CESD: AİB-nin proqnozları real deyil

Asiya İnkişaf Bankı (AİB) Azərbaycanda ÜDM-in 2015-ci ildə 3%, 2016-cı ildə 2,8% artacağını gözləyir.

AİB-nin bu həftə dərc olunmuş “Asiyanın inkişaf icmalı”nda deyilir ki, “neft sektorunda daimi azalmaya baxmayaraq, ÜDM 2015-ci ildə 3,0%-dək artacaq  və 2016-cı ildə 2,8%-dək azalacaq.

Gözlənildiyi kimi, neftin qiymətinin artması ilə əlaqədar sənaye artımı 2015-ci ildə 2,5%, 2016-cı ildə 1,6% azalacaq.

İnfrastruktur üçün planlaşdırılan investisiyalar 2015 və 2016-cı illərdə qeyri-neft sektorunun artmasına yardım etməklə

neft sektorunda azalmanı kompensasiya etməlidir. Bununla belə, əgər neftin satışından əldə edilən gəlirlər büdcə  xərclərini gözlənildiyindən çox saxlaya bilərsə artım aşağı ola bilər.

Bank bildirib ki, fermerler üçün subsidiyalar kənd təsərrüfatının 2015-ci ildə 4,0%, 2016-cı ildə 5,0% artmasına kömək etməlidir. Bankın proqnozlarına görə, xidmətlər 2015-ci ildə 8,0%, 2016-cı ildə 6,5% artacaq. Bu, əsasən ticarət və turizmin hesabına olacaq. Belə ki, 2015-ci ildə ilk dəfə olaraq Azərbaycanda birinci Avropa Oyunları, Avropa Qran-prisi, Formula-1 yarışı keçiriləcək.

İri infrastruktur layihələrinin reallaşması, o cümlədən yolların bərpası və su təchizatı sistemləri, kanalizasiya və energetika obyektlərinin rekonstruksiyası 2015 və 2016-cı illərdə tikintinin artımını təmin edəcək.

Hesabatda qeyd olunur ki, 2014-cü ildə neft hasilatının azalması ilə ÜDM artımı iki dəfə azalıb, əvvəl olduğu 5,8%-dən 2,8%-ə enib. 2015-ci ildə inflyasiyanın 6,0%, 2016-cı ildə 5,5% səviyyəsində olacağı gözlənilir. 2014-ci ildə inflyasiya 1,4% təşkil edib, AİB xatırladır.

Bakıda İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin (CESD) ekspertləri hesab edirlər ki, AİB-nin proqnozları reallığı əks etdirmir: “Hətta Azərbaycan hökumətinin  bu il üçün proznozlarını azaldığı halda AİB-in 2014-cü illə (artım 2,8%) müqayisədə 2015-ci ildə (artım 3,0%) iqtisadi artımın daha yüksək tempini proqnozlaşdırmasının səbəblərini izah etmək çətindir”.

CESD xatırladır ki, Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatna görə, ÜDM ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə

4,2% artaraq 2015-ci ilin ilk iki ayında 7,1 milyard manat təşkil edib. Bununla belə, Komitə  ÜDM artımının  necə hesablandığını açıqlamayıb. Məsələ bundadır ki, ÜDM 2014-cü ilin ilk iki ayında 8,5 milyard manat təşkil edib (komitənin hesabatı http://www.stat.gov.az/rss/az/view.php?newsid=2194). 

2015-ci ilin ilk iki ayında ÜDM-in ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisəsinə görə (7,1 mlrd.manat / 8,5 mlrd.manat х 100%) ÜDM sözügedən dövrdə 16,5 % azalıb.

Həmçinin  CESD ekspertləri qeyd edirlər ki, ixracın ümumi həcminin 95%-i neft və neft məhsullarının payına düşür. Dünya bazarında neftn qiymətinin aşağı olması ölkə ixracının ümumi həcminin dəyərini aşağı salır. Təəccüblüdür ki, yerli valyutanın 34,0% devalvasiya olduğu halda AİB 2015-ci ildə inflyasiyanın  səviyyəsini 6,0% proqnozlaşdırır. Beləliklə, CESD belə nəticəyə gəlir ki, AİB-in 2015-ci il üçün proqnozları həqiqətəuyğun olmaya bilər.-0—