Rəsul Cəfərov Əli Həsənova müraciət edib

Hüquq müdafiəçisi Rəsul Cəfərov Azərbaycan Prezident Administrasiyasının ictimai-siyasi şöbəsinin rəhbəri Əli Həsənova açıq məktubla müraciət edərək, hakimiyyəti istintaq orqanları üzərində nəzarəti gücləndirməyə çağırıb.

 Xüsusən fəal saxta ittihamlar və məhkəmənin qanunsuz həbs qərarı ilə hüquqlarının pozulduğunu qeyd edir.

155.1.1-ci maddəyə əsasən, həbs qətimkan tədbiri təqsirləndirilən şəxsin istintaqdan gizlənməsi ehtimalı olduqda seçilir.

“Hüquq müdafiəçisi kimi fəaliyyətimlə bağlı mütəmadi olaraq yerli ictimaiyyətin, xüsusilə  Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin diqqətində olmuşam, həftə ərzində ən azi 1 dəfə yerli KİV-lərə  onların ofislərinə getməklə müsahibələr vermişəm, bu müsahibələr birmənalı olaraq Azərbaycanda insan hüquqlarının vəziyyəti ilə bağlı olub, bu mövzular barədə danışmaq üçün davamlı olaraq Azərbaycanda yaşamaq lazımdır, mən də həmişə Azərbaycanda yaşamışam, fəaliyyətimlə bağlı çoxsaylı səfərlər etsəm də, həmişə Vətənə dönmüşəm. Həbsim ərəfəsində də bu belə olub. İyunun sonlarında Avrop Şurası Parlament Assembleyasının yay sessiyasında iştirak etdikdən sonra Bakıya gəlmişəm, 29 iyun -5 iyul tarixlərində Serbiya, Bosniya və Herseqovinada, 6-11 iyul tarixlərində isə Kiyevdə səfərdə olmuşam. Sonuncu səfər xüsusilə vacibdir.  Belə ki, mən Kiyevdə olarkən Səbail Rayon Məhkəməsi  istintaq orqanının vəsatəti əsasında iyulun 7-də  mənim cari bank hesablarıma həbs qoyulması barədə qərar çıxarıb, yəni mən Kiyevdə olarkən artıq məlumatlı idim ki, Baş Prokurorluq mənimlə bağlı araşdırma aparır, bununla belə mən istintaq orqanından gizlənmək yolu tutmamışam, iyulun 11-də Bakıya dönmüşəm”, deyə hüquq müdafiəçisi yazır.

İyulun 16-da o, bank hesablarına həbs qoyulması barədə qərarın surətini almaq üçün Səbail rayon məhkəməsinə müraciət edib.

İyulun 28-də Bakıdan Tbilisiyə növbəti ezamiyyətə yola düşüb, alkin 29-da Böyük Kəsik stasiyasında sərhədçilər tərəfindən saxlanılıb, burada ona bildiriblər ki, hələ iyulun 25-də prokurorluq tərəfindən onun ölkəni tərk etməsinə qadağa qoyulub. Lakin həmin vaxt Cəfərov nə şübhəli, nə də təqsirləndirilən şəxs deyildi.

İyulun 30-da müstəntiq İqbal Hüseynov ona zəng edib və ayın 31-də Baş Prokurorluğun Ağır Cinayətlərə dair İşlər üzrə İstintaq İdarəsinə dəvət edib.

“Mən istintaqdan gizlənməmiş, istintaqın bütün suallarını cavablandırmaq üçün  təyin ediən vaxtda istintaq orqanında olmuşam, burada iki müstəntiqin iştirakı ilə 4 saat ifadə vermiş, istintaq orqanını maraqlandıran bütün suallara cavab vermiş, dindirmədən sonra 2 saata yaxın yaşadığım ünvanda özümün iştirakım ilə axtarış aparılmış(axtarış barədə qərar iyulun 25-də çıxarılıb), axtarış nəticəsində istintaq orqanı heç bir şey tapmadığından, mən könüllü olaraq istintaq orqanına lazım olan sənədləri onlara təqdim edə biləcəyimi bildirmişəm”, deyə Cəforuv qeyd edir.

İyulun 31-də, avqustun 1-də və 2-də o, həyata keçirdiyi hüquq müdafiə layihələrinin maliyyə-mühasibat sənədlərini istintaqa təqdim edib. Avqustun 2-də sonuncu sənədləri təqdim etdikdən sonra o, təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilib.

Bundan əvvəl onun istintaqla əməkdaşlıq etdiyini, müntəzəm olaraq istintaqa gəldiyini və bütün sənədləri təqdim etdiyini nəzərə almaqla, onun istintaqdan gizlənməsinin heç bir mənası yox idi.

CPM-in 155.1.2-ci maddəsinə əsasən, həbs qətimkan tədbirinin seçilməsi zərurəti təqsirləndirilən şəxsin cinayət prosesində iştirak edən şəxslərə qanunsuz təsir göstərməklə, cinayət təqibi üzrə əhəmiyyət kəsb edən materialları gizlətməklə və ya saxtalaşdırmaqla ibtidai istintaqın və ya məhkəmə baxışının normal gedişinə mane olduğu halda nəzərdə tutulub.

Bununla əlaqədar olaraq, Cəfərov qeyd edir ki, cinayət prosesində iştirak edən şəxslər dairəsi onun üçün qeyri-müəyyəndir. Cinayət işi hələ 22 aprel 2014-cü ildə açılıb və artıq 20-dən çox QHT-nin və ya QHT nümayəndəsinin fəaliyyətini əhatə edir.

Cəfərovun 4 aylıq istintaq müddətində kimə təzyiq göstərə biləcəyini təsəvvür etmək çətindir. Onun sənədlərin surətlərini deyil, orijinallarını təqdim etdiyini nəzərə alsaq, mümkün şahidlərə və prosesin digər iştirakçılarına təzyiq göstərməyin mənası qalmır.

Həbs üçün digər bir əsas (155.1.3-cü maddə) cinayət qanunu ilə nəzərdə  tutulmuş əməli yenidən törətmək və ya cəmiyyət üçün təhlükə yaratmaq ehtimalıdır.

Lakin Cəfərova qarşı irəli sürülən cinayət əməllərinin xarakteri elədir ki, istintaqın davam etdiyi müddətdə onları təkrar etmək mümkün deyil.

Digər tərəfdən, cəmiyyət üçün təhlükə yaradan cinayətlərin törədilməsi üçün də əsas yoxdur, belə ki, Cəfərov ağır cinayətlərdə ittiham olunmur.

155.1.4-cü maddəyə əsasən, həbs qətimkan tədbiri cinayət prosesini həyata keçirən orqanın çağırışlarına üzrlü səbəb olmadan gəlməmək və ya digər yolla cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməkdən və cəza çəkməkdən boyun qaçırmaqla əlaqədar seçilə bilər.

Lakin Cəfərov bütün çağırışlarda vaxtlı-vaxtında istintaqa gəlib, istintaqı maraqlandıran bütün sənədləri könüllü olaraq təqdim edib, bu barədə KİV-də və sosial şəbəkələrdə məlumat yayıb və fəaliyyətinin şəffaf olduğunu bəyan edib.

155.1.5-ci maddə məhkəmə  hökmünün icra edilməsinə maneə törətmək ehtimalı ilə əlaqədar həbs qətimkan tədbiri nəzərdə tutur. Lakin Cəfərov barəsində heç bir hökm yoxdur.

155.2-ci maddə şübhəli şəxsə istinad edilən əməlin ağırlığını, xarakterini və törədilmə şəraitini nəzərə alır.

Cəfərova qarşı irəli sürülmüş ittihamlardan yalnız biri – vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə ağır cinayətlərə aiddir. Digər iki ittiham (vergi ödənişindən yayınma və qanunsuz sahibkarlıq) az ağır cinayətlərə aiddir.

Bu ittihamlar Cəfərovun hüquq müdafiə sahəsində 3 illik fəaliyyət dövrünü əhatə edir. O, hüquq müdafiə fəaliyyəti üçün QHT yaradıb və 2008-ci ildə VÖEN-i vergidən yayınmaq və yaxud qanunsuz sahibkarlıqla məşğul olmaq üçün deyil, vergi uçotuna duraraq vergiləri ödəmək üçün alıb.

Cinayətlərin törədilməsini ehtimal etsək belə,onların törədilmə şəraitinin ağır olduğunu iddia etmək, əməldə xüsusi qəsd və ya planlamanın, yaxud cinayətkar niyyətin olmasını göstərən heç bir dəlil yoxdur. Törədildiyi iddia edilən əməlin nəticəsində insan həyatına son qoyulmayıb, heç kimə ağır  xəsarətlər yetirilməyib, cəmiyyətə açıq hörmətsizlik olmayıb, heç kimin Konstitusiyada nəzərdə tutulmuş hüquq və azadlıqları pozulmayıb, konkret zərərçəkən və şikayətçi yoxdur.

İttiham irəli sürülən maddələrdən biri- vergidən yayınmanı təsbit edən  Cinayət Məcəlləsinin maddəsi özündə cinayət məsuliyyətindən azad edilmə imkanını nəzərdə tutur.

Bundan başqa, 155.2.2 şübhəli şəxsin şəxsiyyətinin, yaşının və səhhətinin, məşğuliyyət növünün, ailə, maddi və sosial vəziyyətinin, o cümlədən  himayəsində şəxslərin və daimi yaşayış yerinin olmasının diqqətə alınmasını nəzərdə tutur.

Cəfərov 2007-ci ildən vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarında  fəaliyyət göstərib, cəmiyyət üçün faydalı olan bir sıra layihələrin müəllifi və icraçısı, yaxud iştirakçısı olub.

Universiteti yaxşı-əla qiymətlərlə bitirərək hüquqşünaslıq ixtisası üzrə ali-magist təhsili alıb. 2006-2007-ci illərdə həqiqi hərbi xidmətdə olub, kiçik çavuş rütbəsi ilə ordu sıralarından tərxis olunub.

2004-cü ildə atasının vəfatından sonra faktiki olaraq anasından və kiçik qardaşından ibarət olan ailənin başçısı və ailəni dolandıran əsas şəxs hesab olunur.

Cəfərov BMT, ATƏT, AŞ, Aİ və digər təşkilatların keçirdiyi bir çox nüfuzlu beynəlxalq forumlarda iştirak edib.

Əvvəllər mühakimə olunmayıb, barəsində heç bir qətimkan tədbiri seçilməyib, inzibati cəzalar alamyıb.

Sonda Cəfərov qeyd edir ki, yuxarıda deyilənləri nəzərə almaqla, onun barəsində ev dustaqlığı, ölkəni tərk etməmək haqqında iltizam və digər qətimkan tədbirləri seçilə bilər.

Yerli məhkəmələrə müvafiq dəlillərlə müvafiq vəsatətlər təqdim edilib.

Məktub ona görə Əli Həsənova ünvanlanıb ki, onun şöbəsi vətəndaş cəmiyyəti ilə əlaqələrə görə məsuliyyət daşıyır. -06D-