Media-icmal 01.11.19

Ölkədə kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı, iqlim dəyişikliklərinin Azərbaycana təsirləri, sosial evlər layihəsindəki qiymətlər ətrafında müzakirələr və s. məsələlər bugünkü medianın aparıcı mövzuları sırasındadır.

Orta və kiçik sahibkarlıq- əsas inkişaf hədəfi

“Azərbaycan” qəzeti “Prezident kiçik və orta sahibkarlara dəstəyini davam etdirir” sərlövhəli məqalədə ölkədə bu iki kateqoriya sahibkarlığın inkişafını dəyərləndirir.

Müəllifə görə, aparılan islahatlar sayəsində ölkə iqtisadiyyatı 3,3 dəfə, qeyri-neft sektoru 2,8 dəfə, maaş və pensiyalar dəfələrlə artıb, inflyasiya isə 2 faizdən çoxdur.

Müəllif əlavə edir ki, təkcə əhalinin sosial rifahının yaxşılaşdırılmasına yönəldilən iki paketin qəbulundan 4 milyon 200 min insan faydalanıb, minimum əməkhaqqı təxminən 2 dəfə, minimum pensiya 70 faizdən çox artırılıb.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, bu ilin 9 ayı ərazində qeyri-neft sektorunda 3,5%,  kənd təsərrüfatında 7%-dən çox artım qeydə alınıb, qeyri-neft sənayesində bu rəqəm 15 faizdən çoxdur, iqtisadiyyatın 85 faizi özəl sektorda formalaşıb.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı aparılan islahatlar sayəsində əldə edilən uğurlarla yanaşı bu sahədə neqativ halların olmasını da dəfələrlə vurğulayıb.

Müəllif fikrini qüvvətləndirmək üçün  Mikayıl Cabbarovun iqtisadiyyat naziri təyin olunması ilə bağlı qəbul edərkən bu sahədə olan nöqsanlar barədə dövlət başçısından sitat gətirir: “...Biz də çalışmalıyıq elə bir şərait yaradaq ki, hər bir istedadlı insan, biznesə meylli, həvəsi olan hər bir insan bizneslə məşğul ola bilsin, məmur təzyiqindən, müdaxiləsindən azad olsun. Sahibkarlara yönəlmiş o çirkin əllər kəsilsin. Bəzi hallarda dövlət məmurları, yerli icra orqanlarının rəhbərləri, nümayəndələri imkan vermirlər, xüsusilə bölgələrdə... Biz sahibkarlara nəfəs verməliyik ki, onlar rahat işləsinlər. Vergidən başqa heç bir ödəniş ola bilməz”.

Daha sonra müəllif bu ilin 9 ayında sahibkarlığı inkişaf etdirmək üçün 887 sahibkara geri qaytarılan vəsaitlər hesabına 130 milyon manat, o cümlədən 857 kiçik və orta həcmli layihəyə 24 milyon manat güzəştli kredit verildiyini bildirir.

Müəllif vurğulayır ki, ölkənin aqrar sektordakı iqtisadi imkanlarından daha səmərəli istifadə etmək məqsədilə 33 rayonda 262 min hektar ərazidə ümumi dəyəri 2,4 milyard manat olan 51 aqropark və iri fermer təsərrüfatı yaradılır, aqroparklardan 28-i istifadəyə verilib, ilin sonunadək daha 5-nin istifadəyə verilməsi gözlənilir.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: “Prezidentin qeyd etdiyi kimi, bütün dünyada ümumi daxili məhsulda əsas rolu kiçik və orta sahibkarlar oynayır. Bu sahənin inkişafı ölkənin inkişafı deməkdir”.

Xəzərin səviyyəsi 18 sm. azalıb-nazir  

“Oxu.az” saytında isə “Nazir: Hava-iqlim prosesləri ilə bağlı risklər artır” sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif  mətbuat konfransında Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri Muxtar Babayevin bəhs olunan mövzu ilə bağlı fikirlərinə yer verib.

Müəllifin deməsinə görə, iqlimin sürətlə istiləşməsi tendensiyası Azərbaycanda da özünü büruzə verir və hava-iqlim prosesləri ilə bağlı risklər artır.

Müəllif vurğulayır ki, Ekologiya və Təbii Sərvətlər naziri Muxtar Babayev araşdırmalara istinadən bildirib ki, 1991-2017-ci illər ərzində Azərbaycanda havanın orta temperaturu 1,40 dərəcə yüksəlib:

“İki dövr arasında - 1961-1990 və 1991-2017-ci illər üzrə aparılmış müqayisəli təhlillərə görə, Azərbaycanda atmosfer yağıntılarının miqdarı orta hesabla 14 faiz azalıb”.

M.Babayevin deməsinə görə, bu proseslərin qarşısını almaq mümkün deyil, lakin beynəlxalq təcrübə göstərir ki, əvvəlcədən xəbərdarlıq verməklə onların fəsadlarını nisbətən yumşaltmaq olar.

Nazir vurğulayıb ki, təhlükəli hidrometeoroloji hadisələrə qarşı dayanıqlığı təmin etmək məqsədilə ölkədə erkən xəbərdarlıq sisteminin təkmilləşdirilməsi istiqamətində işlərə başlanılıb”.

“Hidrometeoroloji proqnoz və xəbərdarlıqların dəqiqliyinə xidmət göstərən müasir müşahidə sistemləri olan radarların, atmosferdə müxtəlif hündürlüklər üzrə baş verən dəyişmələri izləmək üçün radiozondların, dəniz avtomat hidrometeorloji stansiyaların tətbiqi və modernləşdirilməsi işləri görülür”- deyə nazir qeyd edib.

Müəllif deyir ki, nazir yağıntıların azalması və temperaturun artması nəticəsində Xəzər dənizində suyun səviyyəsinin ötən illə müqayisədə 18 santimetr azaldığını nəzərə çatdırıb.

Xatırladaq ki, Xəzər dənizinə irili-xırdalı 130 çay tökülür, Onların arasında əsas yeri Volqa (80%), Kür (6%) və Ural (5%) çayları tutur.

Sosial evlərin qiymətləri statusa uyğundurmu?

“Redaktor.az”da isə “Sosial evlərin maya dəyəri neçəyə başa gəlir? – açıqlama” sərlövhəli məqalə diqqəti cəlb edir. 

Müəllif ölkə bazarında tikilən sosial mənzillərin maya dəyərinin hansı məbləğə başa gəlməsi və bazardakı qiymətinin nə qədər olması ilə bağlı iqtisadçı-ekspert Qadir İbrahimli ilə söhbətləşir.

Müəllifin deməsinə görə, ölkənin inşaat bazarında sosial evlərin tikintisi ilə məşğul olan Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyinin (MİDA) təklif etdiyi evlərin bir kvadrat metri 950 manatdan hesablanır, bir mənzilin qiyməti minimum 30 min manata başa gəlir.

“Maraqlıdır, dövlət torpaqlarında inşa olunan həmin evlərin bəs maya dəyəri nə qədərdir?” deyə mövzunun əsas sualını gündmin müzakirəsinə daşıyır.

Bununla bağlı “Redaktor.az”-a açıqlama verən iqtisadçı-ekspert Qadir İbrahimli bildirib ki, həmin evlər sosial mənzillər sayılmır, çünki Mənzil İnşaat Agentliyi də bildirir ki, həmin evlər kommersiya fəaliyyətilə məşğul olan tikinti şirkətidir və bazar qiymətlərinə uyğun qiymətlər təyin edirlər.

“Mənzillərin maya dəyərinə gəlincə, təəssüf ki, Mənzil İnşaat Agentliyinin rəsmisi bu barədə açıqlama vermək istəmir. Əslində, dövlət agentliyi olduğu üçün bu məsələ ictimaiyyətə açıq olmalıdır. Mənzilin maya dəyəri, neçəyə başa gəlməsi gəstərilməlidir. Mənzillərin bir kvadrat metri insanlara 950 manatdan təklif olunur ki, bu da bazar qiymətindən cəmi 10-15% ucuzdur”.

Q.İbrahimliyə görə, digər tərəfdən, agentliyin bazarda digər tikinti şirkətindən üstün cəhəti də var, belə ki, torpaq onlara pulsuz verilib, bu binaların tikildiyi torpaqlar torpaq dövlət torpaqlarından ayrılıb.

İqtisadçıya görə, MİDA dövlət şirkəti olduğu üçün özəl şirkətlərə yaradılan maneələr onlara yaradılmır və rəqabət mühitində kifayət qədər imtiyazlı bizneslə məşqul olurlar.

Amma  onların qiyməti özəl şirkətlərin qiymətindən fərqlənmir. Hətta onlar eyni şərtləri irəli sürürlər” deyə Q.İbrahimli Agentliyin mənzil verilməsi məsələsində hər hansı güzəşt etmədiyini bildirir.

Xatırladaq ki, yalnız "Güzəştli mənzil" sistemində elektron kabinetə sahib olan vətəndaşlar mənzil almaq hüququna malikdir.