Naxçıvan iqtisadiyyatının paradoksları

Naxçıvan Muxtar Respublikasının (NMR) Dövlət Statistika Komitəsi 2014-ci ilin üçün bu eksklavın sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı hesabat açıqlayıb. Hesabat ekspertlərdə təəcüb yaradıb. Çünki yüksək makroiqtisadi göstəricilər fonunda yerli büdcə daxilolmaları onun ÜDM-ə nisbətdə cəmi 2,88% təşkil edir.

2014-cü ildə Naxçıvan iqtisadiyyatında artım 1,3% təşkil edib. NMR-nın ümumdaxili məhsul istehsalı həcmləri 2 mlrd 391 mln manat təşkil edib. Bu da ötən il üçün Azərbaycan ÜDM-nin 4%-i, neft iqtisadiyyatı olmadan 6,6%-a bərabərdir. Digər rəqəmlər də heyrətləndirir: Muxtar respublikada adambaşına düşən ÜDM 5465,2 manat ($6967,4) təşkil edir, baxmayaraq ki, ölkədə neft nəzərə alınmaqla bu göstərici 6264,1 manat ($7985,9) təşkil edir. Ötən il Naxçıvanda 891,5 mln manatlıq (+2,5%) sənaye məhsulu istehsal edilib. Bütün ölkədə qeyro-neft sektorunun sənaye istehsalının həcmi 7 mlrd  189,8 mln manat təşkil edib. Başqa sözlə, Naxçıvanın payına ölkənin qeyri-neft sənaye məhsulunun 12,4%-i düşür.

Sənaye müəssisələri ümumilikdə $313,4 mln-luq mal ixrac edib.

NMR-nın iqtisadiyyatının digər sektorlarında da artım müşahidə edilib. İstisna yalnız kapital yatırımlarıdır. Bir il ərzində Naxçıvan iqtisadiyyatına 924,6 mln manat investisiya yatırılıb, bu da 2013-cü ildən 10,9% azdır.

2014-cü ildə Naxçıvan dövlət büdcəsinin gəlirləri 66,8 mln manat (mərkəzdən 283,7 mln manat dotasiya nəzərə alınmadan) səviyyəsində təsdiq edilib. Büdcə gəlirlərinin ÜDM-ö nisbəti 2,88% təşkil edib, bütün ölkədə isə qeyri-neft sektorundan büdcə gəlirləri (5 mlrd 817 mln manat) qeyri-neft ÜDM-in (35 mlrd 968,6 mln manat) 16,1% təşkil edib. 08B