Media-icmal 27.11.17

Ölkə iqtisadiyyatının davamlı inkişafı, sürücülərin cərimələnmələri və 2018-ci il dövlət büdcəsinə baxış bugünki (27 noyabr, 2017-ci il) medianın aparıcı mözvuzlarıdır...

Davamlı inkişaf modeli

"Azərbaycan" qəzeti "Yeni inkişaf konsepsiyası davamlı yüksəlişin möhkəm təməlidir" (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=134615) sərlövhəli məqalədə son 14 ildəki iqtisadi nəticələri dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, iqtisadi qüdrətinə görə Azərbaycan Cənubi Qfqazın lider dövlətidir.

Məqalədə bu iqtisadi nəticənin əldə edilməsində dövlət başçısı İlham Əliyevin xüsusi rolu olması ayrıca vurğulanır: "Prezident İlham Əliyevin yeni iqtisadi strategiyasına əsasən, ölkənin milli inkişaf modeli formalaşdırılmış, bu modelin yeni qlobal çağırışlara uyğunlaşdırılmaqla tətbiqi bütün sahələrdə əsaslı müsbət dəyişikliklərə, böyük nailiyyətlərə yol açmış, gələcək tərəqqi üçün möhkəm təməl yaratmışdır".

Müəllif deyir ki, aparılan islahatlar, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, biznes mühitinin yaxşılaşdırılması və s. tədbirlər iqtisadiyyatın davamlı inkişafını təmin edir.

Müəllif 2003-cü il ilə müqayisədə valyuta ehtiyatlarının 26,2 dəfə artaraq 42 milyard dollar səviyyəsinə çatmasını, 2004-2017-ci illərdə iqtisadiyyata 225 milyard dollar investisiya yatırılmasını, bunun 107,2 milyard dollarının xarici investisiya olmasını davamlı iqtisadi inkişafın göstəriciləri kimi təqdim edir.

Müəllif deyir ki, 2016-cı ilin dekabrında imzalanmış "Milli iqtisadiyyat və iqtisadiyyatın əsas sektorları üzrə strateji yol xəritələri" kənd təsərrüfatından sənayeyə qədər iqtisadiyyatın bütün sahələrinin inkişafını nəzərdə tutur.

Məqalədə vurğulanır ki, siyasi və makroiqtisadi sabitlik, investorların hüquqlarının müdafiəsi Azərbaycanı xarici investisiyalar üçün cəlbedici ölkələrdən birinə çevirib.

Azərbaycanın investisiya ixracatçısı olduğunu deyən müəllif bunun səbəbi kimi davamlı iqtisadi inkişafı, maliyyə imkanlarının artmasını, özəl sektorun inkişafını göstərir.

Müəllif ixracın genişləndirildiyini deyərək, bu ilin yanvar-oktyabr aylarında qeyri-neft sektoru üzrə ixracın 1 milyard 219 milyon dollar həcmində olduğunu vurğulayır.

Müəllif deyir ki, keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2017- ci ilin 10 ayında qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 23 faizdən çox artıb.

Yazı müəllifi deyir ki, Azərbaycanın əldə etdiyi uğurlar beynəlxalq təşkilatların və maliyyə institutlarının hesabatlarında da mütəmadi əksini tapır.

Müəllifə görə, bütün bunlar göstərir ki, Prezident İlham Əliyevin innovasiya əsaslı inkişaf modeli ölkə iqtisadiyyatının davamlı inkişafını təmin edir.

Formal büdcə müzakirələri

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Dövlət büdcəsi-2018: neftə çox, ehtiyacı olanlara az qayğı" sərlövhəli məqalə diqqəti cəlb edir.

(http://www.novoye-vremya.com/w112441/.../#.Whqj5Upl_IU)

Müəllif deyir ki, 2018-ci il dövlət büdcəsi layihəsi parlamentdə qəbul edildi, amma xalqın sosial problemlərinin həlli bu sənəddə əksini tapmır.

Müəllif hesab edir ki, bu müzakirələr özü də formaldır: "Buna görə də müzakirələr nəticədə layihəyə hər hansı ciddi dəyişikliklərə səbəb olmadı. Deputatlar özləri də prosesə ciddi yanaşmırlar, hökumətin təklifini dəstəkləməyə hazır olurlar".

Müəllif deyir ki, Dövlət Neft Fondundan transfertlər (45,8%), Vergilər Nazirliyi (39,3%) və Dövlət Gömrük Komitəsi xəttilə daxilolmalar (12,1%) gələn ilki büdcənin əsas mənbələridir.

Məqalədə deyilir ki, hökumət gələn il inflyasiyanın təkrəqəmli, iqtisadi artımın olmasına əsas kimi sistem islahatlarının davam etməsini, bank sektorunun sağlamlaşdırılmasını göstərir.

Müəllif deyir ki, 2018-ci il dövlət büdcəsində dövlət investisiya xərclərinin artması büdcənin xərclər bölməsində ən ciddi artımdır: "İnvestisiya xərclərinin artmasının səbəbi dünya bazarında neftin qiymətinin nisbi bahalaşmasıdır və bu, Azərbaycana valyuta ehtiyatlarını artırmağa imkan verib".

Müəllif vurğulayır ki, sabit inkişafın şərtlərindən biri kimi bank sektorundakı problemlərin həlli göstərilir, amma bu problemlər hələ də həllini tapmayıb.

Müəllif deyir ki, hökumət nümayəndələrinin islahatların uğurla getməsi və qeyri-neft sahəsinin inkişafı barədə dediklərilə gerçəkilik arasında ziddiyyət var: "Bu "uğur"lar fonunda keçən il ilə müqayisədə bu il Dövlət Neft Fondundan büdcəyə transfert artıb və büdcə gəlirlərinin 46%-ni təşkil edir. Ölkənin neftdən asılılığı əvvəlki kimi çox yüksəkdir".

Yazı müəllifi büdcənin sosial mahiyyətli olması haqda deyilənləri real, bu sahədə xərclərin cəmi 2,2% artmasını əhəmiyyətli saymır, inflyasiyanın sürətilə sosial sahədəki artımın müqayisəyəgəlməz olduğunu bildirir.

Müəllif deyir ki, sosial xərclər 2017-ci ildəki kimi aşağı həddədir, hamının ümid etdiyi məcburi tibbi sığorta 2018-ci ildə də tətbiq olunmayacaq, üstəlik səhiyyəyə ayrılan xərclər azaldılıb.

Müəllif vurğulayır ki, hökumət deputat Əli Məsimlinin yaşayış minimumunun hesablanması metodikası köhnəldiyi üçün dəyişdirilməsi barədə təklifini də qəbul etməyib, rəsmilər isə indiki hesablamanın müasir satndartlara uyğun olduğunu deyirlər.

Yazı müəllifi deyir ki, Ə.Məsimlinin ehtiyac meyarlarının yaşayış minimumu səviyyəsinə qaldırılması təklifi də dəstək almayıb, hətta deputatlar yaşayş minimumunun bu ildəki kimi 116 manat həcmində qalmasının səbəbilə belə maraqlanmayıblar.

Belə getsə

"Azadlıqinfo.az" "Defis qaralamaqla büdcəni ağartmaq olarmı?" sərlövhəli (https://www.azadliq.info/207360.html) məqalədə müəllif sürücülərin cərimə olunmalrını tənqid edir.

Belə ki, ölkənin Yol Polis Xidməti avtomobillərin nömrələri olan lövhələrdə defis işarəsinin olmamasına görə cərimə qərarı qəbul edib və müəllif yazır ki, buna görə son 13 gündə 133 nəfərdən çox sürücü cərimələnib.

Müəllif bu cərimənin özünü də uğursuzluq adlandırır və deyir ki, Azərbycanda "uğur" çoxdan itkin düşüb, hökumət dünyanın hər yerindən uğusuzluqları tapıb xalqa uğur kimi təqdim edir.

Müəllif ölkənin demokratik dünya ilə əməkdaşlıqdan imtinasını, bütün məhsulların bahalaşmasını, sürətli ixtisarları, günahsız insanları həbsə almağı, xarici borcu artırmağı uğursuzluqlar sırasında göstərir: "Uzun illərdir ki, bu "uzaqgörən siyasət" davam edir və əmək haqqını 10%, kommunal xərcləri 100%, ərzağı 50% bahalaşdırmaq yalnız bizim hökumətin "kəşfidir"".

Müəllif ironiya ilə deyir ki, hökumətin "uğur" göstəricisi bununla bitmir, son zamanlar "cərimə siyasəti" də uğurun bir forması kimi ortaya çıxıb: "Biz korrupsionerlərin cəzalandırılmasını, vəzifəsindən sui-istifadə edənlərin rədd olunmasını tələb edirik, hökumət günahsız adamların cəzalandırılmasına start verir. Büdcəni milyarder məmurların yox, kasıb xalqın cibiylə doldurmaq qərarı verilib".

Müəllif defis işarəsinə görə cərimələri yeni pozuntu növü axtararaq sürücünün cibinə girmək hesab edir və deyir ki, belə getsə, saçını yaxşı daramayan, alnında çapıq olan, ayaqqabısına toz yapışan sürücünü də cərimələyəcəklər.

Müəllif burada ayrı-seçkilik gördüyünü deyir və nədənsə bu cərimələrin məmur maaşıyla milyonluq villalar tikdirənlərin, holdinqlər yaradanların dəmir qapısını yox, kasıbın taxta qapısını döydüyünü bildirir.

Müəllifə görə bu, həm də ölkədən oğurlanan 150 milyard dolları Əlinin, Vəlinin, Məhəmmədin qəpik-quruşuyla sığortalamaq həvəsinə düşmək, 24 ildə bir korrupsionerin əməlində "nöqtə" tapa bilməyənlərin kasıb-kusubun avtomobilinin nömrəsində "defis" axtarmasıdır.

Müəllif qanunlara əməl olunmasını vacib saysa da, "defislə mübarizə"nin ölkə reallığında qeyri-ciddi göründüyü qənaətindədir: "Amma Azərbaycan reallığında belə hallar qeyri-ciddi görünür, gülüş hədəfinə çevrilir. Bu qədər qara nöqtənin əhatəsində defis islahatı aparmaq "fenomenal" hadisədir".

Amma müəllif hakimiyyətə "defis"lə büdcəni doldurmağın mümkünsüzlüyü xəbərdarlığı edərək rüsvayçı idarəçiliyə nöqtə qoymağı əsas saydığını bildirir.

Müəllifə görə, ölkənin imicindəki qara ləkələri ağartmadan, avtomobilin nömrəsindəki ağ defisləri qaraltmaq nəyi dəyişəcək ki...?--0--