Niyə ərəb baharı hələ də keçmiş Sovet İttifaqı ərazisinə keçməyib?

“Ərəb baharı”ndan bir il ötdükdən sonra Mərkəzi Asiya və Qafqazda demokratiya cəhdləri güclənib. Baxmayaraq ki, ötən baharda Rusiya və Azərbaycanda silsilə mitinqlərdən sonra Freedom House, Human Rights Watch və digər təşkilatlar Mərkəzi Asiyada insan hüquqları sahəsində vəziyyətin pisləşdiyini bildirir.

Postsovet demokratiyası üçün ərəb baharının hansı məqamları faydalıdır və tətbiq oluna bilər? Turanın müxbirinin bu sualına cavab verən Vaşinqtonun təhlükəsizlik məsələləri üzrə eksperti və registan.net saytının redaktoru Coşua Faust bildirib ki, ərəb baharının keçmiş SSRİ-yə keçməməsinin bir sıra səbəbləri var.

“Ən böyük səbəb odur ki, orada ərəb dünyasında olduğu qədər sosial əlaqələr yoxdur. Hər kəsin eyni dildə danışdığı və bir-birinin tarixini bildiyi halda inqilab ideyasının yayılması daha asandır”, deyə o bildirib.

Eyni zamanda, Bakı və Janaozendə etiraz aksiyaları böyük olsa da, kifayət qədər diqqət çəkməyib və ümummilli etiraz xarakteri daşımayıb, deyə o qeyd edib.

İnsan hüquqları sahəsində vəziyyətin pisləşməsinə gəlincə, bu, islahatlara meylli olmayan və demokratikləşmə tələblərinə repressiyalarla cavab verən diktatorların köhnəlməsi ilə əlaqədar ola bilər.

Gənclər hərəkatlarının vəziyyəti dəyişə bilib-bilməyəcəyi barədə suala cavabda ekspert bildirib ki, onlar əhalinin digər təbəqələrindən dəstək alsalar, belə bir şans var.

ABŞ-ın demokratiyanın inkişafında rolu və bu addımların Vaşinqtonun sözügedən hökumətlərlə əlaqələrini pozması ehtimalı barədə danışan ekspert deyib ki, “demokratiya yaxşı məqsəddir, amma bəzən başqa məsələlər də olur, məsələn, təhlükəsizlik. 

“Belə amillər hökumətin demokratikləşməsi istəyindən üstün ola bilər”, deyə Faust bildirib.

“Bu, ədalətsiz və xoşagəlməzdir, amma, prezidentin kim olmasından asılı olmayaraq, Ağ Ev belə hərəkət edir”, deyə o əlavə edib.