Hökumət diffamasiya haqqında qanun layihəsini təhrif edib

Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutu (RATİ) və Media Hüququ İnstitutu (MHİ) Azərbaycan hökumətinin tənqidi səsləri susdurmaq üçün istifadə etdiyi diffamasiya müddəalarının dekriminallaşdırılması islahatının reallaşmaması təhlükəsindən narahatlıq keçirir. Hər iki təşkilat hökuməti diffamasiyaya görə cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutan müddəaları Cinayət Məcəlləsindən çıxarmağa və media qanunvericiliyini islahat yolu ilə beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırmağa çağırır.

Bundan əvvəl diffamasiyaya görə cəzanın internetdə yayılan məzmuna görə də tətbiq olunmasını nəzərdə tutan son qanunvericilik dəyişikliklərinin təhlükə altına saldığı diffamasiya islahatı yeni hücuma məruz qalıb. Belə ki, Prezident Administrasiyası söz azadlığına təminat yaradacaq əsas müddəaları Venesiya Komissiyasına təqdim edilən diffamasiya haqqında qanun layihəsindən çıxarıb.

RATİ və MHİ vətəndaş cəmiyyəti və ATƏT-in Bakı Ofisinin iştirakı ilə hazırlanmış qanun layihəsi əvəzinə təhrif olunmuş layihənin ekspertiza üçün Venesiya Komissiyasına göndərilməsindən ciddi narahatlıq hissi keçirir. 

Belə ki, “Diffamasiyadan müdafiə haqqında” qanun layihəsi təklifi ATƏT-in təşəbbüsü ilə vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının iştirakı ilə 2012-ci ildə hazırlanaraq Azərbaycan Respublikası Prezident Administrasiyasına təqdim olunmuşdu. 2012-ci ilin sentyabr ayında rəy verilməsi üçün Venesiya Komissiyasına göndərilən layihə təklifinin mətni isə ictimaiyyətə qapalı tutulurdu. Layihə təklifi yalnız 2013-cü il may ayının 22-də ictimaiyyətə açıqlanıb.

Prezident Administrasiyasına təqdim olunmuş layihə mətni ilə Venesiya Komissiyasına göndərilən mətnin araşdırması göstərir ki, hökumət vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının hazırladığı qanun layihəsi təklifinə layihə təklifinin müəllifləri ilə müzakirə aparmadan ciddi redaktələr edib. Cinayət Məcəlləsinin böhtan və təhqirə görə ağır cəzalar nəzərdə tutan müddəalarının Məcəllədən çıxarılmasını və vurulmuş mənəvi zərərə görə müəyyən edilən kompensasiyaların hədlərini müəyyən edən maddələr müddəalar “Diffamasiyadan müdafiə haqqında” qanun layihəsinin mətnindən çıxarılıb.

Başqa sözlə, hökumət rəsmilərini sərbəst tənqid etmə azadlığını təmin edəcək müddəalar hökumət tərəfindən qanun layihəsindən çıxarılıb.

Bu müddəalar çox vacibdir. RATİ və MHİ hesab edir ki, bu müddəalar qanuni qüvvəyə minməzsə ölkədə söz azadlığı boğulmağa davam edəcək.

Diffamasiya qanunvericiliyi böhtan və təhqirə görə cinayət məsuliyyətinin tamamilə ləğv olunmasını nəzərdə tutmalı, ifadə azadlığını əsassız və qeyri-adekvat müdaxilələrdən qorumaq üçün mülki cəzaların dəqiq çərçivəsini müəyyən etməlidir.

RATİ və MHİ Azərbaycan hakimiyyətini Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasında, Helsinki Müqaviləsində,  Mülki və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktda və İnsan Hüquqları haqqında Ümumi Bəyannamədə əks olunmuş standartlara və öhdəliklərə əməl etməyə çağırır. Bu məqsədlə, RATİ və MHİ Azərbaycan hökumətini insan hüquq və azadlıqlarını məhdudlaşdıran qanunları ləğv etməyə çağırır.

RATİ və MHİ hökuməti ATƏT-in təşkilatçılığı ilə vətəndaş cəmiyyəti qurumlarının iştirakı ilə hazırlanmış qanun layihəsi təklifini olduğu kimi beynəlxalq ekspertizaya təqdim etməyə, ifadə azadlığının məhdudlaşdırılmasının qarşısını almaq üçün həmin qanun layihəsini təxirə salmadan müzakirəyə çıxarıb qəbul etməyə çağırır. RATİ və MHİ hökuməti diffamasiya haqqında ölkə qanunvericiliyini beynəlxalq ifadə azadlığı standartlarına uyğunlaşdırmağa çağırır.

RATİ və MHİ həmçinin beynəlxalq təşkilatları, xüsusilə də bu layihənin təşkilatçısı olan ATƏT-i bu məsələyə reaksiya verməyə və  Azərbaycan hökumətinə vətəndaş cəmiyyətinin iştirakı ilə hazırlanmış qanun layihəsinin qəbulu ilə bağlı təzyiqlər etməyə çağırır.-0-