Media-icmal 20.07.18

Azərbaycan iqtisadi islahatları "Strateji Yol xəritələri fonunda, qarpızın bahalaşması səbəblərinə baxış, həbsdə saxlanılan siyasətçi Gözəl Bayramlının ailəsinə etibarnamə verməsinə yaradılan maneələr bugünki (20 iyul, 2018-ci il)

medianın aparıcı mövzularındandır...

İnkişaf barometri - Strateji Yol Xəritəsi

"Azərbaycan" qəzeti "Tənəzzülə tamam, inkişafa davam" sərlövhəli məqalədə ölkənin iqtisadi uğurlarını dəyərləndirir.

Müəllif iqtisadi həyatda nəzərdə tutulan islahatlara 2016-cı ildə hazrılanmış iqtisadiyyatın 11 sektoru üzrə 12 strateji yol xəritəsi fonundan baxır.

Məqalədə deyilir ki, Strateji Yol Xəritəsi qısa, orta və uzunmüddətli dövrləri əhatə etməklə 2020-ci ilədək iqtisadi inkişaf strategiyası və tədbirlər planından, 2025-ci ilədək olan dövr üçün uzunmüddətli baxışdan və 2025-ci ildən sonrakı dövr üçün hədəf baxışından ibarətdir: "Sənəd təkcə iqtisadi islahatların məqsəd və prinsiplərini deyil, həm də hər bir istiqamət üzrə qlobal meylləri, onun tam və hərtərəfli diaqnostikasını, görüləcək tədbirləri, tələb olunan investisiya və nəticə indikatorlarını əhatə edir".

Müəllif vurğulayır ki, sənədə əsasən qısamüddətli dövrdə seçilmiş prioritetlərə fokuslanaraq orta və uzunmüddətli dövrlərdə iqtisadi inkişafın bünövrəsi qoyulacaq, bu sahədə dövlət investisiyaları katalizator, özəl sektor isə iqtisadi inkişafın lokomotivi olacaq.

Yazı müəllifi deyir ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı son illər ərzində dünyanın ən yüksək iqtisadi artım tempinə malik ölkələrindən biri kimi yeni mərhələyə qədəm qoyub, 2004-2015-ci illərdə real olaraq orta hesabla 10,6% iqtisadi artım müşahidə edilib, ÜDM-in nominal həcmi 7,6 dəfə yüksəlib.

Sözügedən müddətdə ÜDM-in həcmində adambaşına 6,5 dəfə artım olub ki, bu da Azərbaycanı dünya ölkələri arasında 134-cü yerdən 79-cu yerə qaldırıb, yoxsulluq səviyyəsini 2004-cü ildəki 40,2 faizdən 4,9 faizə endirib.

Müəllif deyir ki, 2004-2015-ci illərdə neft gəlirləri hesabına reallaşan iqtisadi artım həmin dövr üçün qarşıya qoyulmuş hədəfləri gerçəkləşdirməyə əsas yaradıb.

Yazı müəllifi deyir ki, icra olunan iqtisadi islahatlar Azərbaycanın dünya ölkələri sırasında adambaşına düşən milli gəlirin həcminə görə də uğuruna səbəb olub: "2004-cü ildə Azərbaycan adambaşına düşən milli gəlirin həcminə görə yoxsul ölkələr qrupuna aid edilirdisə, 2005-ci ildə aşağı-orta gəlirli, 2009-cu ildən isə yuxarı-orta gəlirli ölkələr qrupuna daxil olub".

Müəllif deyir ki, son illər reallaşdırılan iqtisadi artım modeli iri həcmdə strateji valyuta ehtiyatları yaratmağa imkan verib ki, indi onun həcmi 42 milyard dollardan çoxdur.

Qarpız da dağ başında?

"Strateq.az"da isə "Bostan məhsulları niyə bahadır? - Mütəxəssisdən və nazirlikdən açıqlama" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif bazarlarda qarpızın bahalaşması səbəblərinə ekspertlərlə və rəsmi qurum təmsilçilərilə cavab axtarır.

Müəllif deyir ki, iyul ayının ikinci yarısı olmasına baxmayaraq, bazarlarda qarpızın qiyməti 50-60 qəpikdən aşağı düşmür.

Həm də yazı müəllifi ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisə apararaq, həmin vaxt qarpızın bir kiloqramının 20-25 qəpiyə təklif olunduğunu, topdansatış qiymətin isə daha aşağı olduğunu bildirir.

Yazı müəllifi xatırladır ki, bostan məhsullarının bahalığı sosial mediada əsas müzakirələrdən biridir, vətəndaşlar qiymətin yüksək olmasının əhalinin alıcılıq qabiliyyəti ilə ziddiyət təşkil etdiyini, qarpız, yemiş ala bilmədiklərini deyirlər.

"Bu il qarpızın qiymətinin baha olmasının bir neçə səbəbi var. Birincisi, əvvəlki ilə nisbətən bostan bitkilərinin əkin sahəsi 10,6 faiz azalıb. İkincisi, havaların isti keçməsi suvarma suyuna ehtiyacı artırdığı halda, əksər bostan sahələrinə su verilməyib, nəticədə qarpız tağları susuzluqdan məhv olub". Bunu sayta kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Vahid Məhərrəmli bildirib.

V.Məhərrəmli bahalaşmaya daha bir səbəb kimi keçən il ilə müqayisədə bu il bostançıların istehsal xərclərinin artmasını, toxumun 25% bahalaşmasını göstərib və ekspert hesab edir ki, bu il təklif ciddi azalıb, odur ki, qarpızın qiyməti əvvəlki ilə nisbətən baha olacaq".

Müəllif deyir ki, Kənd Təsəsrrüfatı Nazirliyi ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin rəhbərli Anar Hüseynov məhsulların qiymətinin müəyyən olunmasında nazirliyin iştirak ermədiyini söyləyib: "Liberal iqtisadiyyatlarda bazarda qiymətlər tələb-təklif əsasında formalaşır".

A.Hüseynov da qarpızın bahalaşmasında bir yox, bir neçə səbəb görür və deyir ki, bu səbəblərdən biri fermerlərin tələb-təklif qanunlarına uyğunlaşa bilməmələridir.

A.Hüseynova görə, fermerlər bazarda hansı məhsulun baha satıldığını əsas götürərək, sözləşmiş kimi həmin məhsulu əkiblər, nəticədə indiki kimi hansısa meyvənin bahalaşmasına imkan yaradıblar.

Nazirlik təmsilçisi hesab edir ki, bu bahalığa səbəblər arasında texniki bitkilərə maraq, yayın quraq keçməsi kimi amillər də var.

Siyasətçi xanımla etibarnamə "davası"

"Azadlıq.info"da isə "Gözəl Bayramlının ailəsinə etibarnamə verilmir" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif deyir ki, hazırda qadın həbsxanasında saxlanılan Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası (AXCP) sədrinin müavini Gözəl Bayramlının ailə üzvlərinə etibarnamə verməsinə süni şəkildə maneələr yaradılır.

Yazı müəllifi bildirir ki, bundan irəli gələrək G.Bayramlı hüquqlarının pozulmasına səbəb olan qurumlardan rəsmi şikayət verəcəyini bildirir və problemi ictimailəşdirməklə, ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmaq istəyir: "Bacısı Şirin xanımın sözlərinə görə, bu məsələ qəsdən uzadılır. Gözəl xanım bu cəzaçəkmə müəssisəsinə köçürülənə qədər qanunla onlara etibarnamə verilə bilməyəcəyini bildiriblər. Bura köçürüldükdən sonra isə yol çantasından götürülən əşyaların geri alınması üçün bir, Avropa məhkəməsinin pozulmuş hüquqlarına görə siyasətçi xanıma ödədiyi təzminatı almaq üçün başqa etibarnamə tələb olunduğu bildirilib".

Müəllif deyir ki, birinci etibarnamə iki aya yaxın müddətdir verilsə də, siyasətçi xanım keçən ilin mayında saxlandığı zaman çantasından çıxan əşyaları hələ də geri ala bilməyib.

Yazı müəllifinin sözlərinə görə, hüuquqlarının pozulması ilə bağlı Avropa məhkəməsinin qərarı əsasında G.Bayramlının hesabına ödənilən təzminatı çıxarmaq üçün isə, ümumiyyətlə, etibarnamə verilmir.

Məqalə müəllifinin sözlərinə görə, bunun kiçik hüquqi prosedur olmasına baxmayaraq, aylardır ki, ailə üzvlərini süründürürlər.

G.Bayarmlının bacısı Ş.Bayramlının sözlərinə görə, etibarnamə verilməsi üçün onlara 600 manatlıq sənəd tərcümə etdiriblər, indi isə min bir bəhanə ilə sənədi vermirlər.

Müəllifin sözlərinə görə, G. Bayramlı sənədin verilməməsini birbaşa "yuxarı"ların göstərişi hesab edir.

Müəllif vurğulayır ki, G.Bayramlı bütün səlahiyyətli orqanlara, ictimaiyyətə səslənərək bu qanunsuzluğa qiymət verilməsini istəyib, özü isə etibarnamə verilməsini qanunsuz olaraq gecikdirən qurumlardan şikayətçi olacağını açıqlayıb.

Xatırladaq ki, indiyə kimi Avropa məhkəməsi G.Bayramlının iki şikayət işinə baxıb və hər iki iş üçün də Azərbaycan hökumətini cərimələyib. G.Bayramlı həbs olunduqdan sonra həmin təzminatın yalnız müəyyən hissəsi onun hesabına köçürülüb.