Siyasət fəlsəfəsinin ahəngsizliyi

AKP sədri və dövlət başçısı Erdoğanın 2 ay əvvəl islamçı siyasətin ən təcrübəli iki şəxsindən biri olan Oğuzhan Asiltürkün evinə getməsini “köhnə seçici kütləsinə yenidən qapı aralama cəhdi” kimi qiymətləndirmişdik.

Bu cəhdin əvəzində nələrin qazanalıcağını o gün də təxmin etmək mümkün deyildi, hələ ki, bu gün də mümkün deyil. Buna baxmayaraq,AKP lideri özünün də gənc yaşda siyasətə atıldığı ancaq 1990-cı illərin axırında yolların tamamilə ayrıldığı mənşəyə həmləsini davam etdirir.

 Qurultaya hazırlıq ərəfəsində başda İstanbul olmaqla, bəzi vilayət təşkilatlarının sədrliklərinə cənab Erdoğanın da çıxdığı “milli düşüncə”(“dini düşüncə” mənasını daşıyır) içərisindən sədrlərin seçilməsi, iki ay əvvəl proqnozlaşdırdığımız kimi,iqtidar partiyasının var gücüylə islamçı təbəqəyə yönəldiyini göstərir.  Bunun əsas səbəbi-AKP yaradılarkən həlledici dəstək aldığı mərkəz sağ siyasətinin tamamilə çökməsi, 18 illik təkbaşına hakimiyyət dönəmində AKP-nin öz “burjuaziyasını”(burjuaziyanın klassk parametrlərinə əsla uyğun gəlmədiyinə görə, ”maliyyə  bazasını” demək daha doğru təsbit olacaqdır) yaradaraq cümhuriyyətin elanından sonra iş dünyasında önəmli dərəcədə söz sahibi olmuş sərmayənin bir qisminin ya çıxdaşına ya sərmayə bazarından çəkilməsinə və hətta ölkəni tərk etməsinə səbəb oldu.

“Manevr sahəsi böyük ölçüdə daralan o cinahın qapısını AKP 19 ildən sonra yenidən döyə bilmədiyinə görə islamçı siyasətin ənənəvi ideoloji bazasına yönəlmək əsas variantlardan biri olur. Ona görə növbəti qurultay ərəfəsində cənab Erdoğanın internet vasitəsiylə iştirak etdiyi vilayət konfranslarında islamçı təməli tərk etməmiş şəxslər önə çəkilir.

Bu addımın başqa bir səbəbi isə AKP-ni 4.5 ildən bəri qeydsiz-şərtsiz dəstəkləyən Milliyyətçi Hərəkat Partiyası ilə  təkcə “kürd məsələsi”nə münasibətdə yox,ümumiyyətlə,dünyaya baxışda və siyasi mənşədə heç bir ahəng yaradıla bilməməsidir. Çox yox, 7-8 il əvvəl MHP lideri Devlet Bahçeli iqtidar partiyasını özünün “bozqurdları” ilə hədələyəndə Erdoğan “Mən heyvanlarla yox,bəni-adəmlə gəzirəm”- deyə aşağılayıcı cavablar verərkən 1970-ci illərdəki 2 müvəqqəti koalisiya hökuməti və 1991-dəki seçki ərəfəsində yaradılan müvəqqəti ittifaqdan başqa bu iki partiyanın və siyasətə münasibətdə iki zidd fəlsəfənin bir gün iqtidar ittifaqında ola biləcəyini heç kim ağlına gətirməmişdi.

Bu ittifaqı siyasətin daxili dinamikası baxımından təhlil edənlər öz tərəddüdlərində  haqlı idilər (atası kimi yenidən Parisdə sürgün həyatı yaşamağa məcbur qalan  dostum Ahmet Nesin 4.5 il əvvəl bu ittifaq yaradılanda zarafatından qalmayaraq, “Devlet Bahçeli AKP-ni ələ keçirəcək”- demişdi ancaq proseslər zarafatcıl Nesini haqlı çıxardı).

Siyasi dünyabaxışlarda bir-biriylə qaynayıb qarışma yaşanmayınca AKP-nin seçici kütləsi kimi dövlət başçısı Erdoğanın da öz tərəfdarları arasındakı  bu narahatlığı görməməsi mümkün deyildi.

Türk siyasətinin  ən təcrübəli şəxsiyyəti və dövlət idarəçisi üçün hal-hazırda dövlətin idarəsi qədər partiyasının reytinqini yüksəltmək də həyati dərəcədə əhəmiyyətlidir və hələ ki nə vaxt keçiriləcəyi  məlum olmayan seçkiyə cənab Erdoğanın 1994-cü ildə İstanbulun bələdiyyə sədri seçilərkən nümayiş etdirilən əlbirliklə gedilməsi qarşıya məqsəd qoyulur. AKP-ni buna məcbur edən başqa bir faktor isə 20 il əvvəlki kadrların ya partiyadan ayrılması, ya yaşlanması və ya çox yorulması,bunların hamısından mühümü isə-siyasət vasitəsiylə əldə etməyi düşündükləri hər şeyi artıqlamasıyla əldə edərək səssizcə kənara çəkilməlidir.

1990-cı illərin həyəcanıyla əvvəlcə Necmettin Erbakanın,sonra isə Recep Tayyip Erdoğanın dalına düşən gənclərin mühüm qismi o vaxt məruz qaldıqları haqsızlıqların aradan qaldırılmadığını görərək mübarizədən uzaqlaşdı,daha zirək çıxan başqa qismi isə siyasi və maddi baxımdan təminatlar əldə edəndən  sonra ideallarının həyata keçdiyini düşündülər.

Bir neçə il əvvəl məlumat oxumuşdum ki,Yeni Azərbaycan Partiyası “İrəli” gənclər təşkilatının sədri ABŞ-a köçməyə qərar verib, bir növ, onun kimi bir durumdan söhbət gedir.Və maraqlıdır ki, cənab  Erdoğan yenidən qatı islamçı təməldə konsolidasiyaya yönələrkən bunu özünün yaratdığı AKP-nin yox, bir vaxtlar  yolları çox həm də çox küskün şəkildə ayırdıqları Saadet Partiyasının bazasında etməyi məqsədəuyğun görür.O bazanın seçki reytinqi təxminən 200 min səsdən ibarətdirsə, iqtidar partiyasına nə qazandıracaq,cənab Erdoğana nə qazandıracaq?

Türk milliyyətçiliyinin sünni islam tendensiyalı radikal partiyası ilə ittifaqın davam etməsi 18 ilin iqtidar partiyasına  nə qazandırar,pozulması neçəyə başa gələr?

Demokratik mühitdəki siyasi manevləri şərh etmək insanın üfqünü genişləndirir; o üfüqdə Ədalət Vəliyevi görməyib əhvalım pozulur...

Mayis Alizade