Azərbaycan Demokratiya və Rifah (ADR) Hərəkatının bəyanatı

15 iyul 2017-ci ildə Azərbaycan Respublikası Tarif Şurasının qərarı ilə "Aİ-92" markalı avtomobil benzininin pərakəndə satış qiyməti 28,5 faiz bahalaşaraq 1 litr üçün 90 qəpik müəyyən olunub.

Tarif Şurasının Əsasnaməninə görə belə qərarların verilməsində istehlakçıların rəyi nəzərə alınmalı və onun qəbulundə müstəqil ekspertlərin iştirakı təmin olunmalıdır. Lakin, ölkədə inflyasiya yaradıcı amillərin fəal olduğu hazırkı dövrdə yeni qiymət artımına rəvac verən qərarın müstəqil ekspertlərin iştirakı olmadan verilməsi və istehlakçıların rəyinin nəzərə alınmaması haqlı olaraq əhalinin əksəriyyətində narazılıq yaradıb. Heç kimə sirr deyil ki, bazarların qarşılıqlı təsiri ilə avtomobillə şəhərdaxili və şəhərlərarası sərnişin daşınmasında, metroda və dəmiryol nəqliyyatında da gediş haqları bahalaşacaq. Bununla yanaşı, avtomobil, hava və dəniz nəqliyyatında yük daşınmaları zamanı yanacaq məsrəflərinin artması əsas istehlak mallarının qiymətində maddiləşərək, onların da bahalaşmasına gətirib çıxaracaq.

Gözləntilərə görə, cari ilin ikinci yarısında inflyasiya proseslərini daha da sürətləndirəcək. Qiymətlərin ümumi səviyyəsində bahalaşma real gəlirləri istehlak səbətindən aşağı olan aztəminatlı ailələrin büdcəsinə təsirsiz ötüşməyəcək və son nəticədə sosial durum daha da gərginləşəcək, dolanışıq imkanları məhdudlaşacaq, əhalinin güzəranı və rifahı daha da pisləşəcək. Görünən odur ki, hakimiyyət yenə də inflyasiya yaradıcı amilləri fəallaşdırıb, vətəndaşların və vergi ödəyicilərin üzərində əlavə öhdəliklər qoymaq hesabına büdcə kəsirinin örtülməsinə çalışır.

Dünya bazarında neftin və neft məhsullarının qiymətinin ucuzlaşdığı indiki dövrdə Azərbaycanda benzinin qiymətindəki artım onun dollarla ifadəsində 0,53 ABŞ dolları təşkil edir ki, bu da qonşu dövlətlərin əksəriyyəti ilə müqayisədə bahadır. Belə ki, hazırda avtomobil benzininin pərakəndə satış qiyməti ABŞ dolları ilə Rusiyada 0,61, Qazaxıstanda 0,44, İranda 0,34, Türkmənistanda 0,27-dir. Lakin, onu nəzərə almaq lazımdır ki, Qazaxıstanda və Rusiyada orta aylıq əmək haqqı Azərbaycandan 2-2,5 dəfə yüksəkdir.

Tarif Şurası benzinin qiymətinin artırılmasının səbəbləri kimi SOCAR-ın ixrac imkanlarını məhdudlaşdırması və xarici valyuta gəlirlərinin azalmasını göstərib. Bu onu göstərir ki, hazırkı hakimiyyət yenə də SOCAR-ın mənafeyini müdafiə etməklə korporativ maraqları istehlakçı maraqlarından üstün tutur. Lakin, hesab edirik ki, belə birtərəfli yanaşma son zamanlar xərclərini rasionallaşdırmağa və gəlirlərini daxili bazarda təklif etdiyi məhsulların (neft, qaz) qiymətini bahalaşdırmaqla artırmağa çalışan SOCAR-ı borc bataqlığından və ildən ilə artan ziyandan xilas edə bilməyəcək.

Odur ki, ADR Hərəkatı SOCAR-da idarəetmə və struktur islahatları, korrupsiya ilə mübarizə aparmaqla neft və neft məhsullarının istehsalının maya dəyərini rasionallaşdırmağa, Tarif Şurasını son qərarına yenidən baxmağa, xalqa qarşı soyğunçuluğu dayandırmağa, əhalinin sosial müdafiəsini gücləndirməyə, rifah halını yaxşılaşdırmağa çağırır, əks təqdirdə ölkədə baş verəcək sosial-siyasi gərginliklərə hakimiyyətin məsuliyyət daşıyacağını bəyan edir.

Bakı şəhəri, 17 iyul 2017-ci il