət mühüm amil kimi dəyərləndirilməlidir".

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı İlham Əliyevin BMT ali tribunasından çıxışını Qarabağ münaqişəsində son durum və Azərbaycanın uğurlu inkişafı kimi iki cəhətə ayırmaq olar.

Müəllif Qarabağ probleminə münasibətdə erməni tərəfin dövlətlərin ərazi bütövlüyü prinsipini gözardı edərək, yalnız xalqların öz müqəddratını təyin etməsi prinsipini əsas götürməsi mövqeyini İ.Əliyevin arqumentlərlə alt-üst etdiyini nəzərə çatdırır.

Müəllif xatırladır ki, İ.Əliyev çıxışında BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin bəzi ölkələrə münasibətdə bir neçə saata icra olunduğunu, amma Ermənistanın işğal etdiyi Azərbaycan ərazilərini boşaltması haqda qətnamələri 24 ildir ki, icra etməməsinə loyal münasibəti ikili standartın nəticəsi aldandırıb.

Məqalədə vurğulanır ki, İ.Əliyev münaqişənin sülh yolu ilə həllinə Azərbaycanın sadiq qaldığını deyib, Ermənistanın hərbi təxribatı davam edərsə, BMT-nin xartiyasına uyğun öz vətəndaşlarını qoruyacaq və lazım gələrsə, təcavüzkarı 2016-cı ilin aprelində olduğu kimi yenidən cəzalandıracağını vurğulayıb.

Müəllif vurğulayır ki, ölkənin inkişafı ilə bağlı dövlət başçısı deyib ki, Azərbaycan müasir, sabit və demokratik dövlətdir, demokratiyanın inkişafı və insan hüquqlarının müdafiəsi hökumətin əsas prioritetlərindəndir, ölkədə bütün fundamental azadlıqlar, o cümlədən ifadə, mətbuat, yığıncaq və dini azadlıqlar tam şəkildə təmin edilir.

Müəllif vurğulayır ki, dövlət başçısı son 14 ildə ölkənin sosial-iqtisadi inkişafı, regionun qüdrətli dövləti kimi həyata keçirdiyi layihələr və xüsusilə "Cənub" qaz dəhlizi, "Şərq-Qərb" və "Cənub-Şimal" nəqliyyat dəhlizləri layihəsi barədə danışıb.

Müəllif İlham Əliyevin çıxışında "xalqın xoşbəxtliyi yalnız azad və müstəqil olduqda, ölkənin taleyi öz xalqının əlində olduğu, müstəqil siyasət aparan müstəqil ölkədə yaşaması" mövqeyini Azərbaycanın 25 illik müstəqillik səlnaməsinin inkaredilməz gerçəkliyi adlandırır.

Ətin qiymətinin bahalaşmasının səbəbləri

"Yeni Müsavat" qəzetində dərc edilən "Azərbaycanda ətin qiyməti niyə bahalaşır?" sərlövhəli məqalədə müəllif ətin bahalaşmasının səbəblərini araşdırır.

(http://musavat.com/news/azerbaycanda-etin-qiymeti-niye-bahalasir_469734.html).

Müəllif deyir ki, ölkədə ət və ət məhsullarının qiyməti ifrat həddə bahalaşıb, eyni zamanda bu məhsulların idxalında kəskin artım baş verir.

Müəllif Dövlət Gömrük Komitəsinin açıqlamalarına istinadən deyir ki, bu ilin 8 ayında ət idxalı ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə çəki ifadəsində 67%-dək, dəyər ifadəsində isə 2 dəfədən çox artıb: "Əgər ötən ilin yanvar-avqustunda xaricdən 16,9 min ton ət gətirib buna 20,4 milyon dollar xərcləmişdiksə, bu il 28,2 min ton ət alıb, 43 milyon dollara yaxın vəsait sərf etmişik".

Müəllifə görə, qiymət bahalaşmasının ən əsas səbəbi heyvanların qidalanmasında əsas yer tutan ot və ot bağlamalarının bahalaşmasıdır.

Yazı müəllifi hesab edir ki, builki hədsiz quraqlıq şəraitində heyvandarlar əvvəlkindən xeyli az ot və yonca əldə edə biliblər və bu azalmaya daha bir səbəb son illərdə biçənək sahələrinin böyük bir hissəsinin əkin altına salınmasıdır.

Müəllif deyir ki, əhalinin bütün əsas növ ərzaq məhsulları ilə daxili istehsal hesabına təmin olunması rəsmi Bakının əsas prioritetlərindən biri olsa da bir çox məmurlar buna əməl etmirlər: "Lakin xüsusilə yerli məmurlar bu çağırışları görməzdən gələrək, bütün güclü əkin sahələrini heyvandarlığın sıxışdırılması hesabına genişləndirilməsinə yönəldiblər. Heyvandarlıqla məşğul olan fermerlərin etirazları hələlik heç bir fayda vermir".

Müəllif deyir ki, nəticə heç də ürəkaçan deyil, belə ki, hələ payız gəlməmiş yonca bağlamasının biri 4-5 manat arasında dəyişir və aydındır ki, yemin bu qiyməti fermeri əti, südü, yunu, pendiri və s. baha satmağa məcbur edir.

Müəlif deyir ki, yerli istehsalın azalması, yaxud qiymətlərin bahalaşması istər-istəməz xaricdən idxalı stimullaşdırır, bu isə irihəcmli vəsaitlərin xaricə axması, həm də yerli istehsalın tənəzzülə doğru getməsi ilə nəticələnir.

Müəllif nəzərə çatdırır ki, ət idxal edilən ölkələrin əksəriyyətində qiymətlər xeyli ucuzdur, Ukraynada əla növ mal ətinin kiloqramı 3,4 dollara, şaqqalanmış halda kiloqramı 2,4 dollara təklif olunur.

Müəllif vurğulayır ki, ucuz qiymətə alınıb gətirilən xarici məhsul isə bahalı yerli istehsalı bazardan rahatlıqla sıxışdırıb çıxara bilir.

Müəllif xəbərdarlıq edir ki, idxal belə sürətlə artsa, bu ölkədə heyvandarlıq sahəsində böyük problemlər yaradaraq əhalini idxaldan asılı hala salacaq.

Sazişin imzalanması ləngidillir

"Azadlıq.info" "Hakimiyyət niyə öhdəlik götürmək istəmir?" sərlövhəli məqalədə (https://www.azadliq.info/202780.html) müəllif Azərbaycanla Avropa İtiifaqı arasında tərəfdaşlığa dair sazişin imzalanmasının yubadılmasını müzakirəyə çıxarır.

Müəllif Azərbaycan hökumətinin demokratiya və azadlıq prinsiplərindən uzaq olmaq istədiyini deyir və ölkədəki sosial-iqtisadi vəziyyətin böhranlı olmasını, dövlətin nüfuzunun getdikcə zəifləməsini, bütün proqnozların tənəzzül işarəsi göstərməsini bunun nəticəsi sayır.

Müəllif xatırladır ki, amma bəzən hökumət Avropa İttifaqı və ABŞ-la isti münasibətlərdən bəhs edir, səbəbini isə belə aydınlaşdırır: "Hökumət də başa düşür ki, demokratik dünyaya dirsək göstərmək daha ağır nəticələr yarada bilər və buna görə də zaman-zaman Avropa İttifaqı ilə əməkdaşlıqdan, ABŞ-la isti münasibətlərdən dəm vururlar" .

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı İlham Əliyev bir müddət əvvəl Avropa İttifaqı ilə saziş imzalanacağı və Azərbaycan tərəfin bu prosesdə maraqlı olması bəyanatı səsləndirib.

Amma müəllif xarici işlər nazirinin müavini Mahmud Məmmədquliyevin son açıqlamasına istinadən deyir ki, hökumət saziş imzalamaqda yenə də tərəddüd içindədir: "Hazırda Avropa İttifaqı ilə yeni saziş üzrə sənədin hansı mərhələdə olduğunu demək çox çətindir. Biz tələsmirik. Hər iki tərəfin mövqeyi var. Onları uzlaşdırmaq lazımdır. Bu, bir hüquqi sənəddir. Gec olsun, amma keyfiyyətli olsun. Sənəd çərçivəsində siyasi məsələlər də müzakirə olunur. Sənəddə Azərbaycanın müstəqilliyi, suverenliyi, ərazi bütövlüyü, sərhədlərin toxunulmazlığı öz əksini tapıb. Bu ilin sonuna kimi bu saziş imzalana bilməyəcək. Bu, yalnız o halda baş verə bilər ki, biz onların dediyi hər şeyi qəbul edək. Amma bu düzgün olmaz".

Müəllif rəsmi Bakının bu mövqeyini hökumətin ənənəsinə sadiq qalaraq siyasi öhdəliklərdən kənar qalmaq üçün vaxtı uzatması, bütün əməkdaşlığı ancaq iqtisadi məsələlər üzərində qurmağa çalışması kimi dəyərləndirir: "Təbii ki, avtoritarizmə könül vermiş hökumət demokratiyadan qaçmaq üçün sona qədər israr edəcək. Hökumət başa düşür ki, bu kimi sazişlərin imzalanması siyasi məhbus məsələsindən tutmuş, şəffaf seçkiyə qədər bütün sahələrdə müsbət addımların atılmasını zəruri edəcək".

Müəllif deyir ki, Avropa İttifaqı ilə imzalanacaq sazişin şərtlərində Azərbaycanın milli maraqlarına, ərazi bütövlüyünə heç bir təhdid yoxdur, hökumət şəxsi maraqlardan çıxış edir və bu günə qədər aparılan antimilli siyasəti davam etdirmək istəyir.

Müəllifə görə, yalnız talançılıq, saxtakarlıq üzrə ixtisaslaşmış bir hökumət üçün isə belə bir sınaq qarşısında olmaq təhlükəli görünür.