Media-icmal 02.12.19

Məcburi köçkünlərin sosial şəraitlərinin yaxşılaşdırılması, parlamentin buraxıla bilməsi və ölkədəki mövcud vəziyyət ətrafında müzakirələr və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır.

Məcburi köçkünlərin sosial şəraitləri haqda  

“Azrbaycan” qəzeti “Qaçqın və məcburi köçkünlərin mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması davam edir” sərlövhəli məqalədə ölkə əhalisinin bu həssas təbəqəsinin problemlərinin həllini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, dövlətin həyata keçirdiyi sosial siyasətdə qaçqın və məcburi köçkünlərin məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması mühüm yer tutur və həmin siyasətin əsas məqsədi bu kateqoriyadan olan insanların rifah halını yaxşılaşdırmaqdır.

Müəllif əlavə edir ki, ölkə rəhbərliyi neftdən əldə etdiyi gəlirdən ilk növbədə qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial şəraitinin yaxşılaşdırılması üçün istifadə edir.

“Ümummilli Lider Heydər Əliyevin qaçqın və məcburi köçkünlərin həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması üçün gördüyü işlər məlumdur. Prezident İlham Əliyev də dövlət başçısı seçildikdən sonra bu kateqoriyadan olan insanların mənzil və məişət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına xüsusi önəm verdi”, deyə müəllif vurğulayır.

Məllifin sözlərinə görə, 2007-ci ildə ölkədə 12 çadır düşərgəsinin ləğvilə qaçqın və məcburi köçkünlər üçün indiyədək 3,5 milyon kvadratmetr yaşayış sahəsi olan müasir qəsəbələr və çoxmərtəbəli binalardan ibarət yaşayış kompleksləri salınıb: “Vurğulayaq ki, son 15 ildə Prezident İlham Əliyevin qayğısı sayəsində 54 min 203 ailə, yaxud 272 min nəfərin mənzil-məişət problemi yüksək səviyyədə həll olunub. Bu qayğı sayəsində təkcə ötən ildə 5903 məcburi köçkün ailəsi yeni mənzillərə köçürülüb”, deyə müəllif bildirir.

Müəllif vurğulayır ki, 2018-ci il mayın 24-də Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə Bakı şəhərinin Qaradağ rayonunun Lökbatan qəsəbəsində məcburi köçkünlər üçün salınmış 1026 ailəlik müasir tipli "Qobu Park" yaşayış kompleksinin açılış mərasimi keçirilib, 1300 mənzilli "Qobu Park-2" yaşayış kompleksinin inşası ilə daha çox ailənin məskunlaşması təmin olunacaq.

Müəllif bildirir ki, 2018-ci ilin dekbarında Abşeron rayonunda məcburi köçkünlər üçün 1001 mənzilli, Sumqayıtda isə 1005 mənzildən ibarət yaşayış kompleksinin açılışı keçirilib: "Beləliklə, təkcə keçən il Prezidentin qayğısı sayəsində 5923 məcburi köçkün ailəsi yeni mənzillərlə təmin edilib".

Bu ilin aprel ayında isə Bakının Kürdəxanı qəsəbəsində 810 məcburi köçkün ailəsi üçün yeni yaşayış kompleksi istifadəyə verilib.

Müəllif deyir ki, ümumiyyətlə, ötən ilin sonunadək 58223 ailənin və ya 300 minə yaxın qaçqın və məcburi köçkünün mənzil şəraiti yaxşılaşdırılıb, başqa sözlə, indiyədək bu kateqoriyadan olan insanların sosial probleminin həlli üçün 7,1 milyard manat vəsait xərclənib.

Müəllif bu tədbirlərin gələn il də davam etdiriləcəyinin bildirir.

Keçmiş deputat parlament barədə nə deyir?

"Bizimyolinfo.az"da isə "İlyas İsmayılov: Milli Məclis barədə yaradılan təsəvvür hansısa məkrli siyasətə xidmət edir" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif parlamentin buraxlması barədə hakim "Yeni Azərbaycan" partiyasından olan deputatların dövlət başçısına müraciətinin əsaslı olub-olmaması haqda sovet dönəmində ölkənin Baş Prokuroru olmuş, keçmiş  deputat İlyas İsmayılovla söhbətləşir. 

Müəllif deyir ki, parlamentin buraxılmasına dair səslənən fikirlər cəmiyyətdə geniş müzakirələrə səbəb olub. Onun sözlərinə görə, iqtidar cəbhəsi bu addımı dövlət başçısının siyasi kursuna dəstək kimi qiymətləndirir, müxalifət cəbhəsi isə bu addımın gözlənilən, parlamentin fəaliyyətinin yarıtmaz vəziyyətdə olduğunu bildirir.

İ.İsmaylov isə bizimyol.info-ya bildirib ki, parlament Prezident Aparatının uzantısıdır və onun heç bir səlahiyyəti yoxdur: "Belə bir mağmun vəziyyətdə olan Milli Məclisin guya islahatlara dirənməsi barədə yaradılan təsəvvür illuziyadır və hansısa məkrli siyasətə xidmət edir".

Eyni zamanda, keçmiş deputat əlavə edir ki, parlamentin buraxılmasının zəruriliyini sübut etmək üçün göstərilən arqument qəribə sələnir: "YAP Siyasi Şurasının qərarında isə deyilir ki, mövcud parlament dövlət başçısının hazırda həyata keçirdiyi siyasətə adekvat deyil və son aylar ölkədə aparılan islahatlardan geri qalır".

İ.İsmayılova görə isə, halbuki, ölkədə nə hər hansı islahat aparılır, nə də Milli Məclis o islahatlara qarşı çıxacaq gücdədir.

Keçmiş deputat deyir ki, əksinə, Prezident Aparatının uzantısı olan bu qurum ölkə başçısının arzuladığı istənilən qərar və qanunlara imza atır.

İ.İsmayılov ehtimal edir ki, hakimiyyətin xarici havadarları onun qarşısında hansısa tələb qoyub və YAP da bu tələbi yerinə yetirir.

Yenə yolayrıcında...

"Ovqat.com"da isə "Yeni yolayrıcında iki yol: Ya demokratik transformasiya, ya da "gəncləşən" köhnə rejim" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif ölkədəki mövcud vəziyyət barədə tanınmış iqtisadçı-ekspert Rövşən Ağayevin düşüncələrinə yer verib.

İqtisadçı deyir ki, Azərbaycan son 20 ildə bir dəfə yolayırıcında olub və 2003-cü ili nəzərdə tutduğunu deyir.

Onun fikrincə, cəmiyyət böyük neft pulları gələnə qədər nəyin bahasına olursa-olsun, Azərbaycanda uzunömürlü və oliqarxik siyasi sistemin qurulmasına imkan verməməli idi, amma verdi: "Səbəblərə girməyəcəm, sadəcə nəticəni xatırladıram. Biz yeni bir yol ayrıcına gəlib çıxmışıq", deyə A.Ağayev mövcud durumun mahiyyətini anladır.

R.Ağayevə görə, Azərbaycanın qarşı-qarşıya qaldığı böhrandan iki çıxış yolu var, yollardan biri və ən məqbulu demokratik tranformasiyadır: "Ya hakmiyyətin rəqibi olan, aparıcı və cəmiyyətdə dayağa, nüfuza malik bütün siyasi qüvvələr bir araya gəlir, parlamentdə ciddi təmsilçilik qazanır, siyasi hakimiyyəti bu reallıqla barışmağa məcbur edir, ortamüddətli dövrdə demokratik transformasiya və siyasi hakimiyyətin dəyişimi baş verir. Bu, cəmiyyətin uduşlu çıxacağı variantdır. Ya da hakimiyyət son 26 ildə olduğu kimi nəhəng inzibati resurslar hesabına özünə tam sərfəli olan dəyişikliyi başa çatdırır - həm icra hakimiyyəti sistemində, həm də parlamentdə 26 illik ağır, tərpənməz və yaşlı sütunları daha gənc, bilgili və cəmiyyətə açıq kadrlarla əvəzləyir. Bu, cəmiyyətin böhrandan uduşsuz çıxacağı variantdır".

R.Ağayev hesab edir ki, nəticə etibarılə siyasi hakimiyyət yenə də tək əldə qalır, yüksək siyasi mərkəziyyət qorunur, administrativ və maliyyə resurslarının müəyyən hissəsinin hakimiyyətdənkənar qüvvələr arasında paylanması baş vermir.

Ekspert vurğulayır ki, əgər 2-ci variant olacaqsa, siyasi müxalifətin ayaqda qalması üçün bircə yol qalacaq: "Onlar onsuz da maliyyə və administrativ resurslara görə hakimiyyətlə rəqabət aparası vəziyyətdə deyillər. Yeganə yol son dərəcə peşəkar, parlaq və texnokrat kadrları, nüfuzlu siyasi fiqurları özlərinin ətrafında cəmləməklə, növbəti bir yolayrıcına daha güclü gedə bilməkdir. Amma bunun üçün əsas şərt müxalifətin daxilən demokratikləşməsi, tənqidə dözümsüzlüyü və qapalılığı tarixin arxivinə atmasıdır". 

A.Ağayevə görə, müxalifəti düşdüyü qeyri-bərabər vəziyyətdən yalnız həmin kadrlar çıxara biləcək, əgər bunu təmin etmək mümkün olmasa, hakimiyyətin tam 26 ildir arzuladığı reallaşacaq, yəni siyasi səhnədə onun arzulamadığı qüvvələrin son dayaqları da yoxa çıxacaq.