Media-icmal 26.06.19

Ordu quruculuğu, minimum istehlak səbətinin yenilənməsi zərurəti, Xəzər çimərliklərində vətəndaşların istirahət hüququnun məhdudlaşdırılması və s. məsələlər bugünkü (26 iyun, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Dünyanın ən güclü 50 ordusundan biri

"Azərbaycan" qəzeti "Güclülər sırasında yer alan Azərbaycan ordusu" sərlövhəli məqalədə Azərbaycanda hərbi quruculuğu dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, artıq 21 ildir ki, 26 iyun Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin yaradıldığı gün kimi qeyd edilir və bu günün bayram kimi qeyd olunmasının müəllifi Heydər Əliyevdir.

"Ulu öndərin 1998-ci il mayın 22-də imzaladığı fərmanla 1918-ci ildə Əlahiddə Azərbaycan Korpusunun yarandığı gün - 26 İyun Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələr Günü elan edildi" deyə müəllif bu günün Silahlı Qüvvələr Günü kimi qeyd olunasının tarixi əsasını göstərir.

Bu fərmana qədər isə yəni, 1992-ci ildən 1998-ci ilə kimi 9 oktyabr Silahlı Qüvvələrin yaradılması günü kimi qeyd edilirdi.

Müəllifə görə, müasir Azərbaycan dövlət müstəqilliyini 1991-ci ildə bərpa etsə də ordu quruculuğu Heydər Əliyev 1993-cü ildə hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra mümkün olub.

Yazıda vurğulanır ki, bu dönəmin ilkin çağlarında yeni yaradılan və mərkəzi komandanlığa tabe olan hərbi birləşmələr Ermənistanın güclənən hücumlarının qarşısını almaqla yanaşı 1993-94-cü illərdə Füzuli, Murov istiqamətindəki döyüşlərdə çoxsaylı yaşayış məntəqələrini, strateji əhəmiyyət kəsb edən yüksəklikləri azad etdilər.

Müəllif bildirir ki, Heydər Əliyevin ölkənin təhlükəsizliyi və ordu quruculuğu ilə bağlı müəyyən etdiyi strateji vəzifələr bu gün də sürətlə yerinə yetirilir və hələ 2003-cü ildə andiçmə mərasimindəki nitqi zamanı prezident İlham Əliyev deyirdi: "Azərbaycanda ordu quruculuğu sahəsində də böyük işlər görülmüşdür. Ölkəmizdə güclü ordu yaradılmışdır və bu proses davam edəcəkdir. Bu məsələ daim mənim diqqət mərkəzində olacaqdır. Azərbaycanın çox güclü ordusu olmalıdır".

Müəllifə görə, ötən 16 ildə Azərbaycanda ordu quruculuğu da xüsusi diqqət çəkir və bu dövrdə Azərbaycan ordusu regionun ən qüdrətli hərbi gücünə çevrilib.

Müəllif 2016-cı ilin aprel döyüşlərini Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin gücünün praktik təsdiqi adlandırır.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, hazırda Azərbaycan ordusu dünyanın 50 ən güclü ordusu sırasında yer alır.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: "Təbii ki, ölkəmizin iqtisadi inkişafı dərinləşdikcə, dövlətimizin maliyyə imkanları çoxaldıqca ordumuz daha da qüdrətlənəcək. Ən əsası sülh danışıqları nəticə verməyəcəyi təqdirdə Azərbaycan ordusu öz şərəfli missiyasını layiqincə yerinə yetirəcək".

Minimum istehlak səbətinin yenilənməsi zərurəti

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Azərbaycanda minimum istehlak səbətinin tərkibinə yenidən baxıla bilər" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif minimum istehlak səbətinin tərkibinə baxılması zərurəti yaranmasını ekspert Pərviz Heydərovla müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, bu ilin sentyabrından minimum əməkhaqqı 250 manat, oktyabrından isə minimum pensiya isə 200 manat olacaq, bununla ilk dəfədir ki, minimum əməkhaqqı bu il üçün müəyyən olunan 180 manatlıq yaşayış minimumunu, minimum pensiya isə pensiyaçılar üçün müəyyən edilən 149 manatlıq yaşayış minimumunu üstələyəcək.

Yazı müəlllifi hesab edir ki, bu artımlardan sonra Azərbaycanda yaşayış minimumunun müəyyənləşməsində əsas rol oynayan minimum istehlak səbətinin tərkibinə baxılması artıq aktual məsələyə çevrilir.

Müəllif qanunvericiliyə əsasən deyir ki, minimum istehlak səbətinin tərkibinə 3 ildən bir baxılmalıdır: "Axırıncı dəfə 9 illik fasilədən sonra 2014-cü ildə Nazirlər Kabineti (NK) səbətin tərkibinə baxaraq dəyişikliklər edib. Dəyişikliklərdən sonra Azərbaycanın minimum istehlak səbətində 40-dan artıq qida məhsulu var. İnkişaf etmiş ölkələrdə isə bu səbətdəki qida məhsullarının sayı 100 ətrafında dəyişir".

Müəllif ölkədə indiki normativlə bəzi məhsulların istehlakı üzrə adambaşına düşən rəsmi aylıq, illik istehlak normalarını göstərir və Azərbaycanın bu göstəricilər üzrə Qazaxıstan, Belarus, Moldova, Qırğızıstan, Özbəkistan və Rusiyadan geri qaldığını bildirir.

"Ümumilikdə Azərbaycanda 3 istehlak səbətində minimum istehlak üçün nəzərdə tutulan ərzaq, qeyri-ərzaq və xidmətlərin sayı 150 çeşid ətrafındadır. İnkişaf etmiş ölkələrdə həmin göstərici 300-350 civarındadır".

"Düşünürəm ki, ölkə üzrə yaşayış minimumunun müəyyənləşməsində əsas rol oynayan minimum istehlak səbətinin tərkibinə hər il baxılmalıdır. İqtisadiyyat inkişaf edirsə, əhalinin gəlirləri artırsa, demək, istehlak davranışları, istehlakçı zövqü də dəyişir. Beş manat gəlirlə formalaşan istehlak səbəti ilə 15 manatlıq gəlirlə formalaşan istehlak səbəti arasında fərq olmaya bilməz", iqtisadçı-ekspert Pərviz Heydərov "Yeni Müsavat"a açıqlamasında bildirir.

Ekspert hesab edir ki, minimum istehlak səbətinin tərkibinə yenidən baxılması ilə yanaşı, bir sıra sosial müavinətlərin müəyyənləşməsi üçün istifadə edilən ehtiyac meyarı anlayışı da ləğv olunmalıdır: "Artıq sosial paket həyata keçirib, ölkənin əldə etdiyi əlavə gəlirləri əhalinin sosial təminatının gücləndirilməsinə xərcləyə biliriksə, deməli, ehtiyac meyarından da imtina etməliyik", ekspert fikrini əsaslandırır.

Polis əməkdaşları hansısa sahibkarın...

"Biziyol.info"da isə "Xəzəri çəpərləyənlər polisin köməyinə arxalanırlar" sərlövhəli məqalə diqqəti çəkir.

Müəllif Xəzər dənizi çimərliklərində istirahətə gələn vətəndasların məhdudlaşdırmalara məruz qalmalarını mütəxəssislərlə müzakirəyə çıxarır.

Müəllifin deməsinə görə, belə hadisələrdən biri bu günlərdə Xəzər rayonu, Şüvəlan qəsəbəsindəki çimərlikdə baş verib, istirahətə gələn şəxs polis əməkdaşlarının, eləcə də dəniz kənarında yerləşən obyektlərdən birinin təzyiqi ilə üzləşib: "Belə ki, sözügedən obyektin administratoru daxili rabitə vasitəsilə polislərə məlumat verib, əraziyə yaxınlaşan post patrul xidmətinin əməkdaşları isə vətəndaşdan şikayətçi olan şəxslərin olduğunu əsas gətirərək maşınını dəniz sahilindən uzaqlaşdırıb".

"Polisə Dəstək" İctimai Birliyinin sədri Şəmsəddin Əliyev "Bizimyol.iinfo"ya bildirir ki, polis əməkdaşları hansısa sahibkarın subyektiv tələblərini yerinə yetirməməlidir: "Post patrul əməkdaşları hansısa bir sahibkarın özəl, subyektiv tələblərini yerinə yetirməyə borclu deyil. Əgər asayiş pozulursa, kiminsə hüquqları tapdalanırsa, ictimai münasibətlərə ziyan dəyirsə təbii ki, post patrul xidmətinin əməkdaşları reaksiyalarını bildirməlidirlər. Amma kiminsə subyektiv tələbi əsasında "bu maşın burada mənə mane olur, bu maşını buradan götür" tələbinə reaksiya verməsi onun səlahiyyətinə aid deyil".

Ş.Əliyev Xəzər dənizini ümumxalq sərvəti sayaraq deyir ki, kimlərsə oranı qanunsuz hasarlaya, çəpərləyə bilməz, bu ölkə Konstitusiyasına ziddir.

İctimai birlik sədri bundan dolayı post patrul xidməti əməkdaşının nəqliyyat vasitələri ilə bağlı qərar qəbul etmək, xəbərdarlıq etmək, cərimə etmək kimi səlahiyyəti olmadığını da diqqətə çatdırır".

Yol nəqliyyatı eksperti Elməddinn Muradlı da Xəzər dənizinin hasarlanması, və nəqliyyat vasitələrinin dəniz sahilinə buraxılmamasını qanun pozuntusu sayaraq əlavə edib ki, sözügedən polis məmurları və obyekt rəhbəri aidiyyatı dövlət qurumlarına çağırılaraq dindirilməlidirlər.

Ekspert deyir ki, Bakıda dayanma-durma yerlərinin müəyyən olunması Bakı Nəqliyyat Agentliyinin səlahiyyətindədir: "Kiminsə pulu var, imkanı var, haranısa hasarlayır, orada dayanma-durmanı qadağan edir, bu, artıq özbaşınalıqdır. Harada maşın saxlamaq olmaz, bu, qanunvericilikdə öz əksini tapıb", - ekspert bildirir.

E.Muradlı deyir ki, elə ən birincisi onlar dəniz kənarını hasarlamaqla qanunsuz addımı atıblar, ikinci girişi qadağan edirlər ki, bunun özü də qanunsuz əməldir".