Fərman Salmanovun xatirəsinə...

Şərqdə deyirlər ki, həqiqi avtoritet heç vaxt özü haqda danışmır, onun barəsində başqaları danışır. Bax, həyatımda önəmli rol oynayan belə bir avtoriteti bu gün xoş şözlərlə xatırlamaq istəyirəm.

1928-ci ilin 28 iyulunda Azərbaycanın Şamxor (indiki Şəmkir) rayonunun Morul kəndində Azərbaycanın böyük oğlu, Sibir neftini kəşf edən Fərman Qurban oğlu Salmanov doğulub, hansı ki, mən onu özümün “xaç atası” hesab edirəm.

Taleyim elə gətirdi ki, həyatı anladığm zamandan bu əfsanəvi şəxslə yanaşı olmuşam. Onun təhsil aldığı Neft Akademiyasının fakültəsinə  məhz ona görə vaxtilə üz tutdum. Sonradan onun sayəsində Yəməndə işləməyə yollandım.  Mən Azərbaycan hökümətində işləməyə başlayanda isə, demək olar ki biz hər gün onunla əlaqə saxlayırdıq və onun məsləhətləri o zaman mənə çox kömək etdi.

Bu insan mənə çox şey öyrətdi, ancaq ən əsası-Azərbaycanı sevməyi. 10 il keçməsinə baxmayaraq, mən onun yoxluğunu qəbul edə bilmirəm, cünki Fərman Salmanov mənə məsləhətləri ilə yol göstərən, kömək edən ikinci ata kimi idi. Mən kiçik oğlumun adını da onun şərəfinə qoymuşam.

Harda olmağımdan asili olmayaraq biz daim əlaqə saxlayardıq- 2007-ci ilin 31 martına qədər-onun ölən gününə kimi və xüsusən geyd eləmək istəyirəm, biz onunla hər zaman yalniz öz dilimizdə-azərbaycanca danışırdıq. Bəxtim onda gətirdi ki, belə bir tarixi şəxsiyyətlə uzun illər dostluq etmişəm və o mənimlə hər zaman öz övladi kimi davrandı.

O, Azərbaycanı, onun dilini, mədəniyyətini cox sevirdi. Bu gün belə bir insanın həyatımda çatışmadığını hiss edirəm.Bütün status və adlarina- SSSR-in geologiya naziri, Əmək Qəhrəmani, akademik, ən yüksək mükafatlarin laureati, Azərbaycan, Rusiya və SSSRİ-nin deputatı və s. və i.-baxmayaraq o cox təvəzökar insan idi.

İş həyatı boyunca o heç vaxt öz kökünü, Ana Vətənini unutmayıb. Harda işləməyindən və yaşamağından asılı olmayaraq Fərman Samanov öz kiçik Vətıni haqda düşünər və kömək edərdi. Tümendə, sonra Moskvada işlədiyi illərdə minlərlə həmvətənləri onun yanına iş və məsləhət üçün gedirdilər və bir canli şahid kimi deyə bilərəm: əlbəttə ki, Fərman Salmanov onları əliboş qaytarmırdı. Bu gün Tümendə və Sibirdə minlərlə azərbaycanlının yaşaması onun qayğısının nəticəsidir və buna görə ona minnətdar olmaq lazımdır. Salmanov kimi insanlar tarix yaradır və o, millətimizin qürur mənbəyidir.

Xüsusilə qeyd etmək istərdim ki,  bu gün Rusiyada həmyerlimizin xatirəsi əbədiləşib, onun adına küçə və prospektlər, gəmi və təhsil müəssisələri var, abidəsi qoyulub və buna sevinməmək olmur, çünki o Rusiyanın bu gün yaşamasına səbəb olan nefti ilk kəşf edən şəxslərdəndir!    

Ancaq nədənsə doğma Azərbaycanımda bu gün rəsmi şəkildə onu heç yada salmırlar. Biz necə millətik axı? Nə vaxta kimi böş-boş “öndər”in və onun qohumlarının bizim beynimizə yeridilməsinə şahid olacağıq? Ölkənin demək olar ki bütün küçələri onların adınadır və hər biri də öz sahəsi üzrə “akademik” olub. Xalqımızın digər qürur mənbələri, layiqli nümayəndələri yoxdur?

Məşhur filosoflardan biri vaxtilə deyib: “Şərəf– zahiri vicdandır, vicdan isə daxili şərəf”. Məhz elə buna görə mən bu gün bu cür dəyərlərə malik olan Fərman Salmanovu yada salmaq istədim, cünki o mənim xalqımın şərəf və vicdanı olub və bundan sonra da olacaq.